نشست هوش مصنوعی پاریس یکی از مهم‌ترین رویدادهای فناوری سال‌های اخیر بود که در آن رهبران سیاسی، مدیران ارشد شرکت‌های فناوری و کارشناسان برجسته‌ی این حوزه گرد هم آمدند تا درباره‌ی آینده‌ی هوش مصنوعی گفت‌وگو کنند. این نشست نه‌تنها نقطه‌ی عطفی در تلاش‌های جهانی برای هدایت این فناوری بود، بلکه به صحنه‌ای برای رقابت قدرت‌های جهانی بر سر حاکمیت بر آینده‌ی دیجیتال تبدیل شد.

تلاش برای شکل‌دهی آینده‌ی هوش مصنوعی

این نشست که به ابتکار امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، برگزار شد، با حضور چهره‌هایی همچون سام آلتمن Sam Altman، مدیرعامل شرکت اوپن‌ای‌آی OpenAI، جی‌دی ونس JD Vance، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، و ژانگ گووچینگ Zhang Guoqing، معاون نخست‌وزیر چین، همراه بود. هدف اصلی این اجلاس، تعیین مسیری روشن برای توسعه‌ی هوش مصنوعی در سطح جهانی بود.

امانوئل مکرون در سخنان خود به اهمیت هوش مصنوعی در تحول زندگی روزمره‌ی بشر اشاره کرد و گفت: «ما در میانه‌ی یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌های فناوری و علمی تاریخ هستیم. اگر این فرصت را از دست بدهیم، در آینده تحت سلطه‌ی دیگرانی خواهیم بود که پیشتاز این عرصه شده‌اند.» او همچنین تأکید کرد که فرانسه و اروپا باید نقش فعالی در توسعه‌ی این فناوری ایفا کنند تا بتوانند از مزایای آن در بخش‌های مختلف مانند سلامت، آموزش، محیط زیست و فرهنگ بهره‌مند شوند.

اروپا؛ مسیر میان نوآوری و نظارت قانونی

یکی از چالش‌های اساسی این اجلاس، بحث درباره‌ی تنظیم مقررات برای هوش مصنوعی بود. اروپا در سال گذشته قانون هوش مصنوعی (AI Act) را به تصویب رساند که نخستین مجموعه‌ی جامع مقررات برای این فناوری محسوب می‌شود. این قانون، که با هدف حفاظت از حقوق بشر و کاهش خطرات ناشی از هوش مصنوعی تدوین شده است، از سوی برخی کارشناسان و مدیران شرکت‌های فناوری به عنوان مانعی برای نوآوری تلقی می‌شود.

امانوئل مکرون در این نشست اعلام کرد که اتحادیه‌ی اروپا در مسیر کاهش قوانین دست‌وپاگیر حرکت خواهد کرد تا بتواند رقابت‌پذیری خود را در برابر ایالات متحده و چین حفظ کند. او با اشاره به بازسازی سریع کلیسای نوتردام (Notre-Dame) پس از آتش‌سوزی، گفت: «ما توانستیم نوتردام را در مدت کوتاهی بازسازی کنیم، زیرا مقررات خاصی را برای تسریع این پروژه در نظر گرفتیم. همین رویکرد را باید در زمینه‌ی مراکز داده، توسعه‌ی هوش مصنوعی و سرمایه‌گذاری‌های فناورانه اجرا کنیم.»

هنّا ویرکونن Henna Virkkunen، کمیسر دیجیتال اتحادیه‌ی اروپا، نیز در مصاحبه‌ای اعلام کرد که قوانین فعلی باید ساده‌تر و کارآمدتر شوند تا فضای کسب‌وکار در اروپا بیش از این تحت فشار قرار نگیرد.

سرمایه‌گذاری‌های کلان در هوش مصنوعی؛ فرانسه در مسیر تبدیل شدن به قطب جهانی

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این اجلاس مطرح شد، میزان سرمایه‌گذاری‌های کلان در زمینه‌ی هوش مصنوعی بود. امانوئل مکرون اعلام کرد که بخش خصوصی در فرانسه بیش از ۱۰۹ میلیارد یورو (۱۱۳ میلیارد دلار) در این حوزه سرمایه‌گذاری خواهد کرد. این میزان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلفی از جمله ساخت مراکز داده، توسعه‌ی مدل‌های هوش مصنوعی و حمایت از استارتاپ‌های نوآورانه تخصیص خواهد یافت.

