رئیس انجمن روانپزشکی ایران گفت: سقف روزهای بستری یک بیمار اعصاب و روان در سال ۵۴ روز است و بیمارستانها برای بار دوم حتی در شرایط حاد هم بیمار را بستری نمی‌کنند و بیمه ها هم خود را کنار می کشند و خانواده ها متحمل فشار بسیار زیادی می شوند.

به گزارش ساعت سلامت، سید وحید شریعت در خصوص شیوع اختلالات روانی در جامعه در سال ۱۴۰۳ گفت: بر اساس جدیدترین آماری که وزارت بهداشت اعلام کرده و مربوط به مطالعه‌ای است که در سه سال اخیر انجام شده، در یکسال اخیر ۲۵ درصد از جمعیت عمومی کشور حداقل یک نوعی از اختلال روانی را تجربه کرده و به بیان دیگر از هر ۴ نفر یک نفر دچار اختلالات روانی در کشور شده است. به نظر می‌رسد این مطالعه یکی از دقیق‌ترین آماری باشد که بتوان به آن استناد کرد.

وی در پاسخ به این سوال که سازمان بهداشت جهانی اختلالات حاد روانی را به عنوان یک معلولیت تعریف کرده، اما در ایران چنین نگاهی به بیماری‌های اختلالات روانپزشکی وجود ندارد، گفت: این مسئله توسط قانونگذاران پیش بینی نشده و اساسا در کشور قانونی برای سلامت روان مطرح نشده است و قانونی وجود ندارد که مشکلات مربوط به اختلالات روانپزشکی را در نظربگیرد و برای آن چاره اندیشی کرده باشد.

رئیس انجمن روانپزشکی ایران ادامه داد: هیچ وقت این موضوع مورد توجه قانونگذاران قرار نگرفته و اکنون هم محفوظ است. از طرف دیگر در وزارت بهداشت و سازمان بهزیستی هم شاید به حد کافی به این مسئله توجه نشده است.

وی افزود: خوشبختانه در سال‌های اخیر یک بسته برای حمایت از بیماران مبتلا به اختلالات اسکیزوفرنیا و اختلالات شدید روانی در نظر گرفته شده که در حال کار کردن بر روی آن هستند.

بسته حماتی از بیماران روانی فقط بر مشکلات آنها افزود

وی ادامه داد: چند ماهی هم هست که یک بسته حمایتی ضعیف پیشنهاد داده شده که صرفا چند قلم دارو و یکسری از خدمات روانپزشکی را شامل می‌شود، اما بسته واقعا ضعیفی بود و بطور ناقصی اجرا شد که نقدهای زیادی را به همراه داشت و بجای آنکه مشکلات را حل کند عملا مشکلات زیادی را به وجود آورد. اخیرا هم از معاونت درمان وزارت بهداشت شنیده شده است که در حال طراحی یک بسته حمایتی هستند.

شریعت اظهار داشت: به نظر می‌رسد که بسیار دیر برای ارائه خدمات حمایتی به بیماران خاص اعصاب و روان اقدام شده است. بسته‌های حمایتی مختلفی در سازمان بهزیستی و دیگر نهادهای مرتبط ارائه می‌شود، اما چنین خدماتی برای بیماری‌های روانپزشکی بسیار کمتر در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: شاید به این دلیل است که مسئولان تلاش داشتند تا از آن فاصله بگیرند یا اهمیت آن را نمی‌دانستند یا خانواده‌های بیماران اعصاب و روان نمی‌توانستند صدای خود را به گوش مسئولان تصمیم گیر و سیاست گذار برسانند و این موجب محرومیت این بیماران خاص گردید.

رئیس انجمن روانپزشکی ایران درباره راهکارهای ارائه شده توسط نظام روانپزشکی برای بهبود شرایط بیماران مبتلا به اختلالات روانی حاد گفت: پیشنهاد ما به عنوان انجمن علمی روانپزشکی شامل خدمات سرپایی و خدمات بستری است که داروها و درمان‌های غیردارویی را در نظر می‌گیرد. خواست و پیشنهاد ما این است که تمام این خدمات دیده شود و اگر این موارد به صورت کامل اجرایی نشود یک نقصی وجود خواهد داشت و بخش بزرگی از مشکلات بیماران مبتلا به اختلالات روانی دیده نخواهد شد.

هزینه بستری بیماران خارج از توان خانواده‌ها است

وی افزود: برای مثال سقف روزهای بستری یک بیمار اعصاب و روان در سال ۵۴ روز است و این بدان معنا است که اگر یک بیمار در یکسال برای یک بار به مدت دو ماه بستری شد دیگر برای بار دوم اگر بیماری عود کرد نمی‌تواند از خدمات بیمه استفاده کند و باید هزینه‌ها را آزاد پرداخت کند که این امکانپذیر نیست و خانواده‌های بیماران توان تامین هزینه‌ها را ندارند و بیمارستان‌ها مجبورند تخفیف ارائه دهند و عملا درآمد بیمارستان‌ها کاهش پیدا می‌کند.

