پرستاران بیمارستانهای دولتی در روزهای اخیر در شهرهای مختلف در اعتراض به رسیدگی نشدن به مطالبات صنفی و معیشتی خود در برخی شهرها دست به اعتراض و تجمع زده‌اند. موضوعی که کار را به شورای امنیت کشور کشانده است، اما پرستاران معترض چه می‌خواهند؟

به گزارش ساعت سلامت، جامعه پرستاری ایران با حدود 270 هزار شاغل در بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی، عمومی و خدمات مراقبت در منزل در صف اول خدمات مراقبتی هستند و سهم مهمی در ارائه خدمات سلامت به مردم دارند اما برخی از این گروه‌ها به خصوص پرستاران شاغل در بیمارستانهای دولتی نسبت به تعویق در پرداخت برخی مزایای شغلی مثل کارانه و اضافه کار و البته فشار کاری بالا همراه با اضافه کاری اجباری با دستمزد پایین اعتراض دارند.

اعتراض پرستاران در روزهای اخیر بیشتر ناشی از انباشت خواسته‌های بر زمین مانده آنها در سالهای گذشته است. به همین علت انتظار برای حل دفعی همه آنها معقول به نظر نمی‌رسد. مسائلی مانند اجرای درست قانون تعرفه گذاری خدمات مراقبتی در بیمارستانها، قانون ارتقای بهره وری و قانون مشاغل سخت و زیان آور.

مهمترین گروه مخاطب اجرای این قوانین پرستاران شاغل در بیمارستانهای دولتی هستند که حدود 140 هزار نفر از جامعه بزرگ پرستاری کشور را شامل می‌شوند. پرستارانی که اتفاقا قانون تعرفه گذاری و ارتقای بهره وری فقط برای آنان اجرا شده و هنوز این قوانین برای پرستاران بخش خصوصی و غیر دولتی اجرا نشده است.

درآمد پرستاران با وجود سختی شغل پایین است

بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد مهمترین مساله پرستاران بخش دولتی کمبود درآمد است. درآمدی که بخشی از آن به صورت حقوق ماهانه با مبالغ کم حدود 12 تا 15 میلیون تومان به صورت مرتب و بدون تاخیر پرداخت می‌شود. مبالغی که در حد حقوق مصوب وزارت کار برای کارگران است.

به نظر می‌رسد آنچه مورد اعتراض پرستاران است حقوق پایین آنان در حکم کارگزینی درج شده نیست زیرا بر اساس قراردادهای رسمی میزان حقوق دریافتی را مانند سایر کارکنان دولت برای کار در بیمارستان دولتی پذیرفته‌اند. آنچه بیشتر مورد اعتراض پرستاران است، نحوه اجرای قانون تعرفه گذاری، تفاوت و تبعیض در مبلغ کارانه ناشی از اجرای این قانون بین پرستاران و به خصوص تاخیر در پرداخت کارانه است که اکنون به طور میانگین حدود 8 ماه در کشور تاخیر دارد.

میزان کارانه پرستاران متفاوت است و بر اساس میزان خدمت و رده شغلی از ماهانه دو میلیون تومان تا ماهی 15 میلیون تومان برای مترون‌ها و مدیران پرستاری متفاوت است. میانگین رقم کارانه ماهانه پرستاران عددی بین 4 تا 8 میلیون تومان است که علاوه بر حقوق ماهانه باید به حساب پرستاران واریز شود.

به این ترتیب رقم کارانه دریافتی پرستاران می‌تواند تا بیش از 50 درصد حقوق پرستاران را در بر بگیرد بنابراین پرستاران روی این درآمد برای تامین معاش خود حساب باز می کنند و به همین علت تاخیر در پرداخت آن می‌تواند زندگی و معیشت آنها را با مشکل مواجه کند.

مشکل بسیار مهم دیگر پرستاران به خصوص در بخش دولتی اضافه کار اجباری است که به علت کمبود شدید پرستار در بیمارستانهای دولتی اتفاق می‌افتد.

کمبود 140 هزار پرستار در بیمارستانهای دولتی

تعداد پرستاران شاغل در بخش خصوصی اکنون حدود نصف تعداد مورد نیاز است، به طوری که برای حدود 160 هزار تخت بیمارستانی کشور با نسبت استاندارد 1.8 پرستار به ازای هر تخت، به حدود 288 هزار پرستار در کشور نیاز است، در حالی که به گفته دکتر عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت تعداد پرستاران شاغل در بخش دولتی حدود 140 هزار نفر و نصف حداقل پرستار مورد نیاز است.

