آندوسکوپی یک روش پزشکی غیرتهاجمی است که به پزشکان کمک می‌کند داخل بدن را بدون نیاز به جراحی باز مشاهده کنند. در این روش، از یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر با یک دوربین کوچک (آندوسکوپ) استفاده می‌شود تا اندام‌های داخلی مانند معده، مری، روده‌ها و حتی ریه‌ها بررسی شوند. این تکنیک به تشخیص، درمان و نظارت بر بیماری‌های مختلف کمک می‌کند.
مزایای آندوسکوپی
کم‌تهاجمی بودن: برخلاف جراحی‌های سنتی، آندوسکوپی نیازی به برش‌های بزرگ ندارد.
تشخیص دقیق: پزشکان می‌توانند مشکلاتی مانند زخم معده، التهاب، تومورها و خونریزی‌های داخلی را به‌راحتی شناسایی کنند.
درمان سریع: در برخی موارد، پزشکان می‌توانند طی آندوسکوپی نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام داده یا حتی زخم‌ها را درمان کنند.
دوره نقاهت کوتاه: از آنجایی که این روش بدون جراحی است، بیمار معمولاً نیاز به بستری طولانی ندارد و سریع‌تر بهبود می‌یابد.
آندوسکوپ چیست؟
آندوسکوپ یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر است که در انتهای آن یک دوربین و منبع نور قرار دارد. این وسیله از طریق دهان، بینی یا مقعد وارد بدن شده و تصاویری دقیق از اندام‌های داخلی ارائه می‌دهد. برخی آندوسکوپ‌ها قابلیت ارسال ابزارهای کوچک برای نمونه‌برداری یا انجام اقدامات درمانی را نیز دارند.
آندوسکوپی برای چیست؟
آندوسکوپی برای بررسی و تشخیص بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد، از جمله:
بررسی مشکلات گوارشی مانند زخم معده، رفلاکس و خونریزی داخلی
تشخیص سرطان‌های دستگاه گوارش
خارج کردن پولیپ‌ها یا اجسام خارجی از بدن
بررسی عفونت‌ها یا التهاب‌های داخلی
انواع آندوسکوپی
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی: برای بررسی مری، معده و دوازدهه
کولونوسکوپی: بررسی روده بزرگ و راست‌روده
برونکوسکوپی: بررسی مجاری تنفسی و ریه‌ها
سیستوسکوپی: بررسی مثانه و مجاری ادراری
هیستروسکوپی: بررسی رحم و مشکلات مربوط به آن
لاپاراسکوپی: بررسی اندام‌های داخلی شکم از طریق ایجاد یک برش کوچک
چگونه برای انجام تست آماده شویم؟
پزشک ممکن است از شما بخواهد چند ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورید.
اگر کولونوسکوپی انجام می‌دهید، نیاز به مصرف ملین برای پاک‌سازی روده دارید.
حتماً درباره داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک مشورت کنید.
لباس راحت بپوشید و یک نفر را برای همراهی با خود بیاورید.
آندوسکوپی چگونه انجام می‌شود؟
مرحله ۱: بیمار معمولاً یک آرام‌بخش دریافت می‌کند تا در طول آزمایش احساس ناراحتی نداشته باشد.
مرحله ۲: پزشک آندوسکوپ را به‌آرامی وارد بدن می‌کند (مثلاً از طریق دهان برای گاستروسکوپی یا مقعد برای کولونوسکوپی).
مرحله ۳: تصاویر داخل بدن روی مانیتور نمایش داده می‌شود و پزشک بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد.
مرحله ۴: اگر نیاز به نمونه‌برداری باشد، پزشک این کار را با ابزارهای مخصوص انجام می‌دهد.
مرحله ۵: پس از پایان آزمایش، بیمار برای مدتی تحت نظر قرار می‌گیرد تا اثر داروی آرام‌بخش از بین برود.
مراقبت‌های بعد از آزمایش
اگر داروی آرام‌بخش دریافت کرده‌اید، تا چند ساعت رانندگی نکنید.
ممکن است بعد از آندوسکوپی دستگاه گوارش، کمی گلودرد یا نفخ داشته باشید که طبیعی است.
در صورت مشاهده علائم غیرعادی مانند خونریزی شدید، درد مداوم یا تب بالا، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض آندوسکوپی؛ آیا آندوسکوپی خطرناک است؟
آندوسکوپی یک روش ایمن است، اما مانند هر روش پزشکی دیگر، ممکن است عوارضی داشته باشد، از جمله:
گلودرد موقت: بعد از آندوسکوپی معده ممکن است گلو درد بگیرد.
نفخ یا دل‌درد: به دلیل ورود هوا به دستگاه گوارش، ممکن است بعد از آزمایش احساس نفخ کنید.
خونریزی یا عفونت: در موارد نادر، ممکن است در محل نمونه‌برداری یا درمان خونریزی ایجاد شود.
واکنش به داروی آرام‌بخش: برخی افراد ممکن است به داروهای بی‌حسی یا آرام‌بخش حساسیت نشان دهند.
در صورت تجربه علائم شدید، بهتر است سریعاً با پزشک مشورت کنید.
آیا آندوسکوپی خطرناک است؟
خیر، آندوسکوپی یک روش پزشکی ایمن و کم‌تهاجمی است که در سراسر جهان به‌صورت روزانه انجام می‌شود. با این حال، مانند هر روش پزشکی دیگری، خطرات نادری مانند خونریزی، عفونت یا واکنش به داروی آرام‌بخش وجود دارد. اگر این آزمایش توسط پزشک متخصص و در شرایط استاندارد انجام شود، احتمال بروز عوارض بسیار کم است.
آیا آندوسکوپی باعث مرگ می‌شود؟
مرگ بر اثر آندوسکوپی بسیار نادر است و معمولاً در افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای شدید دارند یا دچار عوارض جدی مانند پارگی اندام‌های داخلی می‌شوند، رخ می‌دهد. در شرایط عادی، این آزمایش ایمن است و خطری برای جان بیمار ندارد.
آیا آندوسکوپی درد دارد؟
خیر، آندوسکوپی معمولاً دردناک نیست. در بیشتر موارد، پزشک از بی‌حسی موضعی یا داروهای آرام‌بخش استفاده می‌کند تا بیمار احساس ناراحتی نداشته باشد. بعد از آندوسکوپی ممکن است کمی گلودرد، نفخ یا ناراحتی شکمی احساس کنید که موقتی است و ظرف چند ساعت برطرف می‌شود.
آیا آندوسکوپی بیهوشی دارد؟
آندوسکوپی معمولاً با بی‌حسی موضعی و داروی آرام‌بخش انجام می‌شود، نه بیهوشی کامل. بیمار در طول آزمایش هوشیار است اما به دلیل داروهای آرام‌بخش، احساس ناراحتی ندارد. در برخی موارد خاص (مانند بیمارانی که اضطراب شدیدی دارند یا کودکان)، ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود.
آیا آندوسکوپی در بارداری ضرر دارد؟
آندوسکوپی در دوران بارداری تنها در موارد ضروری و تحت نظر پزشک انجام می‌شود. اگر تشخیص بیماری مهمی مانند خونریزی داخلی یا انسداد گوارشی مطرح باشد، پزشک ممکن است انجام آندوسکوپی را توصیه کند. در این شرایط، داروهای مورد استفاده و نحوه انجام آزمایش به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که حداقل خطر را برای مادر و جنین داشته باشد.
منبع : my.clevelandclinic
source