استارتاپ مسترال Mistral، که یکی از شرکت‌های پیشرو در هوش مصنوعی متن‌باز است، اعلام کرد که قصد دارد یک مرکز داده‌ی بزرگ در منطقه‌ی پاریس راه‌اندازی کند. همچنین، هاگینگ فیس Hugging Face، یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های متن‌باز هوش مصنوعی، از توسعه‌ی برنامه‌های مشترک با شرکت‌های فرانسوی خبر داد.

چین در صحنه؛ رقابت هوش مصنوعی به عرصه‌ی جهانی کشیده می‌شود

برخلاف اجلاس‌های قبلی، این‌بار چین حضور پررنگ‌تری داشت. ژانگ گووچینگ، که یکی از نزدیک‌ترین مشاوران شی جین‌پینگ Xi Jinping محسوب می‌شود، در این نشست شرکت کرد و نشان داد که چین قصد دارد در رقابت جهانی برای هوش مصنوعی نقش پررنگ‌تری ایفا کند.

شرکت دیپ‌سیک DeepSeek، که به‌تازگی مدل‌های هوش مصنوعی قدرتمندی را معرفی کرده است، نشان داده که چین می‌تواند رقیبی جدی برای غول‌های آمریکایی مانند مایکروسافت Microsoft و گوگل Google باشد. این مسئله زنگ خطر را برای آمریکا به صدا درآورده است.

واکنش ایالات متحده؛ تأکید بر کاهش مقررات و رقابت‌پذیری

جی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، در اولین سفر رسمی خود به خارج از کشور، موضعی سخت در برابر مقررات اروپا اتخاذ کرد. او در سخنرانی خود تأکید کرد که قوانین سخت‌گیرانه می‌توانند مانعی برای نوآوری باشند و گفت: «ما به مقرراتی نیاز داریم که به جای جلوگیری از توسعه‌ی هوش مصنوعی، آن را تقویت کنند.»

دونالد ترامپ نیز اخیراً اعلام کرده که آمریکا باید به ابرقدرت هوش مصنوعی تبدیل شود و این حوزه را به یکی از اولویت‌های خود تبدیل کرده است. او معتقد است که ایالات متحده باید از مقررات سبک‌تری استفاده کند تا بتواند از چین و دیگر رقبا جلوتر بماند.

اختلاف‌ها بر سر بیانیه‌ی هوش مصنوعی فراگیر و پایدار

یکی از موضوعات بحث‌برانگیز این نشست، امضای بیانیه‌ی هوش مصنوعی فراگیر و پایدار بود که بر شفافیت، امنیت و مسئولیت‌پذیری در توسعه‌ی هوش مصنوعی تأکید داشت. این بیانیه توسط ۶۰ کشور، از جمله فرانسه، چین، هند و ژاپن امضا شد، اما ایالات متحده و بریتانیا از امضای آن خودداری کردند.

دولت بریتانیا اعلام کرد که این بیانیه با منافع ملی این کشور همخوانی ندارد و ترجیح می‌دهد که سیاست‌های مستقلی در این زمینه اتخاذ کند. ایالات متحده نیز اعلام کرد که قوانین سخت‌گیرانه می‌توانند به ضرر نوآوری تمام شوند.

جمع‌بندی؛ آیا هوش مصنوعی همکاری جهانی را می‌طلبد یا رقابت؟

نشست هوش مصنوعی پاریس نشان داد که هنوز یک رویکرد مشترک جهانی برای این فناوری وجود ندارد. برخی کشورها به دنبال همکاری بین‌المللی برای ایجاد چارچوب‌های قانونی و اخلاقی هستند، در حالی که برخی دیگر، از جمله ایالات متحده و چین، تمرکز خود را بر رقابت و برتری در این حوزه گذاشته‌اند.

در نهایت، نتیجه‌ی این نشست بیش از آنکه به یک توافق الزام‌آور منجر شود، نمایانگر شکاف‌های عمیق میان کشورها در برخورد با هوش مصنوعی بود. با این حال، تأکید بر سرمایه‌گذاری‌های کلان و کاهش قوانین پیچیده، نشان‌دهنده‌ی عزم اروپا برای حفظ جایگاه خود در این رقابت جهانی است.

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​