بحران خوشبختی در جوانان؛ چرا دوران جوانی دیگر طلایی نیست؟

تا همین چند سال پیش، پژوهش‌ها نشان می‌دادند که شادی در طول عمر انسان به شکلی قابل پیش‌بینی عمل می‌کند. بر اساس این تحقیقات، منحنی شادی به شکل حرف U بود؛ یعنی مردم معمولاً در دوران جوانی و سال‌های پیری شادتر هستند و در میانسالی با افتی موقتی روبه‌رو می‌شوند.

این الگو چنان جهانی و فراگیر بود که حتی در جوامع غیرانسانی مانند گروه‌های میمون‌ها و شامپانزه‌ها نیز دیده شده بود. به همین دلیل بسیاری از دانشمندان آن را نه‌تنها یک واقعیت اجتماعی، بلکه بخشی از ذات بیولوژیکی انسان می‌دانستند.

اما پژوهش‌های جدید، تصویری متفاوت و نگران‌کننده ارائه کرده‌اند. بر اساس این تحقیقات، جوانان امروزی، به‌خصوص زنان جوان، به پایین‌ترین سطح شادی و بالاترین میزان نارضایتی رسیده‌اند. منحنی U شکل شادی دیگر برقرار نیست. اکنون خوشبختی با افزایش سن بیشتر می‌شود، و دوران جوانی که همیشه به‌عنوان روزهای طلایی زندگی شناخته می‌شد، به یکی از پرچالش‌ترین دوره‌ها تبدیل شده است.

الگوی شادی؛ از جهانی بودن تا تغییر ناگهانی

بر اساس پژوهش‌های گسترده، منحنی شادی تا چند سال پیش، یکی از پدیده‌های ثابت و غیرقابل تغییر در جوامع بشری به شمار می‌رفت. این الگو در بیش از ۱۴۰ کشور از جمله کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، مناطق دموکراتیک و غیردموکراتیک، و حتی جوامعی با سطح درآمد بالا یا پایین تأیید شده بود.

در این الگو، افراد در دوران جوانی بیشترین احساس شادی را تجربه می‌کردند، اما با ورود به میانسالی، سطح خوشبختی کاهش می‌یافت. سپس با افزایش سن، احساس رضایت دوباره به اوج خود می‌رسید.

اما حالا این الگو شکسته شده است. منحنی U شکل به خطی با شیب معکوس تبدیل شده که در آن شادی از اوایل بزرگسالی در پایین‌ترین سطح قرار دارد و با افزایش سن بهتر می‌شود.

بحران شادی در جوانان؛ چه چیزی تغییر کرده است؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که از حدود سال ۲۰۱۷، سطح خوشبختی جوانان به‌طور ناگهانی کاهش یافته است. این تغییر ابتدا در آمریکا مشاهده شد، اما به‌سرعت در بیش از ۸۰ کشور، از استرالیا تا زیمبابوه، تکرار شد.

جالب اینجاست که این بحران نه‌تنها جوانان را تحت تأثیر قرار داده بلکه در میان زنان جوان شدیدتر بوده است. امروزه، از هر ۹ زن جوان در آمریکا، یک نفر هر روز خود را به‌عنوان روزی بد توصیف می‌کند. این آمار برای مردان جوان هم نگران‌کننده است؛ از هر ۱۴ نفر، یک نفر چنین احساسی دارد.

بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهند که مراجعه جوانان به مراکز مشاوره، بستری شدن به دلیل آسیب به خود (self-harm)، و حتی اقدام به خودکشی به شکل هشداردهنده‌ای افزایش یافته است.

دلیل این بحران چیست؟

نکته جالب و البته نگران‌کننده این است که هنوز علت اصلی این تغییر ناگهانی مشخص نشده است. محققان فرضیه‌های مختلفی را بررسی کرده‌اند، اما هیچ‌یک نتوانسته‌اند توضیحی کامل ارائه دهند.

• آیا همه‌گیری کرونا مقصر است؟ خیر. روند کاهش شادی جوانان از سال ۲۰۱۱ آغاز شده و همه‌گیری فقط این روند را تشدید کرده است.
• آیا مسائل اقتصادی عامل اصلی است؟ احتمالاً نه، زیرا این کاهش همزمان با بهبود بازار کار شروع شده است.
• نقش فناوری‌ها و شبکه‌های اجتماعی؟ بسیاری از محققان معتقدند که تغییرات ناگهانی در سلامت روان جوانان با ظهور گسترده تلفن‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی مرتبط است. این فناوری‌ها به‌طور خاص جوانان، به‌ویژه زنان، را هدف قرار داده‌اند و آن‌ها را در معرض مقایسه اجتماعی، فشارهای روانی و انزوا قرار داده‌اند.

زنان جوان؛ قربانیان اصلی این بحران

بر اساس پژوهش‌ها، زنان جوان بیش از هر گروه دیگری تحت تأثیر این بحران قرار گرفته‌اند. دلایل این وضعیت ممکن است به عوامل زیر مربوط باشد:

• افزایش انتظارات اجتماعی: زنان جوان با استانداردهای غیرواقع‌بینانه زیبایی و موفقیت روبه‌رو هستند که فشار زیادی بر آن‌ها وارد می‌کند.
• شبکه‌های اجتماعی: پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام و تیک‌تاک که تمرکز زیادی بر ظاهر و سبک زندگی دارند، منبعی برای ایجاد ناامنی روانی و اضطراب شده‌اند.
• مشکلات سلامت روانی پنهان: زنان معمولاً بیشتر احساسات خود را ابراز می‌کنند و ممکن است زودتر از مردان به کمک‌های تخصصی نیاز داشته باشند.

چه باید کرد؟ راهکارهایی برای بهبود وضعیت جوانان

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که برای مقابله با این بحران، باید اقدامات گسترده‌ای انجام شود.

۱. کاهش استفاده از رسانه‌های اجتماعی:
مطالعات نشان داده‌اند که کاهش زمان صرف شده در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد.

۲. تقویت حمایت‌های عاطفی و اجتماعی:
ایجاد شبکه‌های حمایتی قوی در خانواده، مدرسه و محیط کار می‌تواند حس تعلق را افزایش داده و اضطراب را کاهش دهد.

۳. ارتقای آموزش مهارت‌های زندگی:
آموزش مهارت‌های مدیریت استرس، تصمیم‌گیری و حل مسئله می‌تواند به افزایش اعتمادبه‌نفس جوانان کمک کند.

۴. افزایش دسترسی به خدمات مشاوره‌ای:
حمایت‌های حرفه‌ای باید به‌طور گسترده و آسان در دسترس همه جوانان قرار گیرد.

۵. ایجاد سیاست‌های حمایتی:
دولت‌ها باید سیاست‌هایی برای حمایت از سلامت روان جوانان ایجاد کنند و دسترسی به خدمات بهداشتی را افزایش دهند.

آیا می‌توانیم الگوی شادی را احیا کنیم؟

هرچند بحران فعلی نشان‌دهنده تغییر عمیق در الگوی شادی است، اما امید به بهبود همچنان وجود دارد. با افزایش آگاهی عمومی، انجام مداخلات زودهنگام، و توسعه سیاست‌های حمایتی، می‌توانیم به جوانان کمک کنیم تا با چالش‌های پیش روی خود روبه‌رو شوند و احساس رضایت بیشتری از زندگی داشته باشند.

منبع

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​