سلامت جسمانی و ذهنی ما بیش از آنچه تصور می‌کنیم به یکدیگر وابسته‌اند. وقتی صحبت از پیشگیری از بیماری‌های شناختی مانند زوال عقل و آلزایمر می‌شود، بیشتر مردم به عوامل ژنتیکی، تغذیه و سبک زندگی فکر می‌کنند. اما پژوهشی نوین نشان می‌دهد که وضعیت عضلات بدن – به‌ویژه عضلات خاصی در ناحیه فک – می‌تواند به‌شدت بر سلامت مغز تأثیر بگذارد.

مطالعات جدید بیان می‌کنند که تحلیل عضلات با افزایش سن، علاوه بر کاهش قدرت بدنی و افزایش خطر افتادن، ممکن است به‌عنوان شاخصی هشداردهنده برای زوال شناختی و کوچک شدن مغز عمل کند.

تحلیل عضله تمپورالیس: هشداری برای مغز

تحقیقی جدید از دانشکده پزشکی جانز هاپکینز Johns Hopkins School of Medicine و انجمن رادیولوژی آمریکا Radiological Society of America نشان می‌دهد که تحلیل عضله تمپورالیس Temporalis – عضله‌ای که در ناحیه فک قرار دارد و وظیفه باز و بسته کردن دهان را بر عهده دارد – می‌تواند خطر زوال عقل و آلزایمر را تا ۶۰ درصد افزایش دهد.

در این پژوهش، وضعیت ۶۲۱ فرد مسن که در زمان شروع مطالعه سالم بودند، به مدت ۶ سال تحت نظر قرار گرفت. محققان با بررسی حجم عضله تمپورالیس از طریق اسکن‌های مغزی MRI دریافتند افرادی که این عضله را از دست داده بودند، نه تنها عملکرد ضعیف‌تری در آزمون‌های شناختی داشتند، بلکه اندازه مغز آنها نیز کوچک‌تر بود.

چرا تحلیل عضلات با زوال شناختی مرتبط است؟

پژوهشگران ارتباط بین تحلیل عضلات و زوال مغزی را به عوامل متعددی نسبت می‌دهند:

1. کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به مغز: ضعف عضلات می‌تواند جریان خون را کاهش دهد و اکسیژن کمتری به مغز برساند.
2. افزایش التهاب سیستمیک: ضعف عضلات اغلب با التهابات مزمن در بدن همراه است که عامل مهمی در زوال شناختی محسوب می‌شود.
3. کاهش فعالیت بدنی و اجتماعی: افراد با ضعف عضلات کمتر حرکت می‌کنند، در فعالیت‌های اجتماعی کمتر شرکت می‌کنند و این انزوا خطر زوال عقل را افزایش می‌دهد.

سارکوپنیا: دشمن خاموش عضلات و ذهن

تحلیل عضلات که به آن اصطلاحا سارکوپنیا Sarcopenia گفته می‌شود، معمولاً با افزایش سن آغاز شده و هر دهه پس از ۳۰ سالگی شدت بیشتری پیدا می‌کند. طبق مطالعات، افراد هر دهه حدود ۳ تا ۵ درصد از توده عضلانی خود را از دست می‌دهند.

نشانه‌های سارکوپنیا شامل:

• ضعف عمومی و کاهش توان عضلانی
• کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های روزمره
• کند شدن حرکات و ناپایداری تعادل

عوامل مؤثر در سارکوپنیا:

• عدم فعالیت بدنی و سبک زندگی کم‌تحرک
• رژیم غذایی ضعیف و کمبود پروتئین
• بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی
• تغییرات هورمونی مانند کاهش تستوسترون و استروژن

چگونه از تحلیل عضلات و زوال شناختی پیشگیری کنیم؟

۱. مصرف پروتئین کافی برای تغذیه عضلات و مغز
پروتئین‌ها به‌عنوان بلوک‌های سازنده عضلات، نقش مهمی در بازسازی و حفظ توده عضلانی دارند. با افزایش سن، نیاز بدن به پروتئین بیشتر می‌شود. منابع غنی از پروتئین شامل:

• گوشت کم‌چرب، مرغ و ماهی
• تخم‌مرغ و محصولات لبنی
• حبوبات مانند عدس و نخود
• آجیل و دانه‌ها

۲. رژیم غذایی مناسب برای سلامت مغز
رژیم‌های غذایی مانند رژیم مدیترانه‌ای Mediterranean Diet و ضدالتهابی Anti-inflammatory Diet با تمرکز بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات، ماهی‌های چرب و روغن زیتون، به بهبود عملکرد مغز و کاهش التهاب کمک می‌کنند.

۳. تمرینات مقاومتی برای افزایش قدرت عضلات
ورزش‌های مقاومتی (Strength Training) مانند بلند کردن وزنه، تمرینات با باندهای مقاومتی و تمرینات وزن بدن (Bodyweight Exercises) می‌توانند از تحلیل عضلات جلوگیری کنند. ترکیب این تمرینات با ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی و شنا، برای سلامت کلی بدن و مغز ضروری است.

۴. حفظ تعاملات اجتماعی برای تقویت ذهن
انزوا و کاهش تعاملات اجتماعی می‌تواند عملکرد شناختی را تضعیف کند. حضور در گروه‌های اجتماعی، تماس با دوستان و شرکت در فعالیت‌های گروهی مانند یوگا یا کلاس‌های آموزشی می‌تواند به حفظ سلامت مغز کمک کند.

۵. خواب کافی و مدیریت استرس
خواب ناکافی و استرس مزمن می‌تواند فرآیندهای التهابی در مغز را تشدید کرده و باعث تحلیل عضلات شود. تنظیم الگوی خواب و تمرینات تنفسی برای مدیریت استرس توصیه می‌شود.

نقش تشخیص زودهنگام در پیشگیری از آلزایمر

پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که اسکن‌های مغزی MRI می‌توانند به شناسایی زودهنگام ضعف عضله تمپورالیس کمک کنند. این شناسایی می‌تواند مداخلات پیشگیرانه را تسهیل کرده و روند تحلیل عضلات و عملکرد شناختی را کندتر کند.

کلید سلامت جسم و ذهن در دستان شماست

سلامت مغز و عضلات به هم وابسته‌اند و مراقبت از هر دو جنبه می‌تواند خطر زوال عقل و آلزایمر را کاهش دهد. با توجه به یافته‌های جدید، حفظ توده عضلانی نه تنها سلامت جسمانی را تضمین می‌کند، بلکه به حفظ عملکرد شناختی و کیفیت زندگی کمک می‌کند.

مراقبت از عضلات، تغذیه سالم، ورزش مداوم و روابط اجتماعی فعال ابزارهایی قدرتمند برای پیشگیری از زوال عقل هستند. این اقدامات ساده اما مؤثر می‌توانند سلامت جسم و ذهن شما را تا سال‌ها تضمین کنند.

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​