کمبود حدود 140 هزار پرستار در بخش دولتی باعث شده برای اداره بخش‌های بیمارستانی، پرستاران موجود به اضافه کاری اجباری مجبور شوند. اضافه کاری که ماهانه 80 و گاهی 100 ساعت هم می‌شود و در عوض رقمی که به عنوان حق اضافه کار اجباری به پرستاران پرداخت می‌شود عددی بین 20 تا 25 هزار تومان به ازای هر ساعت کار است رقمی که به گفته احمد نجاتیان رئیس کل سازمان نظام پرستاری حتی پول تاکسی و رفت و آمد پرستاران به بیمارستان هم نمی شود.

اکنون پرستاران شاغل در بیمارستانهای دولتی که سالها صبوری کرده و این مشکلات را تحمل کرده‌اند، در اعتراض به این دو مشکل فوری یعنی تاخیر در پرداخت کارانه و اضافه کاری و رقم پایین اضافه کاری در شهرهای مختلف دست به تجمع می‌زنند و خواستار رسیدگی مسئولان هستند.

این تجمعات از کرج و بعد شیراز شروع شد و اکنون به مشهد و یاسوج کشیده شده است. تجمعاتی که البته با ورود مسئولان صنفی و اجرایی در سازمان نظام پرستاری و وزارت بهداشت با پرداخت بخشی از عقب ماندگی تعرفه‌ها در کرج و شیراز به پایان رسید.

اختصاص 7 هزار میلیارد تومان برای پرداخت بخشی از کارانه پرستاران

وزارت بهداشت اکنون حدود 7 هزار میلیارد تومان برای پرداخت بخشی از معوقه پرستاران در نظر گرفته تا با پرداخت آن بخشی از مشکلات فوری پرستاران حل شود اما مسائل اساسی و ریشه‌ای پرستاران یعنی کمبود نیرو، اضافه کاری اجباری و مبلغ کم اضافه کاری همچنان لاینحل مانده است.

مشکلات پیچیده‌ای که راه حل نهایی آن به برنامه ریزی و اقدامات اساسی در دستگاههای مسئول مانند سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی با هماهنگی وزارت بهداشت نیاز دارد. موضوعی که حل فوری این مساله را سخت‌تر می کند این است که دولت چهاردهم هنوز مستقر نشده و در مرحله تعیین وزرا است.

در چنین شرایطی شورای امنیت کشور وارد موضوع شده است. جلسه عصر شنبه این نهاد از اهمیت این مساله برای مسئولان کشور حکایت دارد. شورای امنیت کشور پس از شنیدن گزارش رئیس کل سازمان نظام پرستاری به عنوان متولی سازمان صنفی قانونی جامعه پرستاری، به وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و سازمان امور استخدامی سه روز فرصت داد که راه حل رفع نگرانی پرستاران را اعلام کنند و در یک فرآیند سه ماهه مشکل را حل کنند.

دولت جدید فرصت می‌خواهد

اکنون به نظر می‌رسد با توجه به شروع فعالیت دولت جدید و استقرار نیافتن وزرا و مسئولان آن جامعه پرستاری باید با نگاهی واقع بینانه به موضوع نگاه کند و با درک این شرایط اندکی صبر کند تا مشکل در شرایط آرام حل شود.

گروه‌ها و تشکل‌های پرستاری نیز نباید با بالابردن سطح مطالبات بر آتش اعتراضات بدمند و شرایط را سخت‌تر کنند زیرا آنان بهتر از هر کس از میزان توان مالی و بودجه‌ای دولت آگاه هستند و می‌دانند در این شرایط افزایش جهشی حقوق و درآمد پرستاران با توجه به کسری بودجه دولت امکانپذیر نیست.

کمبود درآمد پرستاران با درآمد زیر 20 میلیون تومان امری بدیهی است و مشخص است که چرخ زندگی نمی چرخد، مساله ای که گاه با گذشت چند ماه تاخیر در پرداخت، فشار اقتصادی زندگی را برای پرستاران تحمل ناپذیر می‌کند اما یادمان باشد وضعیت سایر کارکنان دولت نیز بهتر از پرستاران نیست.

 تورم عمومی بالای 40 درصد و افزایش نیافتن متناسب حقوق و درآمد کارکنان دولت، زندگی را برای اکثریت مردم سخت کرده شده است، در این کشتی طوفان زده اقتصادی با تورم بالا و مشکلات معیشتی برای اکثریت، پرستاران هم جزئی از اکثریت مردم هستند و مسئولان باید به داد اکثریت مردم برسند.