شریعت گفت: در این شرایط یا بیمار باید متحمل فشار زیاد شود و یا بیمارستان‌ها و بیمه خود را در این زمینه کنار می‌کشد و مسئولیتی متقبل نمی‌شوند. بیمارستان‌ها بیماری که یکبار بستری شده باشد برای بار دوم حتی در شرایط حاد بستری نمی‌کنند، چون بیمارستان‌های دولتی درآمد چندانی ندارند و هزینه‌های زیادی بر بیمارستان‌ها تحمیل می‌شود. در نتیجه این بیمار و خانواده آن‌ها است که بیشترین فشار و آسیب را متحمل می‌شوند.

وی افزود: در سال‌های گذشته تعامل نسبی میان انجمن روانپزشکان و انجمن روانشناسان با نهادهای مربوطه دولتی وجود داشته که پیشنهادات را اکثرا به سازمان‌های تصمیم گیر منعکس می‌کردند، اما چندان عزم سیاسی برای پیشبرد این راهکارها وجود نداشته که خدمات را پوشش دهند.

رئیس انجمن روانپزشکی ایران ادامه داد: بارها و بارها مشکلات مربوط به بستری بیماران مطرح شده و موضوع جدیدی نیست. بلکه بیش از یک دهه است سازمان نظام روانپزشکی مشکلات بیماران مبتلا به اختلالات روانی را مطرح کرده، اما گوش شنوایی برای آن وجود نداشته و عملا به مرحله اجرایی نرسیده است.

وی اضافه کرد: این مطالبه از سوی متخصصان روانپزشکی و سازمان‌های مردم نهاد مطرح می‌شده است و شاید مسئولان مربوطه محدودیت‌های خود را داشته و با کسری بودجه مواجه بودند و اقدامات عملی نشده است، وگرنه همیشه مطالبات بیماران از سوی نظام روانپزشکی کشور مطرح شده است.

بیمه ها توان پوشش خدمات مربوط به اختلالات روانی را ندارند

شریعت در خصوص پوشش بیمه‌ای برای ارائه خدمات مشاوره به مردم گفت: اگر نظام شبکه و پزشک خانواده به شکل مناسبی گسترش پیدا کند یک بخشی مهمی از آن ارائه خدمات روانپزشکی نیز می‌تواند باشد، اما چون نظام پزشک خانواده بسیار محدود و ضعیف و ناقص در حال اجرا شدن است عملا این ظرفیت را ندارد که خدمات روانشناختی مانند مشاوره و روان درمان را پوشش دهد.

وی افزود: با توجه به فراوانی اختلالات روانی در کشور و نیاز افراد به این خدمات، بیمه‌ها عملا توان پوشش آن را ندارند و با اینکه خدمات روان درمانی به عنوان کد‌های شامل پوشش بیمه تعریف شده اما عملا این اتفاق رخ نمی‌دهد.

این روانپزشک اظهار داشت: بیمه‌ها حاضر نیستند هزینه‌ای پرداخت کنند و یا با شرایط بسیار دشوار این خدمات را ارائه می‌دهند و در نتیجه افرادی که نیاز به خدمات روانشناختی دارند نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند. در مجموع زیرساخت ارائه خدمات مشاوره و روان درمانی در پوشش بیمه برای افراد نیازمند در حال حاضر وجود ندارد و ارائه خدمات بیمه برای درمان‌های روانشناختی تنها زمانی امکانپذیر است که نظام پزشک خانواده به شکل صحیحی گسترش پیدا کند.

وی گفت: در کشورهای اروپایی و غرب نظام پزشک خانواده بسیار قوی و گسترده است. هر فردی معمولا زیر نظر پزشک خانواده پرونده سلامت دارد و اگر افراد دچار بیماری روانپزشکی و اختلالات روانی شوند و نیازمند درمان باشند، در صورت نیاز پزشک خانواده دارو تجویز می‌کند و اگر نیاز به روان درمانی باشد به روانشناسانی که این خدمات را ارائه می‌دهند ارجاع می‌دهد.

هنوز سیاستگذاران به اهمیت سلامت روان واقف نیستند

رئیس انجمن روانپزشکی ایران خدمات روانپزشکی گفت: تصور بنده بر این است که سیاست گذاران مسئول در کشور هنوز به اهمیت موضوع سلامت روان واقف نیستند و دلیل آن را نمی‌دانم اما به نظر می‌رسد نقش رسانه‌ها می‌تواند مهم باشد که هم آگاهی مردم را نسبت به بیماری‌های اختلالات روان، شرایط و درمان ارتقا دهند و هم آگاهی مسئولان و سیاست گذاران را به اهمیت موضوع سلامت روان افزایش دهند.

رئیس انجمن روانپزشکی ایران افزود: باید بدانیم که کار در حوزه سلامت روان نیازمند سرمایه‌گذاری است واگر در این حوزه سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام ندهیم عملا هیچ اتفاق مثبتی رخ نخواهد داد و خودبخود مشکلی حل نخواهد شد.

منبع: ایلنا