اگر با فشار خون بالا سر و کار دارید، احتمالاً می دانید که رعایت رژیم غذایی سالم، یکی از مؤثرترین راه ها برای مدیریت آن است. مصرف غلات کامل، سبزیجات، میوه ها و پروتئین بدون چربی در کنترل و تنظیم فشارخون بسیار مهم است. علاوه بر این، باید از مصرف خوراکی های حاوی قند و سدیم بالا پرهیز کنید که یکی از مهمترین عوامل مرتبط با فشار خون بالا است.
میوه ها سرشار از ویتامین هستند و هیچ میوه ای به تنهایی باعث بالا رفتن فشار خون نمی شود. اکثر میوه ها فشار خون را پایین می آورند. ولی برخی دیگر به علت داشتن افزودنی هایی مانند قند یا نمک، باعث بالا رفتن فشارخون می شوند.
معمولا فشار خون به مرور زمان پدیدار می شود و علائم آن زیاد مشهود نیست به همین دلیل آسیب های جبران ناپذیری به فرد وارد می کند. طی سال های اخیر، در کشور ما آمار مرگ و میر در اثر فشار خون بالا 39 درصد افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل، فشار خون یکی از مهم ترین بیماری هایی است که باید به آن توجه شود. متاسفانه بیشتر افراد به این مسئله توجهی ندارند و نمی دانند که فشار خون یک نوع مرگ خاموش می باشد و بسیار خطرناک است.
در این مقاله، بهترین میوه ها برای کنترل و تنظیم فشار خون را به شما معرفی می کنیم و میوه هایی که موجب افزایش فشار خون می شوند را نیز به شما معرفی خواهیم کرد.
فشار خون بالا چیست؟
پمپاژ خون از طریق سیستم گردش خون تحت فشار خاصی انجام می شود، دقیقاً مانند آب موجود در لوله های خانه. همانطور که فشار بیش از حد آب می تواند به لوله ها و شیرآلات آسیب برساند، فشار خون بالا نیز می تواند باعث ایجاد مشکل شود. فشار خون بالا زمانی رخ می دهد که نیروی وارد شده به دیواره رگ ها به طور غیر طبیعی زیاد باشد.
با گذشت زمان، افزایش فشار می تواند طیف گسترده ای از مشکلات را ایجاد کند، از جمله:
- برآمدگی های کوچک که آنوریسم نامیده می شوند و ممکن است در رگ های خونی ایجاد شوند.
- قلب می تواند بزرگ شده و خطر حمله قلبی و نارسایی قلبی را افزایش دهد.
- آسیب به رگ های خونی در کلیه ها می تواند باعث از کار افتادن آنها شود.
- از آنجایی که رگ های خونی کوچک در چشم ها بسیار حساس و آسیب پذیر هستند، فشار خون بالا می تواند منجر به مشکلات بینایی و حتی نابینایی شود.
چه عواملی موجب فشار خون بالا می شوند؟
عوامل زیادی می توانند منجر به فشار خون بالا شوند. واضح است که رژیم غذایی در این مورد نقش دارد. نمک زیاد، کمبود پتاسیم و مصرف الکل زیاد همگی خطر ابتلا به فشار خون را افزایش می دهند. استرس بیش از حد و فعالیت بدنی کم، از دیگر عوامل ابتلا به این بیماری هستند. همچنین اضافه وزن یا چاقی نیز می تواند این مشکل را بوجود بیاورد و مانند بسیاری از بیماریهای مزمن، فشار خون بالا نیز در خانوادهها به صورت موروثی دیده میشود که نشان میدهد ژنتیک در این امر نقش دارد.
در برخی از بیماران، فشار خون بالا مربوط به سایر مشکلات پزشکی است یا می تواند از عوارض جانبی برخی داروها باشد. این شکل از بیماری فشار خون ثانویه نامیده می شود.
فشار خون چگونه اندازه گیری می شود؟
فشار خون بالا معمولاً با استفاده از دستگاه فشار سنج انجام می شود. دستگاه فشار سنج که می توانید انواع مختلف آن را از تجهیزات پزشکی طبجا خریداری کنید، شامل یک کاف است که به دور بازو پیچیده می شود. کاف باد میشود و سپس حسگرها فشار خون را که در رگ ها ضربان دارد، اندازهگیری میکنند.
فشار خون به صورت دو عدد خوانده می شود. اولین عدد که بزرگتر است، فشار سیستولیک شماست و همان نیرویی است که در رگ ها هنگام تپش قلب ایجاد می شود. عدد دوم فشار دیاستولیک شما یا فشاری است که وقتی قلب بین ضربانها استراحت میکند، در رگ ها وجود دارد.
