ارتودنسی متحرک یک راهکار درمانی است که برای اصلاح ناهنجاری‌های دندانی و فکی به کار می‌رود. این سیستم از دستگاه‌های قابل‌جابه‌جایی بهره می‌برد که با اعمال فشار به دندان‌ها و فک‌ها، اقدام به تنظیم و صاف‌کردن آن‌ها می‌کند. بااین‌حال، این نوع ارتودنسی معمولاً با انتقادات و چالش‌هایی روبروست. بیماران به دلیل نیاز مکرر به برداشتن و نصب دوباره این دستگاه‌ها، تمایل کمتری به استفاده از آن دارند. همچنین، ارتودنتیست‌ها نیز علاقه بیشتری به روش‌های دیگر دارند، چراکه در ارتودنسی متحرک، نیروها به‌صورت کنترل شده و دقیقی بر روی دندان‌ها و فک اعمال نمی‌شود. اما لازم به تأکید است که این روش می‌تواند تغییرات معناداری را در ساختار فک و دندان‌ها ایجاد نماید. درصورتی‌که نیاز به انجام خدمات ارتودنسی دارید، می‌‌توانید کلینیک دندانپزشکی سپهر سلامت را انتخاب کنید. در ادامه این مطلب با بررسی مزایا و کاربرد ارتودنسی متحرک همراه ما باشید.

ارتودنسی متحرک چیست و چگونه کار می‌کند؟

ارتودنسی متحرک یک روش درمانی است که تحت‌نظر متخصص ارتودنسی انجام می‌شود و از انواع دستگاه‌ها برای بهبود موقعیت دندان‌ها و اصلاح رشد فک‌ها بهره می‌برد. بر خلاف روش‌های ثابت مانند سیم و براکت، این نوع ارتودنسی قابلیت جابه‌جایی و تنظیم را دارد. دستگاه‌های متحرک به طور موقت در دهان قرار می‌گیرند و با اعمال فشار و نیروی ملایم، دندان‌ها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کنند و درعین‌حال تناسب فک‌ها را بهبود می‌بخشند.

این روش می‌تواند در اصلاح مشکلاتی نظیر دندان‌های کج، انحراف‌ فک‌ها و عدم تطابق دندان‌ها نقش مؤثری ایفا کند. از ویژگی‌های بارز این آرایش درمانی، عدم چسبندگی دستگاه به دندان‌هاست، به این معنا که در طول فرایند درمان، امکان خارج‌کردن آن به‌آسانی وجود دارد.

بسیاری از افراد به دلیل نامناسب‌بودن قرارگیری دندان‌ها، احساس نارضایتی از لبخند خود دارند که این امر می‌تواند تأثیر منفی بر اعتمادبه‌نفس آن‌ها بگذارد؛ بنابراین، ارتودنسی متحرک به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر برای بهبود ظاهر دندان‌ها و ایجاد لبخندی زیبا و خوشایند شناخته می‌شود. در نهایت، این روش نه‌تنها به زیبایی دندان‌ها کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبتی بر بهبود عملکرد بایت دندانی نیز دارد.

مزایای ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک یکی از روش‌های مؤثر در بهبود موقعیت دندان‌ها و اصلاح ناهنجاری‌های فک و دندان‌ها است. این نوع ارتودنسی به دلیل ویژگی‌های خاص خود، مزایای منحصربه‌فردی را به همراه دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

راحتی در استفاده

یکی از بارزترین مزایای ارتودنسی متحرک، راحتی در استفاده از آن است. این نوع ارتودنسی به‌گونه‌ای طراحی شده است که بیماران در طول درمان بتوانند به‌راحتی آن را در دهان داشته باشند. اغلب اوقات، طراحی ردیف‌های دندانی متحرک به شکل استاندارد است و کاربر می‌تواند به‌راحتی آن را در دهان قرار دهد و از آن استفاده کند. همچنین، حرکت و تنظیم دندان‌ها در طول درمان، با درد و ناراحتی کمتری نسبت به ارتودنسی ثابت همراه است. این موضوع به‌خصوص برای نوجوانان و افرادی که به دلیل ناهنجاری‌های دندانی از اعتمادبه‌نفس کمتری برخوردارند، می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد.

