گاهی که مشغول تماشای فیلم‌ها یا سریال‌های جنایی بر اساس رخدادهای واقعی یا گوش دادن به پادکست‌هایی درباره قاتلان سریالی هستم، در ذهنم سوالی شکل می‌گیرد: چرا این محتواها برایم جذاب است؟ آیا این علاقه، چیز منفی‌ای درباره من نمی‌گوید؟ شاید بهتر باشد به جای آن مستندهای علمی ببینم یا فیلم‌هایی در ژانرهای آرام‌تر انتخاب کنم. این فکرها باعث می‌شود لحظه‌ای به این علاقه فکر کنم: آیا دوست داشتن جنایات واقعی به معنای داشتن یک مشکل شخصیتی است؟ یا اینکه این علاقه فقط یک کنجکاوی ساده انسانی است؟ آیا این محتواها می‌توانند ما را خشن‌تر کنند؟
وقتی به محبوبیت این ژانر نگاه می‌کنیم، سوالات بیشتری پیش می‌آیند. پادکست‌های جنایات واقعی مثل Serial، Crime Junkie، My Favorite Murder، Sword and Scale، و The Murder Squad میلیون‌ها شنونده وفادار دارند.
همچنین، فیلم‌ها و سریال‌های این ژانر در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی داشته‌اند. فهرستی از آنها را می‌توام بیاورم:
- Dahmer – Monster: The Jeffrey Dahmer Story
- Mindhunter
- Making a Murderer
- The Act
- Conversations with a Killer: The Ted Bundy Tapes
- Don’t Fk With Cats**
- The Staircase
- The Jinx: The Life and Deaths of Robert Durst
- American Murder: The Family Next Door
- Night Stalker: The Hunt for a Serial Killer
- Under the Banner of Heaven
- The Assassination of Gianni Versace: American Crime Story
- The People v. O.J. Simpson: American Crime Story
- Manhunt: Unabomber
- The Trial of the Chicago 7
- Wormwood
- Unbelievable
- When They See Us
- The Central Park Five
- Boston Strangler
این محبوبیت جهانی نشان می‌دهد که علاقه به محتواهای جنایی واقعی فراتر از یک پدیده فرهنگی موقت است و ریشه‌های عمیق‌تری در روان انسان دارد. اما چرا؟
جذابیت محتواهای جنایی واقعی؛ کنجکاوی یا وسواس؟
برای مدت‌ها تصور می‌شد که علاقه به محتواهای جنایی واقعی، ناشی از نوعی کنجکاوی بیمارگونه یا میل به تجربه احساسات شدید است. بعضی‌ها این علاقه را راهی برای فرار از روزمرگی یا حتی نوعی وسواس ناسالم می‌دانستند. اما تحقیقات اخیر این دیدگاه‌ها را زیر سوال برده‌اند. به نظر می‌رسد افراد به دلایل بسیار طبیعی‌تر و انسانی‌تر به این ژانر جذب می‌شوند.
پژوهشی جدید برای درک جذابیت محتواهای جنایی واقعی
یک تیم پژوهشی از دانشگاه ملی تحقیقات مدرسه عالی اقتصاد روسیه برای بررسی این موضوع، مطالعه‌ای انجام دادند. آنها با ۲۶ جوان روسی بین ۱۸ تا ۳۶ سال از ۱۴ شهر مختلف مصاحبه کردند. این افراد درباره علاقه‌شان به محتوای جنایات واقعی، نحوه آشنایی با این محتوا و دلایل انتخاب فیلم‌ها یا پادکست‌های خاص صحبت کردند.
نتایج این تحقیق نشان داد که علاقه به این ژانر به دلیل عشق به خشونت یا میل به اعمال خشونت نیست. افراد به دو دلیل اصلی به این محتوا جذب می‌شوند: نیازهای شناختی (Cognitive Needs) و نیازهای احساسی (Emotional Needs).
کنجکاوی برای درک انگیزه‌ها و تجربه هیجان
بسیاری از افراد به دنبال درک انگیزه‌های مجرمان هستند. آنها می‌خواهند بفهمند چه چیزی یک فرد را به یک قاتل سریالی تبدیل می‌کند و چرا برخی از انسان‌ها مرزهای اخلاقی را زیر پا می‌گذارند. این تمایل برای درک پیچیدگی‌های روان انسان بخشی از نیاز شناختی است که این ژانر برآورده می‌کند.
از سوی دیگر، نیازهای احساسی نیز در این علاقه نقش دارند. داستان‌های جنایی واقعی اغلب حس هیجان و تعلیقی ایجاد می‌کنند که در زندگی روزمره کم‌رنگ است. این هیجان ممکن است به افراد کمک کند احساساتی را تجربه کنند که در زندگی واقعی آنها نادر است.
آیا محتواهای جنایی واقعی می‌تواند ما را خشن‌تر کند؟
یکی از سوالات مهم درباره این ژانر این است که آیا تماشای آن می‌تواند خشونت را در افراد افزایش دهد؟ نتایج تحقیق نشان داد که علاقه به جنایات واقعی به معنای میل به خشونت نیست. افرادی که در این مطالعه شرکت کردند، اقدامات قاتلان سریالی را توجیه نمی‌کردند، بلکه بر اهمیت پیشگیری از این نوع جنایات تأکید داشتند. مشابه تحقیقات درباره بازی‌های ویدئویی خشونت‌آمیز، این مطالعه نیز نشان داد که مصرف محتوای گرافیکی الزاماً باعث افزایش خشونت در بیننده نمی‌شود.
محتواهای جنایی واقعی و کنترل اجتماعی
یکی از یافته‌های مهم تحقیق این بود که بینندگان و شنوندگان محتواهای جنایی واقعی نوعی کنترل اجتماعی درونی دارند که مانع از بروز رفتارهای خشونت‌آمیز می‌شود. این به این معناست که تماشای محتواهای جنایی واقعی، صرفاً یک کنجکاوی یا تجربه احساسی است و تهدیدی برای جامعه محسوب نمی‌شود.
سوالات بی‌پاسخ و مسیر تحقیقات آینده
با وجود نتایج جالب این پژوهش، هنوز سوالات زیادی باقی مانده است. نمونه کوچک این تحقیق به ما اجازه نمی‌دهد نتایج را به همه افراد یا فرهنگ‌ها تعمیم دهیم. تحقیقات گسترده‌تری در مقیاس جهانی لازم است تا بفهمیم این علاقه در فرهنگ‌های مختلف چگونه شکل می‌گیرد و چه تأثیراتی می‌تواند داشته باشد.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
source