تقریباً نیمی از جوانان استرالیایی از ظاهر بدن خود ناراضی هستند. رسانه‌های اجتماعی این مشکل را تشدید کرده‌اند و باعث شده‌اند جوانان به مقایسه خود با دیگران پرداخته و به استانداردهای زیبایی دست‌نیافتنی و ناسالم روی بیاورند.

تیک‌تاک که به کاربران اجازه می‌دهد ویدیوهای کوتاه ایجاد و مصرف کنند، بیش از یک میلیارد کاربر دارد. محتوای آسیب‌زا، از جمله ویدیوهایی که اختلالات خوردن و بدن‌های بسیار لاغر را ترویج می‌کنند، به راحتی در این پلتفرم منتشر می‌شوند.

تحقیق: تماشای هشت دقیقه ویدیو در تیک‌تاک کافی است

با توجه به اینکه اکثر کاربران تیک‌تاک جوان هستند، محققان تصمیم گرفتند تأثیر این نوع محتوا بر تصویر بدن زنان جوان را بررسی کنند. در تحقیق جدید، مشخص شد که تماشای تنها هشت دقیقه محتوای مربوط به رژیم غذایی، کاهش وزن و تمرینات ورزشی، بلافاصله تأثیر منفی بر رضایت از تصویر بدن دارد.

محققان ۲۷۳ کاربر زن تیک‌تاک با سنین ۱۸ تا ۲۸ سال را به دو گروه تقسیم کردند. افرادی که قبلاً یا در حال حاضر دچار اختلالات خوردن بودند، از مطالعه حذف شدند.

گروه آزمایشی ویدیویی به مدت ۷ تا ۸ دقیقه شامل محتوای موافق گرسنگی کشیدن مفرط یا «پرو-آنورکسیا» و نیز در جهت تشویق فیت شدن افراطی «فیت‌اسپیریشِن» مشاهده کردند. این ویدیوها زنان جوانی را نشان می‌داد که مصرف غذایی خود را محدود کرده و نکات مربوط به تمرینات و رژیم‌های غذایی مانند «پاکسازی با آب‌میوه» را برای کاهش وزن مطرح می‌کردند. گروه کنترل ویدیوهایی با محتوای «خنثی» مانند طبیعت، آشپزی و حیوانات را تماشا کردند.

کاهش رضایت از تصویر بدن و افزایش درونی‌سازی استانداردهای زیبایی

سپس از طریق یک سری پرسشنامه، سطح رضایت از تصویر بدن و نگرش نسبت به استانداردهای زیبایی را قبل و بعد از مشاهده محتوای تیک‌تاک اندازه‌گیری شد. هر دو گروه کاهش رضایت از تصویر بدن را گزارش کردند، اما افرادی که به محتوای پرو-آنورکسیا و فیت‌اسپیریشِن مواجه شده بودند، بیشترین کاهش را در این زمینه داشتند. آن‌ها همچنین افزایش درونی‌سازی استانداردهای زیبایی را تجربه کردند.

درونی‌سازی زمانی رخ می‌دهد که فردی استانداردهای زیبایی خارجی را می‌پذیرد و با آن‌ها هم‌ذات‌پنداری می‌کند. هرچند همه افرادی که به محتوای مضر در شبکه‌های اجتماعی برخورد می‌کنند، آسیب نمی‌بینند، اما وقتی این محتوا درونی می‌شود، احتمال آسیب به تصویر بدن بیشتر می‌شود.

نقش تیک‌تاک در تشدید اختلالات خوردن

قبل از آزمایش، از شرکت‌کنندگان پرسش‌هایی کلی درباره استفاده از تیک‌تاک داده شده بود و میزان تمرکز آن‌ها بر «خوردن سالم» و علائم اختلالات خوردن را اندازه‌گیری شده بود.از این طریق مشخش شد که شرکت‌کنندگانی که بیش از دو ساعت در روز از تیک‌تاک استفاده می‌کردند، رفتارهای مرتبط با اختلالات خوردن بیشتری را گزارش کردند، اما این تفاوت از نظر آماری معنادار نبود.

این نتایج نشان می‌دهد که استفاده بیش از دو ساعت در روز از محتوای تیک‌تاک ممکن است با اختلالات خوردن مرتبط باشد، اما برای تأیید این یافته‌ها، نیاز به تحقیقات بیشتری است.

محدودیت در کنترل محتوا و نیاز به مقررات اجتماعی

کاربران تیک‌تاک کنترل محدودی بر محتوایی که در معرض آن قرار می‌گیرند دارند. بخش بزرگی از زمان خود را در صفحه «برای شما» که توسط الگوریتم تعیین می‌شود، می‌گذرانند، بنابراین نیازی به جستجو یا دنبال کردن محتوای مرتبط با اختلالات خوردن نیست تا به آن‌ها دسترسی پیدا کنند.

البته این تحقیق مطالعه  تنها به بررسی اثرات کوتاه‌مدت این نوع محتوا پرداخته و تحقیقات طولانی‌مدت برای بررسی ماندگاری این اثرات منفی ضروری است.

امنیت آنلاین جوانان وابسته به وضع مقررات مناسب در شبکه‌های اجتماعی است. بدون این مقررات، آموزش زنان جوان در مورد نحوه اجتناب از آسیب‌های اجتماعی، مانند دادن جلیقه نجات به آن‌ها است و سپس رها کردن آنها در موج‌های خروشان است.

منبع