بهداشت بهتر

یکی دیگر از مزایای قابل‌توجه ارتودنسی متحرک، بهداشت بهتر دهان و دندان‌هاست. ازآنجاکه این نوع ارتودنسی قابل‌برداشتن است، بیماران می‌توانند به‌راحتی آن را خارج کرده و دندان‌های خود را به طور کامل تمیز کنند. این امکان به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بهداشت دهان و دندان خود را در سطح بالایی نگه‌دارند و از ایجاد پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه جلوگیری کنند. در مقابل، در ارتودنسی ثابت، لوازم و براکت‌ها ممکن است مانع دسترسی به دندان‌ها برای تمیزی کامل شوند که این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات بهداشتی شود.

قابل‌برداشتن در مواقع خاص

ویژگی دیگر ارتودنسی متحرک، قابلیت برداشتن آن در مواقع خاص است. بیماران می‌توانند در زمان‌های خاص مانند شرکت در فعالیت‌های ورزشی، مراسم‌های خاص یا حتی در زمان غذاخوردن، دستگاه ارتودنسی خود را خارج کنند. این قابلیت موجب افزایش راحتی و تحمل بیمار می‌شود و به او این امکان را می‌دهد تا برای مدت کوتاهی از ارتودنسی خود استفاده نکند. همچنین، این قابلیت به بیماران احساس کنترل بیشتری درباره درمان خود می‌دهد و آنها را تشویق به همکاری در روند درمان می‌نماید.

معایب ارتودنسی متحرک

اگرچه ارتودنسی متحرک به‌عنوان یکی از روش‌های اصلاح نشانه‌های نادرست دندان‌ها و فک‌ها شناخته می‌‌شود، اما این روش نیز دارای معایبی است که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

• ارتودنسی متحرک معمولاً به میزان کمتری نسبت به ارتودنسی ثابت توانایی حفظ نتایج درمان را دارد و ممکن است دندان‌ها به وضعیت اولیه خود بازگردند.
• موفقیت این روش به همکاری و رعایت دستورالعمل‌های بیمار بستگی دارد. عدم استفاده مداوم می‌تواند اثربخشی درمان را کاهش دهد.
• بسیاری از بیماران در ابتدا حس ناپسند و ناراحتی ناشی از استفاده از این وسایل را تجربه می‌کنند.
• این نوع ارتودنسی برای انواع خاصی از مشکلات دندانی مناسب است و امکان اصلاح برخی ناهنجاری‌ها را ندارد.
• کودک یا بزرگسالی که از این دستگاه استفاده می‌کند، ممکن است نیاز به دستورالعمل‌ها و تنظیمات مکرر داشته باشد که می‌تواند زمان‌بر باشد.

انواع ارتودنسی متحرک

این نوع ارتودنسی به دلیل قابلیت جابه‌جایی و استفاده آسان، به‌ویژه در سنین کودکی و نوجوانی، موردتوجه بسیاری از والدین قرار دارد. در ادامه به بررسی انواع ارتودنسی متحرک، شامل پلاک‌های ساده، پلاک‌های فانکشنال و ریتینر خواهیم پرداخت.

پلاک‌های ساده

پلاک‌های ساده، یکی از رایج‌ترین انواع ارتودنسی متحرک هستند که معمولاً برای اصلاح ناهنجاری‌های جزئی دندانی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این پلاک‌ها اغلب از جنس پلاستیک و اکریلیک ساخته می‌شوند و به‌راحتی قابل‌جابه‌جایی هستند. عملکرد اصلی این نوع پلاک‌ها، ایجاد فشار ملایم بر دندان‌ها به‌منظور هدایت آن‌ها به موقعیت صحیح است. درمان با استفاده از پلاک‌های ساده معمولاً به نسبت سریع‌تر از دیگر روش‌ها انجام می‌پذیرد و بیماران می‌توانند آن‌ها را در زمان‌های مشخصی از روز استفاده کنند.

پلاک‌های فانکشنال

پلاک‌های فانکشنال به‌عنوان نوعی از ارتودنسی متحرک، برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی و دندانی پیچیده‌تر طراحی شده‌اند. این نوع پلاک‌ها به‌گونه‌ای ساخته می‌شوند که علاوه بر قرارگیری بر روی دندان‌ها، فشار مناسب را به فک‌های بالا و پایین نیز اعمال می‌کنند. این فشار باعث تحریک رشد و تغییر شکل استخوان‌های فکی می‌شود و منجر به بهبود ساختار دهانی بیمار می‌گردد. پلاک‌های فانکشنال معمولاً در کودکان و نوجوانان مورداستفاده قرار می‌گیرند و در بسیاری از موارد، می‌توانند نیاز به درمان‌های بیشتر را کاهش دهند.

