حمام‌کردن و رعایت نظافت شخصی، بخشی از زندگی روزمره بسیاری از مردم در سراسر جهان است. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چه اتفاقی می‌افتد اگر دیگر حمام نکنید؟ این سوال ممکن است به نظر عجیب برسد، اما تاریخچه نظافت انسان‌ها و تفاوت‌های فرهنگی در این زمینه نشان می‌دهد که این مسئله همیشه به شکل امروزی آن نبوده است. از حمام‌های عمومی باشکوه در رم باستان، که مردم برای تمیزشدن و حتی تعاملات اجتماعی به آنجا می‌رفتند، تا دوره‌ای در اروپا که مردم از آب دوری می‌کردند و حمام‌کردن را خطرناک می‌دانستند، نظافت همیشه یکسان نبوده است.

اما امروز، داشتن حمام یا دوش در خانه، بخشی از استانداردهای زندگی است. با این حال، در طول تاریخ، افرادی بوده‌اند که به دلایل مختلف از حمام‌کردن پرهیز کرده‌اند و همین موضوع، زندگی و سلامت آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.

نمونه‌هایی از افراد مشهور که حمام نمی‌کردند

یکی از معروف‌ترین افرادی که به نماد حمام‌نکردن تبدیل شد، عمو حاجی، مرد ایرانی بود که به‌عنوان «کثیف‌ترین مرد جهان» شناخته می‌شد. عمو حاجی بیش از ۵۰ سال از آب و صابون استفاده نکرد و زندگی خود را به‌طور کامل در دوری از نظافت سپری کرد. بدن او به‌طور مداوم پوشیده از لایه‌ای از کثیفی بود و حتی غذای مورد علاقه‌اش گوشت فاسد و فضولات حیوانات بود. او باور داشت که حمام‌کردن باعث بیمارشدن او می‌شود. در نهایت، او پس از شستشوی اجباری توسط اطرافیانش، چند ماه بعد در ۹۴ سالگی درگذشت. با این حال، هیچ شواهد علمی وجود ندارد که حمام‌کردن او عامل مرگش بوده باشد.

اما عمو حاجی تنها نمونه نبود. در هند، کیلاش سینگ، یک کشاورز اهل واراناسی، بیش از ۳۵ سال از حمام‌کردن اجتناب کرد. او اعتقاد داشت که این تصمیم او باعث خوشبختی و حتی تولد فرزند پسر خواهد شد. به‌جای شستشو، او از «حمام آتش» استفاده می‌کرد؛ روشی که در آن با روشن‌کردن آتش، خود را در دود قرار می‌داد و باور داشت که این روش می‌تواند میکروب‌ها را از بین ببرد.

در قرن ۱۸ میلادی، مردی به نام ناتانیل بنتلی در لندن زندگی می‌کرد که پس از مرگ نامزدش در روز عروسی، به‌طور کامل از نظافت پرهیز کرد. خانه و محل کار او به قدری کثیف بود که به او لقب «درتی دیک» (Dirty Dick) داده شد. حتی نامه‌هایی که به «انبار کثیف لندن» فرستاده می‌شد، به او تحویل داده می‌شد.

اثرات حمام‌نکردن بر بدن

حمام‌نکردن برای مدت طولانی می‌تواند اثرات متعددی بر بدن داشته باشد. پوست انسان محل زندگی میلیون‌ها باکتری و میکروارگانیسم است. این موجودات به‌طور طبیعی روی بدن ما زندگی می‌کنند و بسیاری از آن‌ها برای سلامت پوست مفید هستند. اما تعادل این باکتری‌ها با نظافت منظم حفظ می‌شود. دکتر سامانتا آیزمن، متخصص پوست، می‌گوید: «شستشوی بیش‌ازحد یا حمام‌نکردن می‌تواند این تعادل را برهم بزند.» یکی از خطرناک‌ترین باکتری‌هایی که در اثر عدم شستشو ممکن است رشد کند، استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) است. این باکتری می‌تواند باعث عفونت‌های پوستی و حتی بیماری‌های جدی‌تر شود.

علاوه بر این، عدم حمام‌کردن منجر به تجمع لایه‌ای از سلول‌های مرده پوست می‌شود که به آن لایه شاخی (Stratum Corneum) گفته می‌شود. این لایه می‌تواند باعث ایجاد مشکلات پوستی نظیر خشکی، خارش و التهاب شود.

بیماری‌هایی که با عدم حمام‌کردن تشدید می‌شوند

1. آکنه: تجمع چربی و سلول‌های مرده روی پوست می‌تواند منافذ را مسدود کرده و باعث ایجاد جوش شود.
2. اگزما: این بیماری که باعث خشکی و التهاب پوست می‌شود، در صورت عدم نظافت می‌تواند بدتر شود.
3. درماتیت سبورئیک: بیماری‌ای که معمولاً پوست سر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد شوره و التهاب می‌شود.
4. فولیکولیت: التهاب فولیکول‌های مو که می‌تواند باعث درد و قرمزی شود.
5. عفونت‌های پوستی: عفونت‌هایی که ممکن است به زخم‌های مزمن تبدیل شوند.

آیا حمام‌کردن زیاد هم مضر است؟

در طرف دیگر ماجرا، افرادی وجود دارند که بیش‌ازحد حمام می‌کنند. این رفتار می‌تواند به مشکلاتی نظیر خشکی پوست، اگزما و حتی روزاسه (Rosacea) منجر شود. شستشوی مداوم با آب داغ و صابون‌های معطر می‌تواند چربی طبیعی پوست را از بین ببرد و باعث آسیب به بافت پوست شود.

برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می‌شود:

• از آب ولرم به‌جای آب داغ استفاده کنید.
• مدت زمان حمام‌کردن را کاهش دهید.
• از صابون‌های بدون عطر و مواد شیمیایی استفاده کنید.
• پس از حمام، از مرطوب‌کننده استفاده کنید.

چقدر باید حمام کنیم؟

پاسخ دقیقی برای این سوال وجود ندارد. برخی متخصصان پیشنهاد می‌کنند که حمام‌کردن روزانه ایده‌آل است، در حالی که برخی دیگر معتقدند دو یا سه بار در هفته کافی است. بهترین کار این است که به نیازهای بدن خود گوش دهید. اگر پوست شما خشک یا حساس است، شاید نیاز به کاهش تعداد دفعات حمام‌کردن داشته باشید. اما اگر فعالیت بدنی زیادی دارید یا در محیطی گرم زندگی می‌کنید، ممکن است به شستشوی روزانه نیاز داشته باشید.

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​