ارز ترجیحی به ارزی اطلاق می‌شود که دولت‌ها با نرخ ارز پایین‌تر از نرخ بازار آزاد به واردکنندگان و خریداران خاصی تخصیص می‌دهند. هدف اصلی این سیاست معمولاً حمایت از کالاهای ضروری و حیاتی، مانند دارو، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی، برای حفظ قدرت خرید مردم و کاهش فشار اقتصادی بر روی اقشار آسیب‌پذیر است.
به گزارش سلامت نیوز با حذف ارز ترجیحی، قیمت داروها و تجهیزات پزشکی به‌طور چشمگیری افزایش یافت. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، قیمت داروها به‌طور متوسط بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است. داروهای خاص و حیاتی، مانند داروهای ضدسرطان و درمان‌های نادر، با افزایش قیمت‌های بسیار بالاتر مواجه شده‌اند. به عنوان مثال، داروی “آمباکسی‌سیلین” که پیش از این با یارانه وارد می‌شد، اکنون حدود ۴۰ درصد گران‌تر شده است.متفورمین بیش از 40 درصد و پماد هیدروکورتیزون هم بالای 50 درصد افزایش قیمت داشته اند .
در مورد تجهیزات پزشکی، افزایش قیمت‌ها به مراتب بیشتر بوده و برخی تجهیزات پزشکی با افزایش قیمت تا ۷۰ درصد روبرو شده‌اند. این افزایش قیمت به ویژه در زمینه تجهیزات مصرفی و ابزارهای پزشکی حساس، مانند دستگاه‌های مانیتورینگ و تجهیزات جراحی، محسوس است.مثلا سرنگ‌های یکبار مصرف حدودا 50 درصد و کیت های آزمایشگاهی بیشتر از 80 درصد دستگاه اکسیژن‌ساز (برای بیماران تنفسی) بالای 60درصد و دستگاه مانیتورینگ علائم حیاتی (برای بیمارستان‌ها) بیش از 70 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده اند.
در برخی موارد، اختلالاتی در تأمین داروها و تجهیزات پزشکی به دلیل نوسانات قیمت و تغییرات در سیاست‌های ارزی مشاهده شده که باعث بروز کمبودهایی در بازار و مشکلاتی برای بیماران و مراکز درمانی شده است.
افزایش قیمت‌ها به کاهش دسترسی بیماران به داروها و تجهیزات پزشکی منجر شده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که بیماران به دلیل افزایش قیمت‌ها قادر به تأمین داروهای مورد نیاز خود نیستند. این مشکل به‌ویژه برای بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و نیازمند به درمان‌های مستمر، جدی‌تر است.
حذف ارز ترجیحی همچنین تأثیرات قابل‌توجهی بر داروخانه‌ها و تولیدکنندگان دارو و تجهیزات پزشکی داشته است. داروخانه‌ها با افزایش هزینه‌های خرید دارو و تجهیزات پزشکی مواجه شده‌اند و این افزایش هزینه‌ها می‌تواند به بحران نقدینگی و مشکلات مالی منجر شود. بسیاری از داروخانه‌ها برای ادامه فعالیت خود با چالش‌های جدی روبرو هستند.
تولیدکنندگان داخلی دارو نیز با مشکلاتی در تأمین مواد اولیه و افزایش هزینه‌های تولید مواجه شده‌اند. کاهش تولید داروهای عمومی و پرمصرف به دلیل افزایش هزینه‌های تولید، به نگرانی‌های جدیدی دامن زده است. به‌ویژه در زمینه تجهیزات پزشکی، تولیدکنندگان با افزایش هزینه‌های مواد اولیه و مشکلات تأمین مواد مواجه هستند.
حذف ارز ترجیحی تأثیرات عمده‌ای بر قیمت دارو و تجهیزات پزشکی داشته است. این تغییرات موجب افزایش قیمت‌ها، کاهش دسترسی بیماران به داروها و تجهیزات، و مشکلات اقتصادی برای داروخانه‌ها و تولیدکنندگان شده است. اقدامات جبرانی و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت باید به‌طور جدی دنبال شوند تا تأثیرات منفی این تغییرات به حداقل برسد و شرایط بهتری برای بیماران و فعالان بخش سلامت فراهم شود.
برای کاهش تبعات حذف ارز ترجیحی روی دارو و تجهیزات پزشکی، رئیس‌جمهور می‌تواند مجموعه‌ای از سیاست‌ها و اقدامات را به کار گیرد که شامل حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، تقویت نظام بهداشت و درمان، و نظارت بر بازار دارو و تجهیزات پزشکی می‌شود.
دولت و وزارت بهداشت برای کاهش تأثیرات منفی حذف ارز ترجیحی، اقداماتی جبرانی را در نظر گرفته‌اند. از جمله این اقدامات می‌توان به افزایش یارانه‌های جدید برای داروهای اساسی و حیاتی و همچنین ایجاد برنامه‌های حمایتی برای بیماران کم‌درآمد اشاره کرد. علاوه بر این، تلاش‌هایی برای نظارت دقیق‌تر بر بازار دارو و تجهیزات پزشکی و افزایش تولید داخلی در حال انجام است. این اقدامات به‌ویژه در راستای کاهش وابستگی به واردات و بهبود شرایط اقتصادی تولیدکنندگان دارو و تجهیزات پزشکی صورت می‌گیرد.
تشکیل یک کمیته ویژه بحران برای نظارت بر اجرای سیاست‌های حمایتی و مقابله با تبعات حذف ارز ترجیحی، با حضور نمایندگان وزارت بهداشت، صنعت، و سازمان‌های نظارتی می‌تواند کمک کند که سیاست‌ها به‌طور دقیق و هماهنگ اجرا شوند و مشکلات به‌سرعت شناسایی و رفع شوند.
شاید با مجموعه اقدامات زیر نظر مستقیم رئیس‌جمهور بتوان از فشار اقتصادی روی مردم کاسته و تبعات منفی حذف ارز ترجیحی بر دارو و تجهیزات پزشکی را کنترل کرد.