مریخ‌نورد Perseverance بار دیگر شگفتی آفرید و موفق شد نمونه‌ای کاملاً منحصربهفرد از سنگ‌های مریخی را جمع‌آوری کند. این نمونه که 2.9 سانتی‌متر قطر دارد، از منطقه‌ای موسوم به کوه نقره‌ای (Silver Mountain) برداشته شده است و ویژگی‌هایی دارد که تا کنون در هیچ یک از نمونه‌های دیگر مشاهده نشده بود.
ناسا این نمونه را یک «گنجینه بی‌نظیر» توصیف کرده و اعلام کرده که ساختار و بافت‌های موجود در این سنگ می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره گذشته مریخ ارائه دهند. این نمونه جزو سنگ‌هایی است که به احتمال زیاد بر اثر یک برخورد عظیم در میلیاردها سال پیش، از اعماق مریخ به سطح آن پرتاب شده‌اند.
تحقیقات نشان می‌دهند که این دسته از سنگ‌ها بقایای پوسته نخستین مریخ محسوب می‌شوند و از جمله قدیمی‌ترین سنگ‌های منظومه شمسی هستند. بررسی و تحلیل این سنگ‌ها می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا بهتر درک کنند که سیاره مریخ در آغاز پیدایش خود چه شرایطی داشته و حتی چه شباهت‌هایی به زمینِ اولیه داشته است.
ورود به دوران نوآخی؛ زمانی که مریخ شکل گرفت
این سنگ جدید که Perseverance جمع‌آوری کرده است، نخستین نمونه‌ای است که از دوران نوآخی (Noachian) مریخ به دست آمده است. این دوره که حدود ۴ میلیارد سال پیش روی داده، یکی از مهم‌ترین دوره‌های زمین‌شناسی مریخ است. در این زمان، مریخ تحت تأثیر برخوردهای سهمگین با سیارک‌ها و دنباله‌دارها قرار داشت و همین برخوردها باعث شکل‌گیری بسیاری از دهانه‌های مریخی شد که امروزه آن‌ها را مشاهده می‌کنیم.
در طول این دوره، ممکن است سطح مریخ دارای آب مایع بوده باشد، چرا که برخی از نمونه‌های سنگی که قبلاً توسط Perseverance جمع‌آوری شده‌اند، نشانه‌هایی از تعامل با آب را در خود دارند. در زمین، آب کلید حیات است و بررسی این سنگ‌ها می‌تواند سرنخ‌هایی از احتمال وجود حیات باستانی در مریخ را ارائه کند.
مأموریتی که فراتر از انتظارات عمل کرد
مریخ‌نورد Perseverance که در سال 2021 در دهانه Jezero فرود آمد، مأموریت‌های متعددی را دنبال می‌کند. از جمله اهداف اصلی این مریخ‌نورد، جستجوی نشانه‌هایی از حیات باستانی، جمع‌آوری نمونه‌های سنگی و آزمایش فناوری‌های جدید برای کاوش‌های آینده است.
یکی از مهم‌ترین فناوری‌هایی که همراه این مأموریت به مریخ فرستاده شد، بالگرد Ingenuity بود که برای پنج پرواز آزمایشی طراحی شده بود. اما برخلاف انتظار، این بالگرد موفق شد ۷۲ پرواز انجام دهد و رکوردی بی‌نظیر در تاریخ کاوش‌های فضایی ثبت کند. این بالگرد کوچک، علاوه بر فراهم کردن اطلاعات ارزشمند، نشان داد که پرواز در جو نازک مریخ ممکن است و این فناوری می‌تواند در مأموریت‌های آینده برای کاوش مناطق دورافتاده مریخ و حتی دیگر سیارات مفید باشد.
با این حال، پس از پروازهای متعدد، ملخ‌های این بالگرد آسیب دیدند و مأموریت آن رسماً پایان یافت. اما Ingenuity توانست جای خود را در تاریخ به عنوان اولین وسیله پروازی در دنیایی غیر از زمین تثبیت کند.
آیا نمونه‌های مریخی روزی به زمین خواهند رسید؟
یکی از مهم‌ترین اهداف Perseverance جمع‌آوری نمونه‌های سنگی برای مطالعه دقیق‌تر در آزمایشگاه‌های زمینی است. اما برنامه بازگرداندن این نمونه‌ها به زمین با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است. در ابتدا قرار بود که برنامه بازگشت نمونه‌های مریخ (Mars Sample Return) در سال‌های ۲۰۳۰ انجام شود، اما به دلیل افزایش هزینه‌ها، این برنامه با تأخیر مواجه شده است. هزینه این پروژه به رقم ۱۱ میلیارد دلار رسیده و ناسا اعلام کرده که تا قبل از سال ۲۰۴۰ نباید انتظار بازگشت نمونه‌ها را داشته باشیم.
با توجه به این مشکلات، ناسا تصمیم گرفته است که طرح جدیدی برای بازگرداندن نمونه‌ها ارائه کند و به همین دلیل، از شرکت‌های خصوصی و دانشگاه‌ها خواسته است که پیشنهادهای خود را ارائه دهند. انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۲۶ یک برنامه جایگزین برای این مأموریت طراحی شود.
رقابت فضایی: چین وارد میدان می‌شود
در حالی که ناسا همچنان در حال بررسی راهکارهای جدید است، چین برنامه جاه‌طلبانه‌ای برای بازگرداندن نمونه‌های مریخی دارد. این کشور اعلام کرده که در سال ۲۰۲۸ مأموریت خود را برای جمع‌آوری و ارسال نمونه‌ها به زمین آغاز خواهد کرد. اگر این مأموریت طبق برنامه پیش برود، چین می‌تواند تا سال ۲۰۳۱ نمونه‌های مریخی خود را به زمین بازگرداند.
این رقابت میان ناسا و چین، آینده کاوش‌های مریخی را وارد مرحله‌ای جدید می‌کند. با وجود تمام چالش‌ها، این موضوع قطعی است که تحقیقات درباره مریخ، به یکی از مهم‌ترین بخش‌های پژوهش‌های فضایی تبدیل شده است.
آینده کاوش‌های مریخ
کشف جدید Perseverance و جمع‌آوری نمونه‌ای منحصربهفرد از مریخ، نشان می‌دهد که هنوز ناشناخته‌های بسیاری درباره این سیاره وجود دارد. این مریخ‌نورد همچنان به کاوش خود ادامه خواهد داد و ممکن است در آینده، یافته‌های شگفت‌انگیزتری ارائه دهد.
منبع
این نوشته‌ها را هم بخوانید
source