عمل لیزیک چشم یکی از محبوب‌ترین روش‌های جراحی برای اصلاح مشکلات بینایی مانند نزدیک‌ بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. این روش که مخفف “Laser-Assisted In Situ Keratomileusis” است، با استفاده از لیزر، شکل قرنیه را تغییر می‌دهد تا نور به درستی روی شبکیه متمرکز شود و بینایی بهبود یابد. در این مقاله، به بررسی جزئیات این عمل، مراحل انجام آن، مزایا، معایب، شرایط لازم برای انجام، و نکات مراقبتی پس از جراحی پرداخته می‌شود. اگر به فکر انجام این عمل هستید یا صرفاً می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید، این مطلب برای شما طراحی شده است.

عمل لیزیک چشم چیست؟

لیزیک یک روش جراحی سرپایی است که از دهه ۱۹۹۰ میلادی رواج پیدا کرده و به میلیون‌ها نفر در سراسر جهان کمک کرده تا وابستگی خود به عینک یا لنزهای تماسی را کاهش دهند یا به‌طور کامل از آن خلاص شوند. این عمل با استفاده از لیزر اگزایمر انجام می‌شود که لایه‌های نازکی از قرنیه را برمی‌دارد و شکل آن را اصلاح می‌کند. قرنیه، لایه شفاف جلوی چشم، نقش مهمی در شکست نور و تمرکز آن روی شبکیه دارد. هرگونه ناهنجاری در شکل قرنیه می‌تواند باعث مشکلات بینایی شود که لیزیک این ناهنجاری‌ها را برطرف می‌کند.

چه کسانی کاندیدای مناسبی برای لیزیک هستند؟

همه افراد نمی‌توانند این عمل را انجام دهند. برای اینکه کاندیدای مناسبی برای لیزیک باشید، باید شرایط زیر را داشته باشید:

1. سن مناسب: معمولاً افراد بین ۱۸ تا ۴۰ سال بهترین کاندیداها هستند. پس از ۴۰ سالگی، ممکن است مشکلات دیگری مانند پیرچشمی (کاهش توانایی چشم در تمرکز روی اشیای نزدیک) ایجاد شود که لیزیک برای آن مناسب نیست.
2. پایداری شماره چشم: شماره چشم شما باید حداقل به مدت یک سال تغییر نکرده باشد.
3. سلامت عمومی چشم: افرادی که دچار بیماری‌هایی مانند گلوکوم، آب‌مروارید، یا خشکی شدید چشم هستند، ممکن است برای این عمل مناسب نباشند.
4. ضخامت کافی قرنیه: چون لیزیک بخشی از قرنیه را تراش می‌دهد، ضخامت قرنیه باید به اندازه کافی باشد.
5. عدم وجود بیماری‌های خاص: بیماری‌هایی مانند دیابت کنترل‌نشده یا بیماری‌های خودایمنی ممکن است روند بهبودی را مختل کنند.

قبل از عمل، جراح چشم شما را معاینه می‌کند و تست‌های مختلفی مانند نقشه‌برداری قرنیه (توپوگرافی) انجام می‌دهد تا مطمئن شود که این روش برای شما ایمن و مؤثر است.

مراحل انجام عمل لیزیک

عمل لیزیک چشم معمولاً کمتر از ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و در چند مرحله انجام می‌شود:

1. بی‌حسی موضعی: قطره‌های بی‌حس‌کننده در چشم ریخته می‌شود تا بیمار دردی احساس نکند.
2. ایجاد فلپ قرنیه: جراح با استفاده از یک ابزار میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند، لایه نازکی از سطح قرنیه (فلپ) را برش می‌دهد و آن را کنار می‌زند.
3. اصلاح قرنیه با لیزر: لیزر اگزایمر به‌طور دقیق بخش‌هایی از قرنیه را تراش می‌دهد تا شکل آن تغییر کند.
4. بازگرداندن فلپ: پس از اتمام کار لیزر، فلپ به جای خود بازگردانده می‌شود و بدون نیاز به بخیه، به‌طور طبیعی بهبود می‌یابد.

این عمل معمولاً برای هر دو چشم در یک جلسه انجام می‌شود و بیمار می‌تواند همان روز به خانه بازگردد.

