در این مقاله به نقل از دوک سرویس به بررسی مشکلات خیاطان در هنگام کار خواهیم پرداخت. اختلالات اسکلتی-عضلانی (MSDs) از جمله شایع‌ترین مشکلات سلامت شغلی در صنعت پوشاک محسوب می‌شوند. اپراتورهای چرخ خیاطی به دلیل انجام حرکات تکراری، وضعیت نامناسب نشستن و استفاده از تجهیزات غیراستاندارد، در معرض آسیب‌های جسمی متعددی قرار دارند. این مقاله به بررسی دقیق علل بروز این اختلالات و ارائه راهکارهای علمی برای پیشگیری و بهبود شرایط اپراتورها می‌پردازد.

علل بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی در اپراتورهای چرخ خیاطی

وضعیت نامناسب نشستن حین کار

قرار گرفتن طولانی‌مدت در وضعیت نشستن غیراصولی یکی از عوامل اصلی بروز دردهای عضلانی و اختلال در ستون فقرات است. استفاده از صندلی بدون پشتی، نشیمنگاه غیراستاندارد و قرارگیری نامناسب پاها بر روی پدال می‌تواند باعث کشیدگی عضلات کمر، گردن و شانه شود. در بسیاری از کارگاه‌ها، افراد مجبورند بدن خود را به جلو خم کنند یا به صورت مداوم زاویه گردن را تغییر دهند که این موضوع باعث بروز دردهای مزمن در ناحیه پشت و شانه‌ها می‌شود.

حرکات تکراری و خستگی عضلات

استفاده مداوم از دست‌ها و پاها برای کنترل چرخ، جابه‌جایی پارچه و اجرای دوخت، موجب ایجاد الگوهای حرکتی تکراری می‌شود. این حرکات به دلیل فقدان تنوع عضلانی، زمینه‌ساز التهاب تاندون‌ها و مفاصل می‌گردد. خستگی مزمن عضلات، کاهش دامنه حرکتی و اختلالات مفصلی از پیامدهای اصلی این مسئله هستند.

طراحی غیراصولی محیط کار

نبود تجهیزات ارگونومیک، مانند صندلی با ارتفاع قابل تنظیم، میز مناسب یا نورپردازی استاندارد، از دیگر دلایل بروز این مشکلات است. تجهیزات ناکارآمد اپراتور را مجبور به تطبیق وضعیت بدنی خود با دستگاه می‌کنند که در درازمدت منجر به بروز صدمات جدی خواهد شد. محیط‌هایی که فاقد تهویه مناسب و نور کافی هستند، تمرکز و راحتی اپراتور را کاهش می‌دهند و احتمال بروز آسیب را افزایش می‌دهند.

راهکارهای پیشگیری و بهبود وضعیت جسمی اپراتورها

آموزش اصول ارگونومی و حرکات صحیح

یکی از مهم‌ترین روش‌های مقابله با اختلالات اسکلتی-عضلانی، آموزش اپراتورها در خصوص نحوه صحیح نشستن، تنظیم ارتفاع تجهیزات، استفاده درست از عضلات بدن و انجام حرکات کششی در حین کار است. با آموزش‌های دوره‌ای و ویدیوهای آموزشی، می‌توان آگاهی کارکنان را نسبت به وضعیت بدنی خود افزایش داد و از بروز آسیب‌های مزمن پیشگیری کرد.

استفاده از تجهیزات استاندارد و تنظیم‌پذیر

تجهیز محیط کار با صندلی‌های ارگونومیک، میزهای با قابلیت تنظیم ارتفاع و استفاده از پدال‌هایی با طراحی انسانی (Human-Centered Design) می‌تواند تا حد زیادی از فشار وارده بر بدن بکاهد. همچنین استفاده از زیرپایی مناسب و تنظیم موقعیت مانیتور یا منبع نور، از عوامل مهم در بهبود شرایط کاری هستند.

تعیین زمان‌های استراحت و تنفس عضلات

بدن نیاز به ریکاوری دارد. استراحت‌های کوتاه‌مدت بین کار، انجام حرکات کششی سبک، پیاده‌روی کوتاه یا فقط ایستادن می‌تواند جریان خون را در عضلات افزایش دهد و خستگی را کاهش دهد. مطالعات نشان می‌دهد که حتی ۵ دقیقه استراحت پس از هر ۵۰ دقیقه کار می‌تواند به طرز چشم‌گیری از دردهای مزمن جلوگیری کند.

در نهایت

اختلالات اسکلتی-عضلانی در اپراتورهای چرخ خیاطی مسأله‌ای جدی و قابل پیشگیری است. با به‌کارگیری راهکارهای ساده ولی مؤثر مانند بهبود وضعیت نشستن، آموزش مناسب، استفاده از تجهیزات استاندارد و برنامه‌ریزی برای استراحت‌های دوره‌ای می‌توان تا حد زیادی از بروز این مشکلات جلوگیری کرد. سرمایه‌گذاری در سلامت کارکنان نه تنها موجب افزایش بهره‌وری می‌شود، بلکه از هزینه‌های درمانی و غیبت‌های کاری در آینده نیز جلوگیری خواهد کرد. کارفرمایان صنعت پوشاک باید توجه بیشتری به جنبه‌های ارگونومیک محیط کار داشته باشند تا سلامت نیروی انسانی حفظ شود و کیفیت تولید نیز بهبود یابد.