در دنیای تکنولوژی، اعتماد به برندهای معتبر و فروشندگان رسمی امری بدیهی به نظر می‌رسد. اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که این اعتماد ممکن است در حال سست شدن باشد. کاربران آلمانی اخیراً با یک اتفاق عجیب و شوکه‌کننده روبه‌رو شده‌اند: هارد دیسک‌هایی که از فروشگاه‌های معتبر به عنوان «نو» خریداری کرده‌اند، در واقع هزاران ساعت کار کرده و در اصل دست دوم هستند!

شروع ماجرا: نشانه‌های اولیه یک تقلب پیچیده

همه چیز از جایی شروع شد که یکی از کاربران آلمانی تصمیم گرفت دو هارد دیسک Seagate Exos 14TB برای ذخیره اطلاعات خود خریداری کند. در نگاه اول، همه چیز طبیعی به نظر می‌رسید. بسته‌بندی محصول دست‌نخورده بود و هاردها ظاهراً نو بودند. اما پس از بررسی دقیق‌تر، نشانه‌هایی از استفاده‌شدگی روی بدنه هاردها مشاهده شد. این کاربر که به سلامت تجهیزات دیجیتال خود اهمیت می‌داد، تصمیم گرفت بررسی عمیق‌تری انجام دهد.

ابتدا آمار SMART (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology) هارد را بررسی کرد. نتایج اولیه به نظر طبیعی می‌رسیدند، اما وقتی آزمایش تخصصی FARM (Field Accessible Reliability Metrics) را اجرا کرد، واقعیت شوکه‌کننده‌ای آشکار شد: یکی از هاردها 10,000 ساعت و دیگری 15,000 ساعت کار کرده بود!

احساس فریب‌خوردگی باعث شد که این کاربر هاردها را فوراً به فروشگاه بازگرداند و این بار تصمیم گرفت از یک فروشگاه دیگر دو هارد 16TB Exos بخرد. اما شگفتی ماجرا به همین‌جا ختم نشد! بعد از بررسی، متوجه شد که این دو هارد جدید نیز 22,000 ساعت کار کرده‌اند!

افشای یک زنجیره بزرگ از هاردهای دست دوم به‌جای نو

پس از این اتفاق، Heise.de که یکی از رسانه‌های معتبر آلمان در حوزه تکنولوژی است، این موضوع را بررسی کرد. نتیجه این پژوهش ابعاد بزرگ‌تری از این ماجرا را فاش کرد. چندین کاربر دیگر نیز تجربه مشابهی داشتند. با انتشار گزارش اولیه، سیل پیام‌های مشابه از سوی کاربران به سمت این رسانه سرازیر شد.

بیش از 50 کاربر گزارش دادند که از فروشگاه‌های مختلفی، از جمله پلتفرم‌های بزرگی مثل Amazon و Mindfactory، هارد دیسک‌های نو خریده‌اند، اما پس از بررسی متوجه شده‌اند که این محصولات دست دوم بوده و بین 15,000 تا 36,000 ساعت کار کرده‌اند. در میان گزارش‌های دریافتی، حتی دو هارد 4TB وجود داشت که هر کدام 50,000 ساعت استفاده شده بودند!

پشت پرده ماجرا؛ چه کسی مقصر است؟

Seagate پس از بررسی اعلام کرد که تمامی این هاردها در اصل OEM بوده‌اند، نه مدل‌های Retail که همراه با گارانتی پنج‌ساله فروخته می‌شوند. اما نکته عجیب این بود که فروشندگان این هاردها، آن‌ها را به‌عنوان نسخه Retail عرضه کرده بودند.

یکی از فروشندگان حتی پس از افشای این موضوع، به‌طور ناگهانی فروش مدل‌های 14TB و 16TB Exos را متوقف کرد و سفارش جدیدی که Heise.de به‌صورت ناشناس ثبت کرده بود را لغو کرد. این رفتار مشکوک، گمانه‌زنی درباره عمدی بودن این تخلف را تقویت کرد.

