اگر از شما بپرسند بزرگ‌ترین شهر دنیا کجاست، شاید فوراً به نیویورک فکر کنید. شهری پرزرق‌وبرق با بیش از ۸ میلیون نفر جمعیت. اما نیویورک، با همهٔ شهرتش، حتی نزدیک‌ترین گزینه هم نیست. شاید بعد از کمی فکر کردن به آنکوریج در آلاسکا برسید – شهری که فقط یک‌سی‌ام جمعیت نیویورک را دارد، اما وسعتش از کل ایالت رود آیلند هم بیشتر است. با این حال، باز هم این شهر در برابر غول‌هایی که در آسیا خوابیده‌اند، تنها نقطه‌ای روی نقشه است.

در میان این غول‌ها، شهری وجود دارد که نه فقط از نظر جمعیت، بلکه از نظر وسعت، هیچ رقیبی برای آن پیدا نمی‌شود: چونگ‌چینگ (Chongqing).

چونگ‌چینگ کجاست و چرا ناشناخته مانده؟

شاید بپرسید شهری با این عظمت چطور می‌تواند تا این حد برای جهان ناشناخته بماند؟ چونگ‌چینگ در قلب چین قرار دارد، جایی در حاشیه کوه‌ها و در کنار دو رودخانهٔ مهم جیا‌لینگ (Jialing) و یانگ‌تسه (Yangtze). تصویری که از این شهر می‌توان ساخت، چیزی شبیه به صحنه‌ای از فیلم‌های علمی‌تخیلی است.

در توصیف این شهر گفته‌اند که محله‌ها روی صخره‌ها ساخته شده‌اند، جاده‌هایی در ارتفاع ۲۰ طبقه از سطح زمین میان ساختمان‌ها می‌پیچند، مترو از دل کوه بیرون می‌آید و از درون آسمان‌خراش‌های مسکونی عبور می‌کند، آسانسورهایی که مردم را از کف دره‌ها به پشت‌بام برج‌ها می‌برند، و حتی تله‌کابین‌هایی که میان میدان‌های شهری پرواز می‌کنند.

در این شهر، چیزی که فکر می‌کنی «سطح زمین» است، ممکن است سقف یک برج ۳۰ طبقه باشد که تا دره پایین می‌رود. راه رفتن در چونگ‌چینگ مثل افتادن در دنیایی سه‌بعدی شبیه به فیلم «Inception» یا بازی «نردبان و مار» است.

وسعت حیرت‌انگیز: شهری به اندازهٔ ایرلند

شاید باورش سخت باشد، اما چونگ‌چینگ بیش از ۸۲٬۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد – تقریباً هم‌اندازهٔ کل کشور ایرلند یا اتریش. از دریاچهٔ سوپریور (Lake Superior) هم بزرگ‌تر است و تقریباً نیمی از ایالت فلوریدا را در بر می‌گیرد. نکته اینجاست که با وجود عنوان «شهر»، بخش زیادی از این وسعت را مناطق روستایی تشکیل می‌دهند. با این حال، بیش از ۷۰ درصد جمعیت این محدوده در ناحیهٔ شهری آن زندگی می‌کنند.

یعنی با اینکه این منطقه صرفاً با عنوان «شهر» تعریف شده، واقعاً هم یک قطب عظیم شهری است، نه یک بازی با تعریف‌های اداری.

رشد انفجاری در سایهٔ تحولات سیاسی

پژوهش‌ها نشان می‌دهند چونگ‌چینگ سابقه‌ای بیش از ۳ هزار سال دارد. در دوران‌های مختلف، از جمله پیش از سلسلهٔ چینگ (Qing)، پایتخت چین و بندری حیاتی در مسیر رودخانه بوده است. اما رشد واقعی آن از سال ۱۹۶۸ آغاز شد – زمانی که چین از انزوای کمونیستی بیرون آمد و به جهانی‌شدن پاسخ داد.

در آن زمان، چونگ‌چینگ جمعیتی حدود ۲.۳ میلیون نفر داشت. اما با آغاز اصلاحات، به سرعت دگرگون شد. در سال ۱۹۷۹ جمعیت به ۶.۳ میلیون رسید، و تا ۱۹۹۷ به مرز ۲۸.۸ میلیون نفر نزدیک شد. امروزه جمعیت آن بیش از ۳۲ میلیون نفر است. یعنی جمعیتی بیشتر از بسیاری از کشورهای اروپایی.

آیندهٔ چونگ‌چینگ در دل یک چین مدرن

رشد خارق‌العادهٔ چونگ‌چینگ نمونه‌ای از موتور عظیم شهرسازی در چین است. امروز، شش شهر از ده شهر پرجمعیت جهان در چین قرار دارند. روند شهرنشینی در این کشور طوری پیش می‌رود که نرخ آن از ۳۶ درصد در سال ۲۰۰۲ به بیش از ۷۰ درصد در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید – یعنی افزایشی بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ میلیون نفر.

اما با توجه به کاهش نرخ رشد جمعیت در چین، ممکن است دوران اوج چونگ‌چینگ در حال عبور باشد. با این حال، حتی اگر چنین باشد، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این شهر با ۳۲ میلیون نفر جمعیت و وسعتی شگفت‌انگیز، همچنان یک قلهٔ تاریخی باقی خواهد ماند.