فیلم «من هنوز اینجا هستم» (I’m Still Here) یکی از آثار برجسته والتر سالس است که به شیوه‌ای عمیق و احساسی به دوران دیکتاتوری نظامی برزیل پرداخته . این فیلم داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که در برابر سرکوب و ظلم مقاومت می‌کنند و با از دست دادن یکی از عزیزانشان، راهی دشوار برای بازسازی زندگی خود می‌یابند. فیلم با لحنی شاعرانه و در عین حال واقع‌گرایانه، مبارزه‌ای آرام اما عمیق را به تصویر می‌کشد که هم در سطح شخصی و هم در سطح اجتماعی تأثیرگذار است.
کارگردان فیلم
والتر سالس، فیلم‌ساز مشهور برزیلی، یکی از چهره‌های شاخص سینمای آمریکای لاتین است که با آثاری همچون «ایستگاه مرکزی» (Central Station) و «خاطرات موتور سیکلت» (The Motorcycle Diaries) شناخته می‌شود. او در سال ۱۹۵۶ در برزیل متولد شد و در محیطی فرهنگی و هنری رشد کرد. سالس در ابتدا به مستندسازی علاقه داشت و این گرایش او به مشاهده و تحلیل زندگی واقعی، در آثار سینمایی‌اش نیز نمایان است.
سینمای سالس معمولاً با لحنی انسانی و داستان‌هایی الهام‌بخش همراه است. او در آثار خود به سفرهای درونی و بیرونی شخصیت‌هایش می‌پردازد و به تأثیرات سیاسی و اجتماعی بر زندگی مردم توجه ویژه‌ای دارد. والتر سالس در «من هنوز اینجا هستم»، با استفاده از تجربه شخصی خود و شناخت عمیقی که از تاریخ و فرهنگ برزیل دارد، روایتی تأثیرگذار از یک خانواده و جامعه‌ای که زیر فشار یک حکومت سرکوبگر زندگی می‌کنند، ارائه می‌دهد. او با بهره‌گیری از سبک واقع‌گرایانه و جزئی‌نگری، تماشاگر را به دنیایی می‌برد که در آن امید و ناامیدی، مبارزه و تسلیم، و درد و عشق در هم تنیده‌اند.
بازیگران
فرناندو تورس (Fernanda Torres) در نقش یونیس، مادر خانواده
فرناندو مونتنگرو (Fernanda Montenegro) در نقش یونیس سالخورده
سلتیو ملو (Selton Mello) در نقش روبنس، پدر خانواده
والنتینا هرشژ (Valentina Herszage) در نقش ورا، دختر بزرگ خانواده
لویزا کوزوفسکی (Luiza Kozovski) در نقش الیانا، یکی از دختران خانواده
ماریا مانوئلا (Maria Manoella)
مارجوری استیانو (Marjorie Estiano)
باربارا لوز (Bárbara Luz)
کورا مورا (Cora Mora)
گابریل کارنیرو دا کونها (Gabriele Carneiro da Cunha)
اولیویا تورس (Olivia Torres)
گیلرمه سیلویرا (Guilherme Silveira)
آنتونیو سابویا (Antonio Saboia)
دن ستولباخ (Dan Stuhlbach)
تلما فرناندز (Thelmo Fernandes)
لوئیز برتازو (Luiz Bertazzo)
داستان فیلم «من هنوز اینجا هستم» (می‌توانید از این بخش اگر به اسپویل حساس هستید بگذرید و بخش بعدی مقاله را بخوانید.)
داستان فیلم «من هنوز اینجا هستم» در سال ۱۹۷۰ و در برزیل، در بحبوحهٔ دوران دیکتاتوری نظامی، آغاز می‌شود. خانوادهٔ پایوا، شامل پدر، مادر و پنج فرزندشان، در یکی از محله‌های ساحلی ریو دو ژانیرو زندگی آرام و خوشی دارند. اما این آرامش ظاهری با دستگیری ناگهانی پدر خانواده، روبنس پایوا، به هم می‌ریزد. او، که یک سیاستمدار سابق و منتقد حکومت است، توسط مأموران امنیتی برای بازجویی برده می‌شود و دیگر هیچ‌گاه بازنمی‌گردد.
این حادثه آغاز مسیر پر پیچ و خم یونیس پایوا، همسر روبنس، است که در برابر ناپدید شدن همسرش تسلیم نمی‌شود و برای یافتن حقیقت، وارد مسیری دشوار و پرفرازونشیب می‌شود.
