جراحی ارتوپدی یک شاخه تخصصی پزشکی است که بر روی بیماری‌های مربوط به استخوان‌ها، مفاصل، عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها تمرکز دارد. با پیشرفت تکنولوژی پزشکی و تکنیک‌های جراحی، عمل های جراحی‌ ارتوپدی برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌های مربوط به استخوان و مفاصل به طور ویژه ای موثر هستند. در این مقاله انواع عمل های جراحی‌ ارتوپدی را با ذکر اطلاعات مفیدی در مورد اینکه هر روش شامل چه مواردی میباشد و  چه نتایجی دارد رابه طور کامل بررسی میکنیم.

نکته : این یک مقاله علمی به قلم دکتر حسین رونقی متخصص جراحی ارتوپدی است و برای دانشجویان پزشکی و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی ، بیماران ، خانواده های مراقبین و افرادی که به طور کلی به سلامت خود اهمیت میدهند بسیار کاربردی و مفید است.

1- عمل جراحی تعویض مفصل

• تعویض کامل مفصل ران (THR) : یک عمل جراحی رایج برای بیمارانی است که از آرتروز شدید یا شکستگی لگن رنج می‌برند. در طول جراحی، مفصل ران آسیب‌دیده با یک ایمپلنت پروتز ساخته شده از اجزای فلزی، سرامیکی یا پلاستیکی جایگزین می‌شود. هدف از این جراحی تسکین درد، بهبود تحرک بیمار است.
• تعویض کامل مفصل زانو (TKR) : یکی دیگر از عمل های جراحی‌ ارتوپدی رایج است که اغلب برای افراد مبتلا به آرتروز پیشرفته یا آرتریت روماتوئید توصیه می‌شود. در این عمل غضروف و استخوان آسیب‌دیده برداشته شده و با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. بیماران معمولاً پس از بهبودی شاهد کاهش درد قابل توجه و بهبود عملکرد مفصل خود هستند.
• تعویض مفصل شانه : زمانی انجام می‌شود که آسیب قابل توجهی به مفصل شانه وارد شود، که اغلب به دلیل آرتروز یا شکستگی‌های شدید ناشی از تصادفات است. این عمل شامل جایگزینی قسمت‌های آسیب‌دیده شانه با اجزای مصنوعی است. می‌تواند جزئی (فقط جایگزینی توپ) یا کامل (جایگزینی توپ + سوکت) باشد.

2- عمل جراحی آرتروسکوپی

• آرتروسکوپی زانو : یک روش کم تهاجمی است که برای تشخیص و درمان مشکلات داخل مفصل زانو استفاده می‌شود. از طریق برش‌های کوچک، یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ وارد زانو می‌شود و به جراح اجازه می‌دهد تا مفصل را ببیند. روش‌هایی مانند ترمیم منیسک، بازسازی رباط و برداشتن غضروف را می‌توان با استفاده از این تکنیک انجام داد.
• آرتروسکوپی شانه : شبیه به آرتروسکوپی زانو است اما بر روی مفصل شانه تمرکز دارد. معمولاً برای درمان پارگی‌های روتاتور کاف، سندرم گیرافتادگی شانه و پارگی‌های لابرال استفاده می‌شود.
• آرتروسکوپی مچ دست : برای تشخیص و درمان بیماری‌های مچ دست مانند پارگی رباط، کیست گانگلیون و سندرم تونل کارپال استفاده می‌شود.

3- عمل جراحی ستون فقرات

• فیوژن ستون فقرات : روشی است که برای درمان بیماری‌هایی مانند بیماری تخریب کننده دیسک، اسکولیوز و تنگی کانال نخاعی استفاده می‌شود. این جراحی شامل اتصال دو یا چند مهره به هم برای تثبیت ستون فقرات، کاهش درد و جلوگیری از تخریب بیشتر است.
• لامینکتومی: برای کاهش فشار بر نخاع یا اعصاب انجام می‌شود که اغلب ناشی از تنگی کانال نخاعی یا دیسک‌های بیرون زده است. این عمل شامل برداشتن بخشی از مهره‌ها (لامینا) برای ایجاد فضای بیشتر برای نخاع و اعصاب است.
• دیسککتومی : برای برداشتن دیسک بیرون زده یا آسیب دیده در ستون فقرات است که به عصب فشار می‌آورد و باعث درد یا بی حسی در ناحیه کمر و ستون فقرات می‌شود.

