دژنراسیون ماکولا چیست و چگونه باعث کاهش بینایی می‌شود؟

دژنراسیون ماکولا (Macular Degeneration) که با نام تخریب ماکولا یا تحلیل لکه زرد نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های چشمی است که به‌ویژه در میان افراد مسن دیده می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های حساس به نور در ماکولا (Macula) – بخشی از شبکیه (Retina) که مسئول دید مرکزی، تشخیص رنگ‌ها و مشاهده جزئیات دقیق است – به‌تدریج از بین می‌روند.

ماکولا بخشی کوچک اما بسیار حیاتی از شبکیه چشم است که به ما امکان می‌دهد تا چهره‌ها را بشناسیم، متون را بخوانیم، اشیای ریز را ببینیم و جزئیات را درک کنیم. زمانی که این قسمت آسیب می‌بیند، دید مرکزی مختل شده و نقاط تار یا کوری در میدان دید فرد ظاهر می‌شود. اما این بیماری معمولاً تأثیری بر دید محیطی ندارد، به همین دلیل فرد ممکن است همچنان بتواند از کناره‌های چشم خود ببیند اما قادر به تمرکز بر جزئیات ظریف نباشد.

این بیماری در دو نوع اصلی رخ می‌دهد:

1. دژنراسیون ماکولا خشک (Dry Macular Degeneration) که رایج‌ترین شکل این بیماری است و تقریباً ۹۰ درصد از موارد را شامل می‌شود. در این نوع، سلول‌های حساس به نور در ماکولا به مرور زمان تحلیل رفته و فرد دچار کاهش بینایی تدریجی می‌شود. در مراحل پیشرفته، این وضعیت می‌تواند به نقاط کور دائمی در میدان دید مرکزی منجر شود.
2. دژنراسیون ماکولا مرطوب (Wet Macular Degeneration) که کمتر شایع است اما بسیار خطرناک‌تر و سریع‌تر از نوع خشک پیشرفت می‌کند. در این نوع، رشد غیرطبیعی رگ‌های خونی در زیر شبکیه باعث نشت مایعات و خون می‌شود که منجر به آسیب شدید و ناگهانی ماکولا و کاهش سریع بینایی می‌گردد.

با اینکه هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، فناوری‌های جدید مانند عینک‌های هوشمند می‌توانند به بیماران کمک کنند تا دید خود را تا حدی بازیابند و وابستگی کمتری به دیگران داشته باشند.

یک نوآوری چشمگیر: عینک‌هایی که دید را احیا می‌کنند

دانشمندان و محققان شرکت Soliddd Corp راهکاری نوین برای مقابله با دژنراسیون ماکولا ارائه داده‌اند: عینک‌های هوشمندی که به کمک فناوری پیشرفته، نقاط کور ناشی از این بیماری را از بین می‌برند. این عینک‌ها مانند یک فیلتر هوشمند عمل کرده و تصاویر را به گونه‌ای پردازش می‌کنند که فرد بتواند جزئیاتی را که به دلیل آسیب به ماکولا از دست داده است، دوباره ببیند.

فناوری الهام‌گرفته از چشم حشرات برای بهبود بینایی

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این عینک‌ها، طراحی خاص آن‌هاست که از مکانیزم دید حشرات الهام گرفته شده است. این عینک‌ها با استفاده از سیستم چند دیدگاهی، تصاویری مختلف از محیط ثبت کرده و آن‌ها را در یک تصویر واحد ترکیب می‌کنند.

دوربین‌های کوچکی که روی هر طرف عینک نصب شده‌اند، تصاویر اطراف را ثبت کرده و اطلاعات را به نمایشگرهای کوچکی که در داخل لنزهای عینک قرار دارند، منتقل می‌کنند. این نمایشگرها دارای ۶۴ میکرو‌لنز هستند که هر کدام یک تصویر کوچک را به قسمت‌های سالم شبکیه ارسال می‌کنند. این فناوری باعث می‌شود که مغز بیمار بتواند یک تصویر کامل و واضح ایجاد کرده و نقاط کور ناشی از بیماری را حذف کند.

نتایج پژوهش‌ها نشان از بهبود قابل‌توجه بینایی دارد

این عینک‌ها در نمایشگاه CES 2025 مورد آزمایش قرار گرفتند و ۳۱ فرد مبتلا به دژنراسیون ماکولا از آن‌ها استفاده کردند. پژوهشگران دریافتند که ۲۵ نفر از این بیماران توانستند سریع‌تر بخوانند، در حالی که ۷ نفر که پیش از این قادر به خواندن نبودند، دوباره توانستند متن‌ها را تشخیص دهند.

محققان قصد دارند در مرحله بعدی آزمایش، تأثیر این عینک‌ها را در شرایط استفاده هم‌زمان برای هر دو چشم بررسی کنند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که فناوری مذکور می‌تواند به طور عملی به بیماران کمک کرده و کیفیت زندگی آن‌ها را به میزان چشمگیری بهبود بخشد.

چرا این عینک‌های هوشمند یک راهکار ایده‌آل هستند؟

از آنجا که دژنراسیون ماکولا تاکنون درمان قطعی نداشته، بیماران ناچار بوده‌اند از روش‌هایی مانند دارودرمانی، تزریق داخل چشمی یا استفاده از تجهیزات کمکی مانند لنزهای مخصوص بهره ببرند. اما این عینک‌های هوشمند، برخلاف بسیاری از روش‌های دیگر، یک راهکار غیرتهاجمی و ساده ارائه می‌دهند که بدون نیاز به جراحی یا مصرف دارو، دید افراد را تقویت می‌کند.

عینک‌های هوشمند Soliddd مزایای زیادی دارند:

• نیاز به تأییدیه FDA – سازمان غذا و داروی آمریکا ندارند، بنابراین می‌توانند زودتر وارد بازار شوند.
• امکان بهبود دید بدون نیاز به جراحی یا درمان‌های تهاجمی را فراهم می‌کنند.
• به افراد کمک می‌کنند تا بتوانند وظایف روزمره خود را دوباره انجام دهند، مانند خواندن، رانندگی و تشخیص چهره افراد.
• برخلاف روش‌های دیگر، برای استفاده روزمره طراحی شده‌اند و نیازی به مراجعه مکرر به پزشک ندارند.

عرضه رسمی تا پایان ۲۰۲۵: امیدی برای میلیون‌ها بیمار

برخلاف بسیاری از فناوری‌های پزشکی که نیاز به سال‌ها تحقیق و تأییدیه‌های مختلف دارند، عینک‌های هوشمند Soliddd نیازی به تأییدیه FDA ندارند و به همین دلیل شرکت سازنده اعلام کرده است که قصد دارد نسخه نهایی این عینک‌ها را تا پایان سال ۲۰۲۵ وارد بازار کند.

با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این عینک‌ها در استفاده‌های روزمره همان تأثیری را خواهند داشت که در آزمایشات دیده شده است یا خیر. اما یک نکته واضح است: این فناوری می‌تواند تغییری انقلابی در زندگی میلیون‌ها فرد مبتلا به دژنراسیون ماکولا ایجاد کند و امید تازه‌ای برای کسانی باشد که با کاهش بینایی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

منبع

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​