یونیس تلاش می‌کند زندگی فرزندانش را عادی کند، اما حضور مأموران در اطراف خانه و فشارهای حکومت، شرایط را برای او سخت‌تر می‌کند. درحالی‌که دختر بزرگ خانواده، ورا، به لندن فرستاده شده، دختر دوم، الیانا، که تنها ۱۵ سال دارد، همراه با مادرش برای بازجویی برده می‌شود. آن‌ها در مکانی مخوف، با چشم‌های بسته و تحت شکنجه روانی، ساعاتی کابوس‌وار را سپری می‌کنند. یونیس که از سرنوشت همسرش بی‌خبر است، بین امید و یأس در نوسان است. پس از آزادی، او به جست‌وجوی اطلاعات دربارهٔ روبنس ادامه می‌دهد، اما دولت از پاسخگویی طفره می‌رود و سرنوشت همسرش همچنان در ابهام باقی می‌ماند.
به مرور زمان، یونیس متوجه می‌شود که برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره همسرش، باید فراتر از جست‌وجوی شخصی حرکت کند. او تصمیم می‌گیرد تحصیلات حقوقی خود را تکمیل کند و در زمینه حقوق بشر فعالیت کند. سال‌ها بعد، با بازگشت دموکراسی، یونیس یکی از صداهای اصلی برای افشای جنایات دوران دیکتاتوری می‌شود. او برای به رسمیت شناخته شدن افرادی که در آن دوران ناپدید شدند، تلاش می‌کند و به چهره‌ای برجسته در عرصهٔ عدالت‌خواهی تبدیل می‌شود.
فیلم با نمایش یونیس در دوران پیری، با بازی فرناندو مونتنگرو، به پایان می‌رسد. در این صحنه‌ها، او در حالی که به دلیل بیماری آلزایمر دیگر توانایی بیان خاطراتش را ندارد، همچنان با دیدن تصویر همسرش در یک برنامهٔ تلویزیونی، چشمانش برق می‌زند و نشانی از احساسی عمیق و زخم‌های فراموش‌نشدنی گذشته را به تصویر می‌کشد. این لحظات، پایانی تلخ اما تأثیرگذار را برای فیلم رقم می‌زند و نشان می‌دهد که مبارزه برای حقیقت و عدالت، حتی در سکوت نیز ادامه دارد.
نقد و بررسی فیلم «من هنوز اینجا هستم»
نکات برجسته فیلم فیلم
«من هنوز اینجا هستم» با بهره‌گیری از روایتی صمیمی و شخصی، یکی از تأثیرگذارترین فیلم‌های سینمای آمریکای لاتین در سال‌های اخیر محسوب می‌شود. والتر سالس با پرداختی هنرمندانه، دیکتاتوری نظامی برزیل را نه صرفاً از منظر تاریخی، بلکه از زاویه تأثیر آن بر زندگی افراد عادی بررسی کرده است.
از جمله نکات برجسته فیلم، عملکرد درخشان فرناندو تورس در نقش یونیس پایوا است. او با بازی کنترل‌شده و تأثیرگذار خود، شخصیت مادری را به تصویر می‌کشد که بین رنج، امید و مقاومت در نوسان است. فیلمبرداری اثر نیز یکی از ویژگی‌های برجسته آن محسوب می‌شود؛ فیلم با استفاده از فرمت ۳۵ میلی‌متری و تصاویر آرشیوی، به‌خوبی حس و حال دهه ۱۹۷۰ را بازسازی کرده است.
ویژگی‌های فنی و زیبایی‌شناسی والتر سالس در این فیلم سبک خاص خود را حفظ کرده است؛ تمرکز بر شخصیت‌پردازی، استفاده از نماهای طولانی و ایجاد فضایی که تماشاگر را درگیر می‌کند. موسیقی متن وارن الیس به شکل نامحسوسی در پس‌زمینه فیلم جریان دارد و به شکلی ظریف، احساسات بیننده را هدایت می‌کند. همچنین، فیلم با استفاده از قاب‌بندی‌های بسته، حس خفقان و فشار ناشی از حکومت استبدادی را منتقل می‌کند.
سکانس‌های برتر فیلم
- دستگیری روبنس پایوا: یکی از قدرتمندترین لحظات فیلم که با تنش و وحشت همراه است. مأموران نظامی بی‌رحمانه او را از خانه می‌برند، در حالی که همسر و فرزندانش هیچ‌گونه مقاومتی نمی‌توانند انجام دهند.
- بازجویی یونیس و دخترش: این صحنه، یکی از تکان‌دهنده‌ترین بخش‌های فیلم است که نشان می‌دهد چگونه حکومت‌های دیکتاتوری نه‌تنها افراد مخالف را هدف قرار می‌دهند، بلکه خانواده‌هایشان را نیز تحت فشار قرار می‌دهند.
