دایناسورها، این موجودات باشکوه و مرموز که میلیون‌ها سال پیش بر زمین حکمرانی می‌کردند، همچنان سوژه تحقیقات گسترده علمی هستند. یکی از پرسش‌های جذاب این است که صدای آن‌ها چگونه بوده است؟ به‌ویژه دایناسوری به نام پاراساورولوفوس (Parasaurolophus)، که با تاج بلند و لوله‌مانند خود توجه بسیاری از دانشمندان را جلب کرده است. اخیراً تحقیقی توسط هونگجون لین (Hongjun Lin) از دانشگاه نیویورک انجام شده که با استفاده از مدلی به نام «لینوفون» (Linophone)، تلاش می‌کند صدای این دایناسور را بازسازی کند.

پاراساورولوفوس؛ غول آرام دنیای ماقبل تاریخ

پاراساورولوفوس یکی از اعضای گروه دایناسورهای نوک‌اردکی بود که بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کردند. این موجود عظیم‌الجثه با قدی نزدیک به ۴.۹ متر و وزنی حدود ۳۶۲۹ کیلوگرم، نه‌تنها به دلیل اندازه بزرگ، بلکه به خاطر تاج عجیبش شناخته می‌شود. تاج پاراساورولوفوس ساختاری توخالی داشت که به باور دانشمندان می‌توانست به تولید صداهای خاص کمک کند. دانشمندان بر این باورند که این دایناسور از صداها برای ارتباط، جذب جفت و حتی هشدار در برابر شکارچیان استفاده می‌کرده است.

لینوفون؛ فناوری بازسازی صدای دایناسورها

مدل لینوفون که توسط لین ساخته شده، در واقع ترکیبی از دانش ریاضی و فناوری مدرن است. این مدل با استفاده از لوله‌هایی، ساختار داخلی تاج پاراساورولوفوس را بازسازی کرده است. لینوفون به گونه‌ای طراحی شده که شبیه به حفره‌های موجود در تاج این دایناسور عمل کند و فرکانس‌های صدای آن را شبیه‌سازی کند. این مدل، که ابعاد آن ۱.۵ برابر تاج واقعی پاراساورولوفوس است، توانسته فرکانس‌هایی در محدوده ۵۸۱، ۸۲۷ و ۱۰۵۶ هرتز شناسایی کند. این نتایج نشان می‌دهد که صدای این دایناسور احتمالاً بم بوده است.

آزمایش مدل لینوفون

برای آزمایش این مدل، دستگاه لینوفون با استفاده از نخ معلق شد و یک بلندگو وظیفه تحریک صداها را بر عهده داشت. سپس، میکروفون‌ها داده‌های صوتی را دریافت و تحلیل کردند. نتایج این آزمایش تأیید کرد که لینوفون می‌تواند ساختار صدای این دایناسور را شبیه‌سازی کند. این دستگاه در واقع یک نسخه فیزیکی از مدل‌های ریاضی است که برای آزمایشات علمی طراحی شده و امکان بررسی دقیق‌تر ویژگی‌های صوتی پاراساورولوفوس را فراهم می‌آورد.

از علم تا هنر؛ صدای دایناسورها در موسیقی

لین امیدوار است که این پروژه علاوه بر اهداف علمی، در زمینه‌های هنری نیز مورد استفاده قرار گیرد. او قصد دارد مدل لینوفون را به یک پلاگین موسیقی دیجیتال (VST Plugin) تبدیل کند تا آهنگسازان بتوانند صدای بازسازی‌شده پاراساورولوفوس را در آثار خود استفاده کنند. این ایده نه‌تنها جذابیت هنری دارد، بلکه می‌تواند راهی برای نزدیکی بیشتر عموم مردم به دنیای پیشاتاریخ باشد.

امید به آینده؛ کشف‌های بهتر برای صدای دقیق‌تر

این پروژه در حال حاضر بر اساس فسیل‌های موجود طراحی شده، اما اگر در آینده فسیل‌های بهتر و کامل‌تری کشف شوند، مدل لینوفون قابلیت به‌روزرسانی خواهد داشت. این به‌روزرسانی می‌تواند صدای دقیق‌تری از این دایناسور ارائه دهد و گامی بزرگ در درک بهتر از دنیای ماقبل تاریخ باشد. لین معتقد است که این پروژه فرصتی است برای آشنایی بیشتر با دنیای آکوستیک و تأمل بر پیچیدگی‌های صدای موجودات طبیعی.

الهام‌بخشی از پارک ژوراسیک تا واقعیت علمی

جالب است بدانید که ایده اولیه این پروژه از فیلم‌های سینمایی همچون «پارک ژوراسیک» الهام گرفته شده است. در این فیلم‌ها، صداهای دایناسورها ترکیبی از صداهای حیوانات مختلف مانند لاک‌پشت‌ها و دلفین‌ها بود. اما اکنون، لینوفون فرصتی واقعی برای شنیدن صدای دایناسور در دنیای مدرن ایجاد کرده است.

پلی میان گذشته و حال

پروژه بازسازی صدای پاراساورولوفوس، تنها یک پژوهش علمی نیست؛ بلکه راهی برای ارتباط با تاریخ طبیعی است. این تحقیق نشان‌دهنده تلفیق علم، هنر و فناوری است که می‌تواند الهام‌بخش پژوهش‌های آینده در حوزه آکوستیک و تاریخ زیستی باشد. شاید روزی بتوانیم صدای دیگر دایناسورها را نیز بشنویم و با شنیدن آن‌ها به دنیای میلیون‌ها سال پیش سفر کنیم.

  این نوشته‌ها را هم بخوانید