برخی دردها نسبت به بقیه، تجربه‌ای متفاوت دارند. زخم‌های ریز ناشی از بریدگی کاغذ، ضربه‌های ناگهانی، و حتی لمس بعضی گیاهان سمی ممکن است درد شدیدی ایجاد کنند، اما چرا کشیدن مو این‌قدر سریع و تیز احساس می‌شود؟ شاید فکر کرده باشی که این احساس فقط یک تصور ذهنی است، اما پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که درد ناشی از کشیدن مو از سریع‌ترین و شدیدترین انواع درد محسوب می‌شود.

محققان در یک مطالعه عصب‌شناختی، واکنش مغز به کشیده شدن مو را بررسی کرده‌اند و دریافته‌اند که این نوع درد از مسیر عصبی متفاوتی نسبت به سایر دردها عبور می‌کند. اگر تا به حال احساس کرده‌ای که این درد سریع‌تر از درد ناشی از بریدگی یا ضربه ثبت می‌شود، حالا علم ثابت کرده که تو اشتباه نمی‌کردی!

پژوهش جدید؛ چرا کشیدن مو این‌قدر سریع دردناک است؟

در این مطالعه، شرکت‌کنندگان داوطلبی که به نظر می‌رسد شجاعت زیادی داشته‌اند، تحت یک آزمایش عجیب قرار گرفتند. در این آزمایش، یک تار موی آن‌ها با درجات مختلفی از نیرو کشیده شد و واکنش آن‌ها به این محرک بررسی شد. افراد در سه گروه مختلف قرار گرفتند:

گروه اول: افرادی که هیچ مداخله‌ای روی فیبرهای عصبی آن‌ها انجام نشد، و درد را به‌طور کامل احساس کردند.
گروه دوم: افرادی که برخی از فیبرهای عصبی خاص آن‌ها، یعنی فیبرهای Aβ (نوعی از اعصاب مرتبط با حس لمس و درد) به‌طور انتخابی مسدود شده بود.
گروه سوم: افرادی که به نشانگان کمبود PIEZO2 دچار بودند، یک بیماری ژنتیکی نادر که باعث سفتی غیرعادی مفاصل می‌شود.

پروتئین PIEZO2؛ حلقه‌ی گمشده‌ی درک درد مو؟

این پژوهش نشان داد که پروتئین PIEZO2 نقش کلیدی در حس درد ناشی از کشیده شدن مو دارد. تا قبل از این تحقیق، دانشمندان معتقد بودند که این پروتئین فقط در درک لمس نقش دارد و مستقیماً در انتقال حس درد شرکت ندارد. اما در بررسی‌های این مطالعه، افرادی که این پروتئین در بدنشان به‌درستی عمل نمی‌کرد، هنگام کشیده شدن مو درد بسیار کمتری احساس کردند.

این یافته مفهوم جدیدی در علوم اعصاب ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد PIEZO2 نه تنها در درک لمس، بلکه در انتقال درد از فولیکول‌های مو به مغز نیز نقش مهمی دارد.

اغلب انواع درد از طریق فیبرهای عصبی کندتر به مغز منتقل می‌شوند، اما درد ناشی از کشیده شدن مو از طریق فیبرهای Aβ حرکت می‌کند که بسیار سریع‌تر از فیبرهای عصبی معمولی هستند. این فیبرها به‌طور معمول مسئول پردازش لمس هستند، اما به دلایلی، نقش مهمی در انتقال این نوع درد نیز دارند.

بر اساس داده‌های این تحقیق، سیگنال‌های درد ناشی از کشیدن مو با سرعتی معادل ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت (۱۰۰ مایل بر ساعت) به مغز می‌رسند! این عدد نشان می‌دهد که درد کشیدن مو تقریباً ۱۰ برابر شدیدتر از درد یک سوزن یا بریدگی کوچک احساس می‌شود.

چرا بعضی افراد درد کشیدن مو را احساس نمی‌کنند؟

با اینکه یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که کشیدن مو یکی از شدیدترین و سریع‌ترین دردها را ایجاد می‌کند، اما برخی افراد هنگام انجام این کار، هیچ دردی حس نمی‌کنند.

یکی از این گروه‌ها، افرادی هستند که به تریکوتیلومانیا (Trichotillomania – اختلال کشیدن مو) دچارند؛ یک وضعیت روانی که باعث می‌شود افراد به‌صورت غیرارادی موهای خود را بکشند. دانشمندان در تلاش‌اند که بفهمند آیا این افراد واقعاً آستانه درد بالاتری دارند، اما تاکنون داده‌ها این فرضیه را رد کرده‌اند.

به نظر می‌رسد که در این مورد، مغز این افراد مکانیسم‌های خاصی برای کاهش یا نادیده گرفتن درد هنگام کشیدن مو فعال کرده باشد، اما دلیل دقیق این پدیده هنوز مشخص نیست.

لمس ساده مو هم می‌تواند دردناک باشد؟

برخی افراد حتی بدون کشیدن مو، فقط با لمس آن دچار درد می‌شوند! این پدیده که به نام آلودینیا (Allodynia – حساسیت بیش‌ازحد به لمس) شناخته می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های عصبی، التهابی، یا حتی مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی بدن باشد.

همچنین، این تحقیق نتوانست توضیح دهد که چرا برخی افراد هنگام کشیده شدن موهایشان عطسه می‌کنند! اما به نظر می‌رسد که ارتباطی بین تحریک عصبی پوست سر و سیستم عصبی بینی وجود داشته باشد.

نتیجه‌گیری؛ سیستم عصبی ما به موهای ما اهمیت ویژه‌ای می‌دهد!

این پژوهش نشان داد که سیستم عصبی ما یک مسیر عصبی بسیار سریع برای تشخیص و واکنش به دردهای مرتبط با موها ایجاد کرده است.

نکته جالب اینجاست که این تحقیق فقط به درک بهتر درد کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند در توسعه روش‌های درمانی جدید برای بیماران مبتلا به اختلالات عصبی و حسی نیز مفید باشد.

حالا که علم به ما می‌گوید کشیدن مو واقعاً یکی از سریع‌ترین و شدیدترین دردهای ممکن است، شاید وقت آن رسیده که بیشتر مراقب موهای خودمان باشیم!

منبع

  این نوشته‌ها را هم بخوانید ​