- لحظه پایانی فیلم: یونیس سالخورده، در حالی که به تصویر همسرش در تلویزیون خیره شده، با نگاهی آکنده از احساسات، خاطرات گذشته را زنده می‌کند. این صحنه، به شکلی نمادین، نشان می‌دهد که تاریخ و حقیقت را نمی‌توان از بین برد.
فیلم اقتباسی است؟
بله، فیلم «من هنوز اینجا هستم» اقتباسی از کتابی به همین نام، نوشته مارسلو روبنس پایوا است. این کتاب، که روایتی مستند از سرنوشت پدر نویسنده، روبنس پایوا، است، یکی از منابع مهم در تاریخ‌نگاری دوران دیکتاتوری برزیل محسوب می‌شود. والتر سالس با استفاده از این منبع، فیلمی را ساخته که هم دارای جنبه‌های مستند و هم از نظر سینمایی بسیار قوی است.
پیش‌زمینه تاریخی فیلم
برزیل در سال ۱۹۶۴ شاهد کودتای نظامی بود که تا سال ۱۹۸۵ ادامه داشت. در این دوره، هزاران نفر دستگیر، شکنجه و ناپدید شدند. روبنس پایوا، یکی از چهره‌های برجسته اپوزیسیون، در سال ۱۹۷۱ توسط حکومت نظامی ربوده شد و هیچ‌گاه اثری از او پیدا نشد. این رویداد، نقطه آغاز فیلم است و برشی واقعی از تاریخ دردناک این کشور را به تصویر می‌کشد.
جوایز و افتخارات فیلم:
۱. جوایز اسکار (Academy Awards 2025):
برنده: بهترین فیلم بین‌المللی
نامزد: بهترین فیلم
نامزد: بهترین کارگردانی (والتر سالس)
نامزد: بهترین بازیگر نقش اول زن (فرناندو تورس)
نامزد: بهترین فیلمنامه اقتباسی (موریلو هاوزر، هیتور لورگا)
۲. جوایز گلدن گلوب (Golden Globe Awards 2025):
برنده: بهترین بازیگر زن درام (فرناندو تورس)
نامزد: بهترین فیلم خارجی‌زبان
نامزد: بهترین کارگردانی (والتر سالس)
۳. جشنواره فیلم ونیز (Venice Film Festival 2024):
برنده: جایزه شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی (والتر سالس)
برنده: جایزه فیپرشی (FIPRESCI) برای بهترین فیلم
نامزد: شیر طلایی بهترین فیلم
۴. جشنواره فیلم تورنتو (Toronto International Film Festival 2024):
برنده: جایزه انتخاب مردم (People’s Choice Award)
نامزد: بهترین فیلم
۵
. جوایز بفتا (BAFTA Awards 2025):
برنده: بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان
نامزد: بهترین فیلمنامه اقتباسی
نامزد: بهترین کارگردانی
۶. جوایز انجمن منتقدان فیلم (Critics’ Choice Awards 2025):
برنده: بهترین فیلم بین‌المللی
برنده: بهترین بازیگر زن (فرناندو تورس)
نامزد: بهترین فیلمنامه اقتباسی
۷. جوایز سینمایی مستقل اسپیریت (Independent Spirit Awards 2025):
برنده: بهترین فیلم خارجی‌زبان
نامزد: بهترین کارگردانی
۸. جشنواره فیلم سن‌سباستین (San Sebastian Film Festival 2024):
برنده: جایزه ویژه هیئت داوران
برنده: جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران
۹. جوایز انجمن بازیگران فیلم (Screen Actors Guild Awards 2025):
نامزد: بهترین گروه بازیگری
نامزد: بهترین بازیگر نقش اول زن (فرناندو تورس)
جمع‌بندی
«من هنوز اینجا هستم» فراتر از یک فیلم سیاسی، اثری انسانی است که مبارزه برای حقیقت و عدالت را به تصویر می‌کشد. والتر سالس با استفاده از داستانی واقعی، اثری را خلق کرده که نه‌تنها جنبه‌های تاریخی مهمی را بازگو می‌کند، بلکه در سطح احساسی نیز بیننده را درگیر می‌سازد. این فیلم یکی از تأثیرگذارترین آثار سال‌های اخیر است که تحسین‌های فراوانی را برانگیخته و نشان می‌دهد که تاریخ و حقیقت هرگز خاموش نمی‌شوند.
source