ریتینر

ریتينرها، نوعی ارتودنسی متحرک هستند که معمولاً پس از اتمام دوره درمان اصلی برای حفظ نتایج حاصل شده به کار می‌روند. این ابزارها به حفظ موقعیت دندان‌ها و جلوگیری از تغییرات مجدد آن‌ها بسیار مؤثر هستند. ریتینرها می‌توانند به‌صورت ثابت یا متحرک طراحی شوند، اما نوع متحرک آن‌ها بیشتر برای راحتی بیمار و سهولت در استفاده انتخاب می‌شود. معمولاً توصیه می‌شود که بیماران از ریتینرها در ساعات مشخصی از روز استفاده کنند تا بهترین نتیجه حاصل شود.

مناسب‌بودن ارتودنسی متحرک برای چه افرادی؟

این نوع ارتودنسی عموماً برای کودکان و نوجوانان به دلیل داشتن دندان‌های درحال‌رشد و ظرفیت بالای تغییرپذیری مناسب است. دندان‌های این سنین به‌طورکلی نسبت به درمان‌های ارتودنسی واکنش بهتری نشان می‌دهند.

به‌علاوه، افرادی که به دنبال اصلاح جزئیات نامنظم دندان‌ها هستند و درعین‌حال تمایل ندارند از بریس‌های ثابت استفاده کنند، می‌توانند از ارتودنسی متحرک بهره‌مند شوند. این روش به بیماران این امکان را می‌دهد که در مواقع خاص مانند مناسبت‌های اجتماعی دندان‌پزشکی را از دهان خارج کنند که خود مزیتی بزرگ به شمار می‌آید.

بااین‌حال، رعایت دقت در استفاده و زمان‌بندی مناسب برای قراردادن این دستگاه‌ها از ملزومات اصلی موفقیت درمان است.

مراقبت‌های لازم در ارتودنسی متحرک

نخستین و مهم‌ترین نکته، حفظ بهداشت دهان و دندان است. بیماران باید به طور مرتب پروتزهای متحرک خود را شستشو دهند و از مسواک‌زدن دندان‌ها غافل نشوند. استفاده از آب گرم و صابون ملایم برای تمیزکردن پروتز توصیه می‌شود.

علاوه بر این، پروتزهای متحرک باید در زمان‌های مشخصی از روز در دهان قرار گیرند تا نتایج مطلوب به دست آید. بیمار باید روزانه بر اساس دستور پزشک، زمان استفاده از این پروتزها را رعایت کند. همچنین، در صورت احساس ناراحتی یا درد، مراجعه به پزشک ضروری است تا وضعیت پروتز و دندان‌ها بررسی گردد.

در نهایت، مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و تنظیمات لازم، از دیگر اقداماتی است که باید به طور مرتب انجام گیرد. رعایت این مراقبت‌ها نه‌تنها به‌سلامت دندان‌ها کمک می‌کند بلکه روند درمان را نیز تسریع می‌بخشد.

جمع‌بندی

ارتودنسی متحرک یکی از روش‌های رایج و مؤثر در بهبود زیبایی و سلامت دندان‌ها به شمار می‌آید. در این شیوه، براکت‌ها به طور مستقیم بر روی دندان‌ها نصب نمی‌شوند و بیماران می‌توانند با استفاده از پلاک‌های متحرک، نتایج بهتری را تجربه کنند. یکی از انواع معروف این نوع ارتودنسی، الاینر است که به دلیل طراحی شفاف خود، به‌راحتی قابل‌مشاهده نیست. در زمان استفاده از ارتودنسی متحرک، باید از مصرف غذاهای سفت یا شیرین پرهیز کرد تا درمان به طور مؤثر پیش رود. در موارد پیچیده‌ای که ناهنجاری‌های سه‌بعدی وجود دارد، ارتودنسی ثابت نمی‌تواند کمک شایانی کند. در چنین شرایطی، مراجعه به یک کلینیک معتبر برای انجام خدمات ارتودنسی متحرک در سن مناسب (بین ۸ تا ۱۲ سال، یک سال قبل از بلوغ) می‌تواند راه‌حل مناسب‌تری باشد. کلینیک دندانپزشکی سپهر سلامت در مشهد با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و کادر تخصصی، خدمات ارتودنسی متحرک را به بیمارانی که به دنبال اصلاح ناهنجاری‌های دندانی خود هستند، ارائه می‌دهد.