یک تحقیق جدید به بررسی تأثیر تغییر رژیم غذایی و استفاده از رژیم غذایی گیاهخواری در دوقلوها پرداخته و نشان داده که حتی تغییرات کوتاه‌مدت، انتخاب غذا می‌تواند نشانگرهای بیولوژیکی پیری را تغییر دهد. این تحقیق مشاهده‌ای سؤالات جالبی را درباره تأثیر رژیم غذایی بر سن بیولوژیکی مطرح می‌کند، از جمله اینکه اثرات بلندمدت و کوتاه‌مدت تغییر به رژیم وگان چیست و آیا حذف گوشت یا کاهش کالری مهم‌ترین عامل مؤثر است.

مطالعه بر روی دوقلوها: مقایسه رژیم وگان و همه‌چیزخواری

در این مطالعه کوچک، ۲۱ جفت دوقلو مورد بررسی قرار گرفتند تا تغییرات ناشی از رژیم وگان در مقابل رژیم همه‌چیزخوار (که شامل گوشت می‌شود) طی دو ماه مشاهده شود. محققان به‌طور خاص به تغییرات در سطح متیلاسیون دی‌اِن‌اِی توجه داشتند، که نشان‌دهنده تغییرات اپی‌ژنتیک (epigenetics) در بیان ژن‌ها است. به‌طور کلی، افزایش متیلاسیون دی‌اِن‌اِی به عنوان نشانگری از پیری محسوب می‌شود.

تغییرات مشاهده‌شده در نمونه‌های خونی

نمونه‌های خونی از شرکت‌کنندگان در ابتدای تحقیق و پس از هشت هفته جمع‌آوری شد. سپس این نمونه‌ها با هم مقایسه شدند تا تغییرات شرکت‌کنندگان با رژیم وگان در مقابل رژیم همه‌چیزخوار بررسی شود. دوقلوهایی که رژیم وگان ذاشتند، کاهش در سن بیولوژیکی و همچنین کاهش در نشانگرهای پیری قلب، هورمون‌ها، کبد، سیستم التهابی و متابولیکی را نشان دادند. این کاهش‌ها در دوقلوهایی که رژیم همه‌چیزخوار داشتند، مشاهده نشد.

عوامل احتمالی دیگر و محدودیت‌های مطالعه

به عنوان یک مطالعه مشاهده‌ای، این تحقیق نمی‌تواند رابطه علت و معلولی را اثبات کند. بنابراین، نویسندگان نمی‌توانند با قطعیت بگویند که کاهش سن بیولوژیکی ناشی از رژیم وگان است. به علاوه یک توضیح احتمالی دیگر می‌تواند کاهش وزن باشد، زیرا کسانی که رژیم وگان داشتند، به طور متوسط دو کیلوگرم وزن از دست دادند.

محدودیت‌های رژیم وگان و تأثیرات بلندمدت

پروفسور تام سندرز از کالج کینگ لندن  اشاره کرهد که رژیم وگان در صورت عدم استفاده ار مکمل‌ ویتامین ب۱۲ (B12) می‌تواند باعث کمبود این ویتامین شود که آسیب‌های مزمن و نامحسوسی به سیستم عصبی وارد می‌کند. مطالعات بلندمدت بر روی وگان‌ها نیز نشان داده‌اند که تأثیرات نامطلوبی بر تراکم استخوان دارند که احتمالاً ناشی از مصرف بسیار کم کلسیم و پروتئین حداقلی است.

اثرات مثبت و منفی رژیم وگان

اگرچه مطالعات مشاهده‌ای نشان می‌دهند که رژیم‌های وگان ممکن است در میانسالی تأثیرات مثبتی بر سلامتی داشته باشند، مانند کاهش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی و دیابت نوع ۲، اما این موضوع برای وگان‌های مسن‌تر که بیشتر به کاهش عضله، تراکم استخوان کم و اختلالات عصبی مبتلا می‌شوند، صدق نمی‌کند. در واقع، امید به زندگی بین وگان‌ها و کسانی که رژیم‌های مختلط دارند، تفاوتی ندارد.

نتیجه‌گیری

تغییر متیلاسیون دی‌اِن‌اِی تضمینی برای افزایش طول عمر نیست. برای درک بهتر تأثیرات رژیم غذایی بر طول عمر، مطالعه سبک زندگی افراد در مناطق آبی (Blue Zones) می‌تواند مفید باشد.

مناطق آبی به مناطقی در جهان اطلاق می‌شود که مردم آنها به طور معمول عمر طولانی‌تری دارند و از سلامت بیشتری برخوردارند. اصطلاح «مناطق آبی» توسط محقق و نویسنده، دن بوتنِر (Dan Buettner)، در کتابی با همین نام معرفی شد. او به همراه تیمی از محققان و جمعیت‌شناسان، این مناطق را شناسایی و بررسی کرد تا دلایل طول عمر و سلامت بالای ساکنان آنها را بیابد.

این مطالعه در مجله BMC Medicine منتشر شده است.