در یکی از جنجالی‌ترین رخدادهای اخیر فضای آنلاین، ایلان ماسک – مدیرعامل تسلا و چهره‌ی جنجالی دنیای رمزارزها – حین اجرای یک استریم زنده‌ی بازی Path of Exile 2 از داخل جت شخصی‌اش، هدف موجی از پیام‌های تحقیرآمیز قرار گرفت و ناچار به ترک استریم شد.
این استریم، بخشی از آزمایش زنده‌ی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک (Starlink) در حین پرواز بود. اما آنچه قرار بود نمایش قدرت فناوری باشد، خیلی زود به صحنه‌ای از تحقیر و توهین جمعی تبدیل شد. ک
اربران با لحنی شدیداً آزاردهنده به شخصیت واقعی او حمله‌ور شدند؛ جملاتی چون «تو هیچ دوستی نداری و تنها خواهی مرد» یا «تو کشور رو همون‌طور خراب کردی که ازدواج‌هات رو» تنها نمونه‌ای از این نظرات بودند.
بسیاری از کاربران، ضمن یادآوری مواضع سیاسی او و حمایت‌هایش از جریان‌های افراطی راست، با تمسخرهای پیاپی فضای چت را به محلی برای انتقام از سخنان و رفتارهای او تبدیل کردند. برخی حتی به زندگی شخصی‌اش ورود کردند و از او خواستند که «خرج فرزندانش را پرداخت کند».
پژوهش در آسیب‌پذیری چهره‌های مشهور در فضای آنلاین
این حادثه یک بار دیگر نشان داد که حتی افرادی با نفوذ و قدرت مانند ماسک نیز در برابر خشم جمعی فضای دیجیتال مصون نیستند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سلبریتی‌ها در مواجهه با سایبر بولی (Cyberbullying – آزار آنلاین)، اگرچه ممکن است در ظاهر مقاوم به‌نظر برسند، اما آسیب‌پذیری روانی شدیدی را تجربه می‌کنند.
ماسک که در هفته‌های اخیر به دلیل لحن تندش در پلتفرم ایکس (X – همان توییتر سابق) بارها هدف انتقاد قرار گرفته، حالا به نوعی قربانی همان فضایی شد که خودش در شکل‌گیری آن نقش داشته است. او که بارها به شوخی یا جدی، خود را یک گیمر حرفه‌ای معرفی کرده بود، حتی در جریان این استریم نیز نتوانست از مرگ‌های پی‌درپی شخصیت خود در بازی جلوگیری کند.
آیا مرز آزادی بیان و خشونت دیجیتال از میان رفته است؟
در فضای کنونی شبکه‌های اجتماعی، مرز میان نقد و توهین به‌شدت تیره و تار شده. پژوهش‌ها در حوزه رسانه و روان‌شناسی نشان می‌دهند که کاربران، وقتی چهره‌ای را مسئول بحران‌های اجتماعی یا فرهنگی می‌دانند، به راحتی مرزهای اخلاقی را کنار می‌گذارند و از کوچک‌ترین فرصت‌ها برای حمله‌ی لفظی بهره می‌برند.
آنچه در مورد ماسک رخ داد، تنها یک رویداد حاشیه‌ای نبود. این اتفاق نشانه‌ای هشداردهنده است برای همه‌ی ما: قدرت فضای دیجیتال برای تخریب فردی، حتی اگر آن فرد یکی از ثروتمندترین مردان جهان باشد، بسیار بیشتر از آن چیزی‌ست که تصور می‌کنیم.
منبع