فشار خون طبیعی از حدود 64/40 در بدو تولد به حدود 120/80 در یک بزرگسال سالم افزایش می یابد. اگر بلافاصله بعد از یک سخنرانی یا دویدن، فشار خون شما اندازه گیری شود، احتمالاً این اعداد کمی بالاتر است که لزوماً دلیلی برای هشدار نیست: طبیعی است که فشار خون با تغییر در فعالیت یا تغییر در احساسات افزایش و کاهش یابد.
آیا مصرف میوه ها باعث بالا رفتن فشار خون می شود؟
برخی معتقد هستند که استفاده از میوه هایی مانند انبه، انار، خربزه و میوه های خشک شده باعث افزایش فشار خون می شوند ولی باید بدانید که مدرک علمی برای تایید این ادعا وجود ندارد.
بلکه این میوه ها به تنظیم فشار خون کمک زیادی می کنند ولی نمی توان گفت که در هنگام پایین بودن فشار خون استفاده از این میوه ها به بالا رفتن فشار خون کمک می کند یا نه.
میوه های شور و یا میوه های که نمک به آن ها زده شده می تواند در بالا رفتن فشار خون موثر باشد.
افرادی که دارای فشار خون بالا هستند هیچ منعی برای استفاده آن ها از میوه ها وجود ندارد و هیچ میوه ی به تنهایی قادر به بالا رفتن فشار خون فرد نمی شود. میوه های که شور هستند به علت وجود نمک در آن ها باعث افزایش فشار خون می شوند پس میوه هایی مانند پرتقال، خیار و…. در صورتی که نمک به آن ها اضافه نشود باعث بالا رفتن فشار خون نمی شود ولی در صورتی که نمک به آن اضافه شود فشار خون را بالا خواهد برد.
برخی از میوه هایی که باعث بالا رفتن فشار خون می شوند مانند:
1- موز
موز به علت دارا بودن پتاسیم زیاد برای افرادی که دارای فشار خون بالا هستند اصلا مناسب نیست بلکه برای افرادی که دارای فشار خون پایین هستند، بسیار مناسب می باشد.
پتاسیم موجود در موز باعث می شود که تعادل مایعات در بدن تغییر کند. موز را می توان یک میان وعده مغذی و سالم دانست که می تواند انرژی و ویتامین های مورد نیاز افراد مبتلا به فشار خون پایین را فراهم نماید.
2- پرتقال
پرتقال به دلیل داشتن آنتی اکسیدان و ویتامین c برای کسانی که دارای فشار خون پایین هستند مفید می باشد ولی برای افرادی که فشار خون بالا دارند اصلا مناسب نیست. ویتامین c برای کنترل سلامت رگ های خونی در بدن و گردش خون صحیح در بدن بسیار ضروری است.
همچنین آنتی اکسیدان موجود در پرتقال به درمان عفونت و کاهش فشار اکسیداتیو که باعث بیماری قلبی و عروقی می شود، کمک زیادی می کند.
3- کیوی
میوه کیوی سرشار از پتاسیم است و برای افرادی که دارای فشار خون بالا هستند، مناسب نیست. پتاسیم موجود در این میوه به تثبیت سطوح فشار خون و تنظیم مایعات کمک زیادی می کند و یک منبع عالی از آنتی اکسیدان و ویتامین C است.
استفاده از کیوی در رژیم غذایی می تواند به تامین ویتامین های ضروری بدن کمک کند و به کنترل فشار خون هم کمک زیادی می کند.
4- انار
انار میوه ی دیگری است که برای افرادی که دارای فشار خون پایین هستند مناسب است. این میوه سرشار از آنتی اکسیدان و پلی فنون است که تاثیر زیادی در سلامت قلب و عروق دارد و به بهبود ویژگی رگ های خونی و سلامت قلب کمک زیادی می کند. استفاده از دانه های انار و یا آب انار تازه می تواند یک روش خوشمزه و عالی برای مقابله با فشار خون پایین باشد.
5- آناناس
آناناس برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است و می تواند به صورت غیر مستقیم فشار خون را پایین کنترل نماید و آن را بالا ببرد.
آناناس حاوی بروملین است بروملین آنزیمی با خاصیت ضد التهابی است که می تواند گردش خون را به خوبی در رگ ها برقرار نماید.
وجود آناناس در برنامه غذایی شما می تواند باعث فراهم شدن مواد مغذی ارزشمندی در بدن شود.
