تصور کنید وارد یک وب‌سایت می‌شوید و به‌جای گشتن میان منوها و صفحات، فقط می‌پرسید: «کجا می‌تونم مقاله‌های فنی درباره GPT-4 پیدا کنم؟» و سایت، همان‌جا و همان لحظه پاسخ می‌دهد. این رؤیای قدیمی حالا به واقعیت نزدیک‌تر شده، آن‌هم با پروژه‌ای تازه از مایکروسافت به نام NLWeb. در دنیایی که هوش مصنوعی مولد (Generative AI) در حال بازتعریف تجربهٔ دیجیتال ماست، تعامل با سایت‌ها از طریق زبان طبیعی دیگر یک ویژگی عجیب نیست، بلکه یک ضرورت است. مایکروسافت در تاریخ ۱۹ مه ۲۰۲۵ با معرفی NLWeb، گام مهمی در جهت ساخت زیرساختی تازه برای «وب هوشمند» برداشت؛ زیرساختی که نه‌تنها انسان‌ها، بلکه عامل‌های هوش مصنوعی هم بتوانند با آن تعامل برقرار کنند. این پروژه که بر مبنای پروتکل‌های باز و مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) طراحی شده، اکنون در دسترس عموم توسعه‌دهندگان قرار گرفته و می‌تواند ساختار سنتی وب را به تجربه‌ای گفت‌وگومحور و پویا تبدیل کند. در این مقاله با ساختار و اهداف NLWeb آشنا می‌شویم و بررسی می‌کنیم چگونه این پروژه می‌تواند وب‌سایت شما را به یک اپلیکیشن تعاملی مجهز به زبان طبیعی تبدیل کند. واژهٔ کلیدی این مقاله «تبدیل وب‌سایت به اپلیکیشن هوش مصنوعی» است و در بخش‌های مختلف به‌طور طبیعی به آن خواهیم پرداخت.
NLWeb چیست و چه هدفی دارد؟
پروژهٔ NLWeb (مخفف Natural Language Web) در واقع مجموعه‌ای از ابزارها، پروتکل‌ها و ساختارهای منبع‌باز است که با هدف ایجاد یک لایهٔ بنیادین برای وبِ مبتنی بر زبان طبیعی طراحی شده‌اند. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده که کاربران بتوانند بدون نیاز به دانش فنی، با وب‌سایت‌ها ارتباط برقرار کنند، سؤالات خود را بپرسند و پاسخ‌هایی دقیق و کاربردی دریافت کنند. در قلب این فناوری، مدل‌های زبانی بزرگ (Large Language Models) یا همان LLMها قرار دارند که با داده‌های نیمه‌ساخت‌یافته ترکیب می‌شوند تا قابلیت پردازش گفتار، درک هدف و تولید پاسخ ممکن شود.
NLWeb در واقع تلاش می‌کند همان کاری را با اینترنت انجام دهد که HTML با اسناد دیجیتال کرد؛ یعنی یک زبان مشترک برای برقراری تعامل بین کاربران، عامل‌های هوشمند و محتوای وب ایجاد کند. استفاده از این فناوری به وب‌سایت‌ها امکان می‌دهد تا به‌صورت خودکار به یک سامانهٔ پاسخگو و پویا تبدیل شوند.
سازوکار فنی و نقش پروتکل MCP
یکی از مؤلفه‌های کلیدی در NLWeb، نقش پروتکل MCP (مخفف Model Context Protocol) است. وب‌سایت‌هایی که با NLWeb ساخته می‌شوند، به‌عنوان سرورهای MCP نیز عمل می‌کنند. این یعنی نه‌تنها انسان‌ها، بلکه عامل‌های هوشمند نیز می‌توانند آن‌ها را شناسایی کرده و با آن‌ها وارد تعامل شوند. این تعامل دوسویه با استفاده از APIهای زبان طبیعی (Natural Language APIs) صورت می‌گیرد که درون‌ساخت پروژه تعریف شده‌اند.
در عمل، این فناوری اجازه می‌دهد کاربران به‌جای کلیک کردن روی لینک‌ها، مستقیماً پرسش خود را مطرح کنند. مثلاً یک توسعه‌دهنده یا محقق می‌تواند به‌جای جست‌وجوهای پی‌درپی، مستقیماً بپرسد: «چه چیزی دربارهٔ NLWeb در مستندات رسمی آمده؟» و بلافاصله پاسخ را از همان سایت دریافت کند.