4- عمل جراحی ترمیم شکستگی

• کاهش باز و تثبیت داخلی (ORIF) : برای ترمیم استخوان‌هایی با شکستگی شدید است. این فرآیند شامل هم‌تراز کردن قطعات استخوان و ثابت کردن آن‌ها با سخت‌افزار مانند پیچ، پلاک یا میله (تثبیت داخلی) است. این جراحی برای شکستگی‌های پیچیده‌ای که نمی‌توانند فقط با گچ یا اسپلینت درمان شوند کاربرد دارد.
• تثبیت خارجی : روشی برای تثبیت استخوان‌های شکسته با استفاده از یک قاب در خارج از بدن می‌باشد. پین‌ها یا پیچ‌ها از طریق برش‌های کوچک وارد استخوان شده و به یک قاب فلزی متصل می‌شوند. این تکنیک اغلب در موارد شکستگی‌های شدید یا زمانی که بافت‌های نرم برای تثبیت داخلی بیش از حد آسیب دیده‌اند استفاده می‌شود.

5- عمل جراحی دست و مچ دست

• رهاسازی تونل کارپال : روشی برای کاهش فشار بر عصب میانی در مچ دست است که باعث سندرم تونل کارپال می‌شود که شامل علائمی مانند درد، سوزن سوزن شدن و بی حسی در مچ دست می‌باشد.
• رهاسازی انگشت ماشه‌ای: برای درمان وضعیتی انجام می‌شود که در آن انگشت یا شست در حالت خمیده گیر می‌کند. این عمل جراحی شامل رهاسازی غلاف تاندون سفت شده برای اجازه حرکت نرم تاندون و بازگرداندن عملکرد طبیعی انگشت دست است.
• جراحی انقباض دوپویترن : برای درمان ناهنجاری دست انجام می‌شود که باعث خم شدن انگشتان به سمت داخل می‌شود. این عمل شامل برداشتن یا شکستن بافت ضخیم شده‌ای است که باعث انقباض می‌شود به کار می‌رود و بهبود عملکرد دست و کاهش ناراحتی را به همراه دارد.

6- عمل جراحی پا و مچ پا

• آرتروسکوپی مچ پا : یک عمل جراحی کم تهاجمی است که برای تشخیص و درمان مشکلات داخل مفصل مچ پا مانند آرتروز، آسیب غضروف یا آسیب رباط استفاده می‌شود. این عمل شامل ایجاد برش‌های کوچک و استفاده از دوربین برای هدایت جراحی توسط پزشک است.
• بونیونکتومی : یک عمل جراحی برای برداشتن بونیون است، یک برآمدگی استخوانی که روی مفصل پایه انگشت شست پا تشکیل می‌شود. این عمل شکل طبیعی پا را بازسازی کرده و درد را تسکین می‌دهد.
• ترمیم تاندون آشیل : برای ترمیم تاندون آشیل پاره شده انجام می‌شود، تاندون آشیل عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می‌کند. این عمل جراحی شامل بخیه زدن انتهای پاره شده تاندون به هم است.

7- عمل جراحی پزشکی ورزشی

• بازسازی ACL : بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL) یک عمل جراحی رایج در بین ورزشکارانی است که دچار آسیب زانو می‌شوند. این عمل جراحی برای بازگرداندن ثبات زانو و امکان بازگشت به فعالیت‌های ورزشی ضروری است.
• ترمیم منیسک :  روشی برای ترمیم پارگی‌های منیسک، غضروفی که مفصل زانو را بالشتک می‌کند، است. بسته به شدت و محل پارگی، جراح ممکن است لبه‌های پاره شده را بخیه بزند یا قسمت آسیب دیده را برای کاهش درد و بازگرداندن عملکرد بردارد.
• ترمیم روتاتور کاف : یک عمل جراحی برای درمان پارگی روتاتور کاف، گروهی از عضلات و تاندون‌ها که شانه را تثبیت می‌کنند، است. این عمل شامل اتصال مجدد تاندون پاره شده به استخوان است و به بازگرداندن قدرت و تحرک شانه کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

عمل های جراحی‌ ارتوپدی در 7 نوع مختلف انجام می‌شود که هر کدام شامل مواردی از روش‌ها برای درمان بیماری‌ها و ناهنجاری‌های مختلف مربوط به استخوان و مفاصل هستند. از تعویض مفصل گرفته تا آرتروسکوپی‌های کم تهاجمی، هر عمل جراحی ارتوپدی نقش مهمی در بهبود نتایج بیمار و کاهش درد او دارد. همچنین اگر با مطالعه این مقاله هر سوالی در زمینه عمل های جراحی ارتوپدی برایتان پیش‌آمد میتوانید به وب سایت دکتر حسین رونقی متخصص ارتوپد به آدرس www.dr-ronaghi.com مراجعه کنید و تمام سوالات و مشکلات خودتان را با ایشان برطرف کنید.