به گزارش سلامت نیوز طرح پزشک خانواده به عنوان یک مدل خدمات بهداشتی، اولین بار در دهه 80 میلادی در کشورهای مختلف دنیا معرفی شد و هدف آن ایجاد یک سیستم بهداشتی جامع و دسترسی‌پذیر برای تمامی اقشار جامعه بود. در ایران، این طرح برای اولین بار در سال 1390 و در دوران وزارت بهداشت دکتر مرضیه وحید دستجردی به طور رسمی مطرح شد و هدف آن ارائه خدمات پزشکی اولیه به طور گسترده و منسجم در سطح کشور بود.
در دوران وزارت بهداشت دکتر سید حسن هاشمی (1392-1396)، اجرای طرح پزشک خانواده به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی نظام سلامت قرار گرفت و برنامه‌ریزی‌هایی برای گسترش آن در سطح کشور صورت گرفت. در این دوران، چندین استان از جمله مازندران و فارس به عنوان پایلوت‌های اجرای این طرح انتخاب شدند. با این حال، مشکلاتی از جمله کمبود منابع مالی، اعتراضات پزشکان، و مشکلات ساختاری باعث شد که این طرح با مشکلاتی روبه‌رو شود.
در دوره وزارت بهداشت سعید نمکی (1396-1400)، اجرای طرح پزشک خانواده ادامه یافت و به استان‌های بیشتری گسترش پیدا کرد. اما، نارضایتی‌های مشابهی از سوی پزشکان و کارشناسان نظام سلامت، همچنان پابرجا بود و اجرای موفق آن در سطح ملی به چالش کشیده شد.
با توجه به شکست‌های گذشته در اجرای این طرح، سوالات جدی درباره امکان‌پذیری و مدیریت موفقیت‌آمیز آن در آینده وجود دارد. از جمله چالش‌های اصلی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
نارضایتی پزشکان: خروج پزشکان از طرح به دلیل عدم رضایت از شرایط کاری و مالی، یکی از مشکلات عمده بوده است. برای رفع این مشکل، باید مشوق‌های مالی و پشتیبانی مناسب برای پزشکان فراهم شود.
-
کمبود منابع مالی: اجرای طرح پزشک خانواده نیازمند تخصیص منابع مالی مناسب و تأمین زیرساخت‌های لازم است. بدون این منابع، اجرای موفق طرح دشوار خواهد بود.
-
مشکلات ساختاری: نیاز به بهبود ساختارهای مدیریتی و اجرایی برای هماهنگی بهتر میان بخش‌های مختلف نظام سلامت است.
در گذشته، طرح پزشک خانواده در برخی استان‌ها، مانند مازندران و فارس، با مشکلاتی مواجه شد. نارضایتی پزشکان و مشکلات اجرایی از جمله چالش‌های اصلی بودند. برای موفقیت در اجرای مجدد، باید به تحلیل دقیق این مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب پرداخته شود.
برای آماده‌سازی کشور برای اجرای طرح پزشک خانواده، ضروری است که تمامی جنبه‌های فوق به دقت بررسی و آماده‌سازی‌های لازم انجام شود. هر گونه نادیده‌گرفتن این عوامل می‌تواند به شکست دوباره این طرح منجر شود. با برنامه‌ریزی صحیح، تخصیص منابع و مدیریت مؤثر، کشور می‌تواند آمادگی لازم را برای اجرای موفق این طرح و تحقق ارائه خدمات بهداشتی عادلانه به تمامی نقاط کشور امیدوار باشد.