دستکاری داده‌های SMART؛ پنهان‌کاری یا تقلب؟

یکی از موضوعات نگران‌کننده در این رسوایی، بازنشانی شدن داده‌های SMART در هاردهای مشکوک بود. داده‌های SMART اطلاعات دقیقی از عمر، میزان استفاده، تعداد دفعات روشن و خاموش شدن و سلامت کلی هارد ارائه می‌دهد. این داده‌ها معمولاً غیرقابل تغییر هستند، اما در این موارد به نظر می‌رسد که فروشندگان به روشی توانسته‌اند این اطلاعات را بازنشانی کنند.

بازنشانی این داده‌ها می‌تواند با هدف پنهان کردن میزان استفاده واقعی از هارد انجام شده باشد. این اقدام، علاوه بر فریب دادن مشتریان، می‌تواند باعث شود که آن‌ها بدون آگاهی از عمر واقعی هارد، اطلاعات مهم خود را روی دستگاهی ذخیره کنند که ممکن است خیلی زود از کار بیفتد.

Seagate در مظان اتهام؟

این ماجرا درست در زمانی اتفاق افتاد که Seagate برنامه‌ای به نام Hard Drive Circularity Program را راه‌اندازی کرده بود. در این برنامه، شرکت اقدام به جمع‌آوری و بازسازی هاردهای قدیمی می‌کند تا دوباره به بازار عرضه شوند. همچنین، فروشگاه رسمی Seagate در eBay هاردهای بازسازی‌شده را می‌فروشد.

اما Seagate اعلام کرده که فروشگاه eBay تنها در ایالات متحده فعالیت دارد، بنابراین بعید است که این برنامه به‌طور مستقیم با مشکل پیش‌آمده در اروپا مرتبط باشد. با این حال، هنوز مشخص نیست که این هاردهای دست دوم چگونه وارد بازار فروش محصولات نو شده‌اند.

چگونه از این کلاهبرداری در امان بمانیم؟

اگر قصد خرید هارد دیسک جدید دارید، چند اقدام احتیاطی می‌تواند شما را از گرفتار شدن در چنین ماجرایی نجات دهد:

1. همیشه از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید. قبل از خرید، بررسی کنید که آیا فروشگاه موردنظر مورد تأیید تولیدکننده اصلی است یا خیر.
2. پس از خرید، اطلاعات SMART را بررسی کنید. از نرم‌افزارهای مخصوص مانند CrystalDiskInfo یا Hard Disk Sentinel برای مشاهده عمر واقعی هارد استفاده کنید.
3. گارانتی را چک کنید. اگر تاریخ انقضای گارانتی زودتر از چیزی که انتظار دارید باشد، احتمالاً هارد دست دوم است.
4. به دنبال علائم ظاهری باشید. خراش‌های کوچک، برچسب‌های کنده‌شده یا بسته‌بندی غیرمعمول می‌تواند نشانه‌هایی از استفاده قبلی باشد.
5. اگر به هارد خود مشکوک شدید، سریعاً آن را مرجوع کنید. بسیاری از فروشگاه‌ها امکان بازگشت کالا را دارند، پس اگر متوجه شدید که محصول خریداری‌شده دست دوم است، در اولین فرصت آن را پس دهید.

آیا این یک تقلب گسترده است؟

هنوز مشخص نیست که این اتفاق نتیجه یک اشتباه زنجیره‌ای است یا یک تقلب سازمان‌یافته. اما آنچه روشن است این است که ده‌ها کاربر قربانی این موضوع شده‌اند و ممکن است افراد بیشتری هنوز از ماجرا بی‌خبر باشند.

Seagate اعلام کرده که این موضوع را بررسی خواهد کرد، اما تا آن زمان، مشتریان باید با احتیاط بیشتری اقدام به خرید کنند. آیا ممکن است این تنها نوک کوه یخی یک تقلب بزرگ‌تر باشد؟ یا صرفاً یک زنجیره از سهل‌انگاری‌های فروشندگان است؟ تنها زمان می‌تواند حقیقت را مشخص کند.

منبع

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​