مزایای عمل لیزیک

عمل لیزیک چشم به دلیل مزایای متعددش محبوبیت زیادی پیدا کرده است:

• بهبود سریع بینایی: بسیاری از بیماران ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از عمل، بهبود قابل‌توجهی در بینایی خود تجربه می‌کنند.
• کاهش وابستگی به عینک و لنز: اکثر افراد پس از لیزیک دیگر نیازی به وسایل کمک‌بینایی ندارند.
• روش کم‌خطر: با پیشرفت تکنولوژی، عوارض این عمل به حداقل رسیده است.
• زمان کوتاه جراحی و بهبودی: این عمل سریع است و نیازی به بستری شدن ندارد.

معایب و عوارض احتمالی

با وجود مزایا، لیزیک بدون خطر نیست و ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد:

• خشکی چشم: یکی از شایع‌ترین عوارض موقت پس از عمل است که معمولاً با قطره‌های مرطوب‌کننده برطرف می‌شود.
• دید هاله‌دار یا خیرگی: برخی افراد در شب یا در نور کم، هاله‌هایی اطراف نورها می‌بینند که معمولاً با گذشت زمان کاهش می‌یابد.
• اصلاح ناکافی یا بیش از حد: در موارد نادر، ممکن است بینایی به‌طور کامل اصلاح نشود یا بیش از حد تغییر کند.
• عفونت یا التهاب: اگرچه نادر است، اما عدم رعایت نکات بهداشتی می‌تواند منجر به این مشکلات شود.

مراقبت‌های پس ازعمل لیزیک چشم

برای دستیابی به بهترین نتیجه و جلوگیری از عوارض، رعایت نکات زیر پس از لیزیک ضروری است:

• استفاده از قطره‌های چشمی: جراح قطره‌های آنتی‌بیوتیک و ضدالتهاب تجویز می‌کند که باید طبق دستور استفاده شوند.
• اجتناب از مالش چشم: مالیدن چشم‌ها می‌تواند فلپ قرنیه را جابه‌جا کند و روند بهبودی را مختل کند.
• محافظت از چشم: استفاده از عینک محافظ یا شیلد در شب و هنگام خواب توصیه می‌شود.
• دوری از فعالیت‌های سنگین: شنا، ورزش‌های تماسی، و قرار گرفتن در معرض گردوغبار باید برای مدتی محدود شود.
• مراجعه منظم به پزشک: معاینات پس از عمل برای اطمینان از بهبودی کامل ضروری است.

لیزیک در مقابل روش‌های دیگر

علاوه بر لیزیک، روش‌های دیگری مانند PRK (Photorefractive Keratectomy) و SMILE (Small Incision Lenticule Extraction) نیز برای اصلاح بینایی وجود دارند. تفاوت اصلی این روش‌ها در تکنیک جراحی و زمان بهبودی است. برای مثال، PRK نیازی به ایجاد فلپ ندارد اما دوره بهبودی طولانی‌تری دارد، در حالی که SMILE برشی کوچک‌تر ایجاد می‌کند و برای برخی افراد مناسب‌تر است. انتخاب روش مناسب به شرایط چشم و توصیه پزشک بستگی دارد.

تجربیات واقعی بیماران

بسیاری از افرادی که لیزیک انجام داده‌اند، از نتایج آن راضی هستند. به‌عنوان مثال، یکی از بیماران می‌گوید: «بعد از سال‌ها استفاده از عینک، حالا می‌توانم بدون هیچ مشکلی صبح‌ها بیدار شوم و همه چیز را واضح ببینم.» با این حال، برخی دیگر از عوارض موقتی مانند خشکی چشم شکایت دارند که با مراقبت مناسب برطرف شده است.

آیا لیزیک دائمی است؟

نتایج لیزیک معمولاً طولانی‌مدت هستند، اما دائمی بودن آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. با افزایش سن، تغییراتی مانند پیرچشمی یا آب‌مروارید ممکن است رخ دهد که به لیزیک ربطی ندارند و ممکن است نیاز به مداخلات دیگری پیدا کنید. همچنین در موارد نادر، شماره چشم ممکن است پس از چند سال کمی تغییر کند.