6- انگور
انگور یک میوه ارزشمند برای افرادی است که دارای فشار خون پایین هستند. انگور به علاوه انگور قرمز سرشار از آنتی اکسیدان است که از رسوراترول و فلاونوئیدها تشکیل شده و می تواند سلامت قلبی عروقی را تضمین نماید. استفاده از انگور به عنوان یک برنامه غذایی متعادل می تواند مواد مغذی ضروری بدن را تامین نماید.
مشتقات میوه که باعث افزایش فشار خون می شود؟
علاوه بر میوه ها برخی از مشتقات آن ها هم هستند که ممکن است باعث افزایش فشار خون شوند که برخی از آن ها را به شما معرفی می کنیم.
1- کمپوت میوه
کمپوت میوه یکی از مشتقات میوه است که باعث منقبض شدن رگ های خونی می شود. معمولا برای تهیه کمپوت از مقدار زیادی شکر استفاده می شود پس افراد دیابتی نباید به هیچ عنوان کمپوت میوه مصرف کنند چون حاوی مقدار زیادی مواد نگهدارنده و سدیم است که باعث افزایش فشار خون می شود.
کمپوت کردن میوه ها باعث از بین رفتن بخشی از خواص آن می شود. در صورتی که به کمپوت علاقه دارید بهتر است در خانه کمپوت تهیه کنید و از مقدار شکر کمتری استفاده کنید.
2- آبمیوه های صنعتی
یکی دیگر از مشتقات میوه که باعث بالا رفتن فشار خون در بدن می شود، آبمیوه های صنعتی است. با توجه به تحقیقات گسترده ای که بر روی این مسئله انجام شده، افرادی که در روز یک لیوان آبمیوه صنعتی مصرف می کنند ممکن است زودتر به بیماری قلبی دچار شوند و یا فشار خون آن ها بالا برود.
چون در آبمیوه ها مقدار زیادی مواد نگهدارنده، قند و سدیم می باشد که خطر بیماری قلبی و بالا رفتن فشار خون را افزایش می دهد.
3- اسموتی های میوه شیرین
یکی دیگر از مشتقات میوه که باعث بالا رفتن فشار خون می شوند اسموتی های میوه شیرین است که باعث بالا رفتن فشار خون می شود. برخی از این اسموتی ها دارای ترکیبات طعم دهنده و کافئین هستند که برای افراد دیابتی و دارای فشار خون اصلا مناسب نیست.
4- مصرف میوه با نمک
اکثر میوه ها به خودی خود، فشار خون شما را بالا نمی برند اما چون بسیاری از مردم از روی عادت به میوه هایی مانند پرتقال یا خیار، نمک می زنند، در اثر مصرف مداوم مبتلا به فشار خون می شوند.
5- مصرف میوه و سبزیجات در ترشی یا شور
همانطور که گفتیم برای جلوگیری از فشار خون بالا باید از مصرف خوراکی های شور و تند پرهیز کنید. شاید به نظر برسد که ترشی و شور نسبت به نوشابه یا آب میوه های صنعتی، سالم تر هستند. اما برای کسانی که فشار خون بالا دارند، به علت اضافه شدن مقادیر زیادی نمک و فلفل نمی تواند گزینه مناسبی باشد. بنابراین، بهتر است از مصرف میوه و سبزیجاتی مانند هویج یا گوجه سبز که برای تهیه ترشی و شور از آنها استفاده شده، خودداری کنید.
6- مصرف میوه خشک
میوه های خشک، پر از قند فرآوری شده و کالری هستند. این خوراکی خوشمزه با محتوای قند بالا موجب افزایش نرخ چاقی در افراد در هر سنی می شوند و افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا قرار میگیرند. طبق توصیه انجمن قلب آمریکا، زنان باید مصرف قند را به 24 گرم در روز محدود کنند و مردان نیز باید حداکثر 36 گرم در روز، قند مصرف کنند. معمولا مصرف میوه خشک موجب می شود که قند بسیار بیشتری وارد سیستم گردش خون شما شود که به افزایش فشار خون منجر خواهد شد.
سخن آخر
همانطور که می دانید فشار خون یکی از بیماری های است تقریبا نیمی از مردم دنیا با آن دست و پنجه نرم می کنند. افرادی که دارای فشار خون بالا هستند بهتر است با پزشک مشورت کنند و با توجه به نظر پزشک از تجهیزات پزشکی طبجا دستگاه های فشارسنج را تهیه کنند تا فشار خون خود را اندازه گیری کرده و دچار مشکلات بالا و پایین شدن فشار خون نشوند. استفاده از یک رژیم غذایی سالم و متناسب با وضعیت بدنی فرد شامل میوه و سبزیجات طبیعی بدون افزودنی هایی مانند قند و نمک نیز می تواند از بالا رفتن فشار خون جلوگیری کند.