تولد ایدهای جسورانه در میان شعلههای جنگ جهانی دوم
در سال ۱۹۴۲، ایالات متحده که بهتازگی وارد جنگ جهانی دوم شده بود، با چالش عظیمی مواجه شد: چگونه میتوانست ارتشی از سربازان، تجهیزات جنگی و تدارکات را در امنیت کامل از اقیانوس اطلس عبور دهد؟ زیردریاییهای مرگبار آلمانی به نام یو-بوتها (U-boats) در کمین کشتیهای متفقین بودند و نابودی محمولههای حیاتی تهدیدی جدی برای پیروزی در جنگ محسوب میشد.
در این شرایط، هنری جی. کایزر (Henry J. Kaiser)، سازنده مشهور کشتیهای جنگی، پیشنهادی انقلابی به دولت آمریکا ارائه کرد: ساخت یک هواپیمای آبنشین غولآسا که بتواند ۶۸ هزار کیلوگرم بار، ۷۵۰ سرباز مجهز یا دو تانک ۳۰ تنی مدل ام۴ شرمن (M4 Sherman) را بهراحتی از اقیانوس عبور دهد.
این ایده در ابتدا به نظر غیرممکن میرسید، اما کایزر بهخاطر موفقیتهایش در ساخت سریع کشتیهای جنگی، مانند کشتیهای لیبرتی (Liberty Ships) که هر ۴۵ روز یکبار آماده میشدند، مورد توجه قرار گرفت.
برای عملی کردن این پروژه، او با هاوارد هیوز (Howard Hughes)، کارآفرین و هوانورد معروف، همکاری کرد. هیوز که بهخاطر ساخت فیلمهای سینمایی، رکوردشکنیهای هوانوردی و زندگی عجیب و غیرمتعارفش شناخته میشد، بهسرعت کنترل پروژه را در دست گرفت و کایزر را به حاشیه راند.
ساخت هواپیمایی از جنس چوب: پرندهای که به نام «Spruce Goose» شهرت یافت
با توجه به کمبود فلزات استراتژیک در دوران جنگ، هیوز مجبور شد این هواپیما را بهجای فلز، عمدتاً از چوب بسازد. اگرچه این هواپیما به نام «Spruce Goose» (غاز صنوبر) شهرت پیدا کرد، اما جالب است بدانید که درواقع از چوب توس (Birch) ساخته شده بود. این نامگذاری اشتباه باعث شد منتقدان آن را با لقبهای طنزآمیز مانند «کارگاه چوب پرنده» و حتی «Birch Bitch» خطاب کنند.
فرآیند ساخت این هواپیما با استفاده از فناوری پیشرفتهای انجام شد. لایههای چوب چندلایه (Laminated Duramold Plywood) با چسب اوره-فرمالدهید (Urea-Formaldehyde Glue) تحت فشار و حرارت با امواج رادیویی فرکانس بالا سخت و مستحکم شدند. سپس سطح بیرونی هواپیما با کاغذ برنجی پوشانده شده، رنگآمیزی و صیقل داده شد تا ظاهری هیدرودینامیک و صاف به خود بگیرد.
این نوآوریها باعث شدند که اسکلت داخلی هواپیما، از تیرکها گرفته تا تکیهگاهها، از چوب چندلایه ساخته شوند، زیرا یافتن چوبهای بزرگ و سالم بهصورت یکتکه دشوار بود. این طراحی نیازمند ابزارهای جدید، چسبهای قویتر و فناوریهای پیشرفتهای بود که به نوعی صنعت هوایی را دگرگون کرد.
شخصیت کمالگرای هیوز و چالشهای ساخت Hercules H-4
هاوارد هیوز که به وسواس و کمالگرایی معروف بود، شخصاً روی هر مرحله از طراحی و ساخت این هواپیما نظارت میکرد. او بارها با هواپیماهای آزمایشی پرواز کرد و کوچکترین جزئیات را زیر ذرهبین برد.
رفتارهای عجیب و مداخلهگرایانه هیوز باعث شد کارمندان پروژه بارها دچار سردرگمی شوند. او معمولاً در نیمهشب تماس میگرفت، ساعتها با مهندسان گفتگو میکرد و حتی کوچکترین تغییرات را دستور میداد. این رویکرد کمالگرایانه باعث شد پروژه بارها به تأخیر بیفتد.
جان گلن (John Glenn)، آخرین عضو زنده تیم پروازی H-4، در مصاحبهای گفت:
«هیوز شبها به سراغ هواپیما میآمد و ساعتها روی موتور کار میکرد. او به تمام جزئیات مسلط بود و بهتر از هرکسی این هواپیما را میشناخت.»
اولین و تنها پرواز Spruce Goose: لحظهای تاریخی
در ۲ نوامبر ۱۹۴۷، هواپیمای عظیم Spruce Goose در لانگ بیچ کالیفرنیا، طی مراسمی با حضور رسانهها به آب انداخته شد. این هواپیما با ۹۷.۵۱ متر طول بالها، ۶۶.۶۵ متر طول بدنه و ارتفاع ۲۴.۱۸ متر، منظرهای شگفتانگیز خلق کرد. وزن خالی آن به ۱۱۳,۳۹۸ کیلوگرم میرسید و با هشت موتور پرقدرت Pratt & Whitney که هرکدام ۳۰۰۰ اسب بخار توان داشتند، به حرکت در آمد.
درحالیکه همه انتظار داشتند آزمایش اولیه فقط شامل حرکت روی آب باشد، هیوز بهطور ناگهانی موتورهای هواپیما را تا حداکثر قدرت باز کرد. هواپیما از آب بلند شد، به ارتفاع ۲۱ متر رسید و به مدت ۲۶ ثانیه پرواز کرد.
این پرواز کوتاه، با اینکه تنها یک مایل (۱.۶ کیلومتر) طول کشید، به جهان نشان داد که Spruce Goose واقعاً قادر به پرواز است. اما این اولین و آخرین پرواز آن بود.
سرنوشت مرموز و نگهداری عجیب هواپیما
پس از این پرواز، هیوز بهشدت به هواپیمای خود وابسته شد. او یک آشیانه مجهز به سیستم کنترل رطوبت ساخت و میلیونها دلار صرف نگهداری آن کرد. حتی پس از مرگ هیوز در سال ۱۹۷۶، این هواپیما تحت مراقبت ویژه بود و هفتهای یکبار موتورها روشن میشدند.
در نهایت، پس از درگیریهای حقوقی طولانی بر سر مالکیت هواپیما، Spruce Goose به موزه هوانوردی و فضایی اورگون (Evergreen Aviation & Space Museum) منتقل شد و بهعنوان نمادی از نوآوری و جسارت انسان به نمایش گذاشته شد.
میراث جاودان Spruce Goose: پرندهای افسانهای در تاریخ هوانوردی
اگرچه رکوردهای این هواپیما برای بزرگترین ابعاد و بالاترین توانایی حمل بار توسط هواپیماهای مدرن شکسته شده است، اما Spruce Goose همچنان بهعنوان نمادی از جسارت، خلاقیت و کمالگرایی شناخته میشود. این هواپیما نهتنها پیشرفتی مهندسی بود، بلکه بهعنوان نمادی از رویاپردازی انسان در برابر چالشهای بزرگ باقی مانده است.
این نوشتهها را هم بخوانید
source