هماهنگی با سیستم‌عامل‌ها و مدل‌های زبانی پیشرفته
NLWeb از همان ابتدا با سازگاری گسترده طراحی شده است. این ابزار در حال حاضر با نسخه‌های جدید سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و macOS سازگار است. همچنین از مدل‌های زبانی شرکت‌های بزرگی پشتیبانی می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
OpenAI: سازندهٔ خانوادهٔ مدل‌های GPT از جمله GPT-3.5 و GPT-4
Google: با مدل Gemini
Anthropic: با مدل‌های Claude مانند Opus، Sonnet و Haiku
DeepSeek (چین)
Inception Labs: با مدل dLLM مبتنی بر الگوریتم‌های تولید تصویر
این تنوع، انعطاف‌پذیری بالایی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا پلتفرم خود را متناسب با نیازشان طراحی کنند.
همکاری‌های اولیه و استفاده در دنیای واقعی
اگرچه NLWeb هنوز در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد، اما از همین حالا توانسته توجه شرکت‌های مهمی را جلب کند. برخی از اولین شرکت‌هایی که این فناوری را آزمایش کرده‌اند، عبارت‌اند از:
- رسانه عمومی شیکاگو (Chicago Public Media)
- پلتفرم فروش بلیت Eventbrite
- انتشارات O’Reilly
- سرویس فروشگاه‌ساز Shopify
- شرکت گردشگری TripAdvisor
این همکاری‌ها باعث شده NLWeb در مسیر تکامل، بازخوردهای واقعی و سازنده دریافت کند و امروز به مرحله‌ای برسد که توسعه‌دهندگان عمومی بتوانند آن را دریافت و سفارشی‌سازی کنند.
شروع کار با NLWeb و راهنمای توسعه‌دهندگان
خبر خوب این است که پروژهٔ NLWeb هم‌اکنون به‌صورت عمومی در دسترس قرار گرفته و کد منبع آن همراه با مستندات فنی منتشر شده است. این یعنی هر توسعه‌دهنده‌ای می‌تواند با دریافت این ابزار، آن را متناسب با نیازهای خود تغییر دهد، توسعه دهد و روی سایت خود پیاده‌سازی کند. یک رابط کاربری گرافیکی مخصوص نیز برای استفادهٔ آسان در محیط‌های مدرن وب طراحی شده است که پیاده‌سازی را برای تیم‌های توسعه ساده‌تر می‌کند.
در یک نگاه کلی
پروژهٔ NLWeb با هدف تبدیل وب‌سایت‌ها به پلتفرم‌های تعاملی مجهز به پردازش زبان طبیعی شکل گرفته است. این پروژه با استفاده از پروتکل‌های باز، مدل‌های زبانی چندگانه و استانداردهای جدید، تجربهٔ کاربری وب را دگرگون می‌کند. هماهنگی با سیستم‌عامل‌های اصلی و همکاری با شرکت‌های معتبر، آینده‌ای روشن برای این پروژه نوید می‌دهد. در نهایت، NLWeb می‌کوشد سنگ‌بنای «وب هوش مصنوعی‌محور» آینده باشد.
آیا باید زبان برنامه‌نویسی را فراموش کنیم؟
زمانی تعامل با وب مستلزم کد نوشتن و درک ساختار HTML و CSS بود، اما اکنون با پروژه‌هایی مثل NLWeb، شاید عصر جدیدی آغاز شده باشد؛ عصری که در آن انسان و هوش مصنوعی در بستر زبان طبیعی، به سادگی گفتگو می‌کنند. آیا در آیندهٔ نزدیک، برنامه‌نویسی هم به زبان گفتار تبدیل خواهد شد؟
❓ پرسش‌های رایج (FAQ)
۱. پروژه NLWeb مایکروسافت چه هدفی را دنبال می‌کند؟
هدف اصلی NLWeb ایجاد بستری برای تعامل زبانی طبیعی با وب‌سایت‌هاست، به‌طوری‌که کاربران بتوانند به‌جای کلیک، با پرسش مستقیم به اطلاعات برسند.
۲. چه شرکت‌هایی از NLWeb استفاده کرده‌اند؟
برخی شرکت‌های اولیه مانند Eventbrite، O’Reilly، Shopify و TripAdvisor در فاز آزمایشی با NLWeb همکاری داشته‌اند.
۳. آیا NLWeb فقط با محصولات مایکروسافت کار می‌کند؟
خیر، این سیستم با ویندوز، لینوکس و macOS سازگار است و از مدل‌های زبانی مختلف پشتیبانی می‌کند.
۴. برای شروع استفاده از NLWeb چه باید کرد؟
کد منبع و مستندات رسمی در GitHub منتشر شده‌اند و توسعه‌دهندگان می‌توانند آن را دانلود و سفارشی‌سازی کنند.
۵. آیا NLWeb آینده‌ای برای هوش مصنوعی در وب است؟
بله، این پروژه با هدف ساخت پایه‌ای برای وبِ هوشمند و تعاملی توسعه یافته است.
منبع
source