با ذوب شدن یخ‌های آلپ در ارتفاعات کوه‌های راکی، جنگلی از درختان کاج سفید (Whitebark Pine – Pinus albicaulis) به قدمت نزدیک به ۵۹۰۰ سال آشکار شده . این کشف هیجان‌انگیز در نتیجه یک پژوهش باستان‌شناسی در فلات بیرتوث (Beartooth Plateau) در ایالت وایومینگ حاصل شد. دانشمندان بیش از ۳۰ درخت را در ارتفاعی حدود ۳۱۰۰ متری از سطح دریا یافتند. این ارتفاع ۱۸۰ متر بالاتر از خط کنونی رشد درختان است، که نشان می‌دهد در زمان حیات این درختان، شرایط آب‌وهوایی متفاوت بوده.

کتی ویتلاک، دانشمند برجسته از دانشگاه ایالتی مونتانا، این یافته را «کپسولی زمانی از گذشته» توصیف می‌کند و می‌گوید: «چنین کشفی به ما این امکان را می‌دهد که دریابیم اقلیم در ارتفاعات بالا چگونه بوده است.» او توضیح می‌دهد که درختان کاج سفید امروزه دیگر در چنین ارتفاعی رشد نمی‌کنند، بنابراین این درختان باید در دوره‌ای زیسته باشند که دما بالاتر و اقلیم گرم‌تر بوده است.

روایت تاریخ از حلقه‌های درختان

برای درک بهتر تاریخچه این جنگل از دست‌رفته، دانشمندان حلقه‌های درختان را تحلیل کردند و از روش تاریخ‌گذاری کربنی استفاده کردند تا عمر دقیق آنها را تخمین بزنند. نتایج نشان داد که این درختان بین ۵۹۵۰ تا ۵۴۴۰ سال پیش زندگی می‌کرده‌اند؛ دورانی که اقلیم به تدریج سردتر می‌شد. داده‌های به‌دست‌آمده از هسته‌های یخی در قطب جنوب و گرینلند نشان می‌دهند که این کاهش دما تحت تأثیر فوران‌های آتشفشانی طولانی‌مدت در نیم‌کره شمالی بوده است. این فوران‌ها حجم زیادی از رسوبات را در جو آزاد کردند که با کاهش نفوذ نور خورشید، دما را در سطح جهان پایین آوردند. این تغییرات اقلیمی، در نهایت باعث شد که محیط برای بقای درختان در ارتفاعات بالا بسیار سرد شود.

راز حفاظت شگفت‌انگیز درختان

یکی از جنبه‌های شگفت‌آور این کشف، وضعیت استثنایی حفظ این درختان است. درختان کشف‌شده به‌صورت خوابیده یافت شده‌اند و به نظر می‌رسد که به‌سرعت پس از مرگ محافظت شده‌اند. هرچند در آنها نشانه‌ای از بهمن مشاهده نشد، اما آثار گسترش یخ‌های امروزی بر آنها دیده می‌شود. این شواهد نشان می‌دهد که درختان احتمالاً تحت‌تأثیر گسترش یخ‌توده‌ها مدفون شده و به‌خوبی حفظ شده‌اند.

جو مک‌کانل از مؤسسه تحقیقاتی صحرا در نوادا توضیح می‌دهد که مدل‌های اقلیمی نشان می‌دهند فوران‌های آتشفشانی مداوم در ایسلند حدود ۵۱۰۰ سال پیش، دمای هوا را بیش از پیش کاهش دادند. این دماهای پایین باعث گسترش یخ‌توده‌ها شد و درختان سقوط‌کرده را در یخ دفن کرد. این فرایند طبیعی، درختان را برای حدود ۵۰۰۰ سال از تخریب توسط عوامل محیطی محافظت کرد.

پیامدهای تغییرات اقلیمی برای اکتشافات و محیط زیست

در دهه‌های اخیر، افزایش دمای جهانی منجر به ذوب شدن یخ‌هایی شده که این درختان را مدفون کرده بودند. این فرایند، جنگل کاج سفید را از دل یخ‌ها آزاد کرده است. ویتلاک پیش‌بینی می‌کند که خط کنونی رشد درختان «احتمالاً با افزایش دما در آینده به ارتفاعات بالاتر حرکت خواهد کرد.» او تأکید می‌کند که این کشف جذاب و علمی، در عین حال یادآور آسیب‌پذیری اکوسیستم‌های کوهستانی در برابر تغییرات اقلیمی است.

به گفته ویتلاک، «این اکتشاف، امکان‌پذیر شده است به‌خاطر تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی. افزایش دما مناطقی را آشکار می‌کند که برای هزاران سال زیر یخ دفن شده بودند. هرچند این یافته‌ها از نظر علمی ارزشمند هستند، اما همزمان هشداردهنده و غم‌انگیزند، زیرا نشان‌دهنده شکنندگی اکوسیستم‌های آلپی در برابر تغییرات اقلیمی هستند.»

شواهدی از حیات انسانی در هزاران سال پیش

این اولین باری نیست که پژوهشگران چنین یافته‌هایی را از دل یخ‌های کوه‌های راکی بیرون آورده‌اند. پژوهش‌های پیشین بقایای ابزارهای شکار باستانی، از جمله «تکه‌های چوبی شفت‌های تیر و دارت» را آشکار کردند. یکی از این شفت‌ها با روش تاریخ‌گذاری کربنی، بیش از ۱۰,۰۰۰ سال قدمت داشت. این یافته‌ها نشان می‌دهد که انسان‌ها برای هزاران سال در ارتفاعات بالا به شکار مشغول بوده‌اند و این مناطق بخشی از زندگی روزمره آنها بوده است.

چشم‌اندازی برای آینده

کشف جنگل مدفون در یخ‌های آلپ، نه‌تنها نگاهی به اقلیم گذشته می‌اندازد، بلکه پیامدهای قابل‌توجهی برای درک ما از تغییرات اقلیمی دارد. این یافته‌ها، علم و طبیعت را در هم می‌آمیزند و ما را وادار می‌کنند که به تأثیرات انسانی بر محیط زیست و حساسیت سیستم‌های طبیعی در برابر تغییرات اقلیمی توجه بیشتری داشته باشیم.

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​