سکسکه یکی از پدیده‌های بسیار شایع و آشنا در زندگی همه انسان‌هاست و به ویژه در نوزادان، یک اتفاق معمول به شمار می‌آید. والدین بسیاری هنگام مواجهه با سکسکه در نوزاد خود نگران می‌شوند و این سوال برایشان پیش می‌آید که آیا این اتفاق طبیعی است یا باید به پزشک مراجعه کنند؟ در این مقاله به طور کامل به سکسکه در نوزادان می‌پردازیم، علل آن را بررسی می‌کنیم، روش‌های تشخیص، درمان و زمان مراجعه به پزشک را توضیح می‌دهیم.
سکسکه یا «Hiccup» به انقباض ناگهانی و غیرارادی دیافراگم (عضله اصلی تنفسی در زیر ریه‌ها) گفته می‌شود که همراه با بسته شدن ناگهانی تارهای صوتی، صدای مخصوص «هیک» ایجاد می‌کند. این انقباض‌ها می‌توانند چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشند و در بیشتر موارد بی‌ضرر هستند.
سکسکه در نوزادان: یک پدیده شایع و طبیعی
چرا نوزادان زیاد سکسکه می‌کنند؟
نوزادان، حتی نوزادان داخل رحم مادر، بسیار بیشتر از بزرگسالان سکسکه می‌کنند. این موضوع دلایل مختلفی دارد:
-
سیستم عصبی نوزاد هنوز در حال تکامل است: کنترل دیافراگم و باز و بسته شدن تارهای صوتی به‌طور کامل در نوزادان شکل نگرفته است.
-
تغذیه و بلع هوا: نوزادان هنگام شیر خوردن ممکن است هوا را همراه با شیر ببلعند که باعث تحریک دیافراگم می‌شود.
-
حساسیت دیافراگم: در نوزادان عضلات دیافراگم نسبت به تحریکات محیطی (مثل پر شدن معده) حساس‌تر هستند.
-
تکامل سیستم تنفسی: سکسکه می‌تواند یک واکنش طبیعی و بخشی از روند رشد سیستم تنفسی و عصبی نوزاد باشد.
بنابراین، سکسکه در نوزادان به‌خصوص در چند ماه اول زندگی یک پدیده طبیعی است و معمولاً جای نگرانی ندارد.
بلعیدن هوا
هنگام شیر خوردن، چه شیر مادر باشد و چه شیر خشک، نوزاد ممکن است هوای اضافی وارد معده کند. این هوای اضافی باعث ایجاد فشار در معده شده و دیافراگم را تحریک می‌کند و در نتیجه سکسکه رخ می‌دهد.
پرخوری و تغذیه سریع
اگر نوزاد خیلی سریع یا بیش از حد شیر بخورد، معده به سرعت پر می‌شود و دیافراگم تحت فشار قرار می‌گیرد که موجب سکسکه می‌شود.
تغییرات دمای ناگهانی
تغییر ناگهانی دمای محیط یا نوشیدن شیر سرد می‌تواند تحریک‌کننده دیافراگم باشد و سکسکه ایجاد کند.
تحریک عصبی
برخی از تحریکات عصبی، مانند اضطراب یا تکان‌های ناگهانی، می‌تواند باعث انقباضات دیافراگم شود.
رفلاکس معده (GERD)
برخی نوزادان به دلیل برگشت اسید معده به مری دچار رفلاکس هستند که می‌تواند باعث تحریک دیافراگم و ایجاد سکسکه شود.
مواردی که جای نگرانی دارند:
-
سکسکه‌های بسیار طولانی: اگر سکسکه بیش از چند ساعت طول بکشد یا مکرر و بدون توقف باشد، باید به پزشک مراجعه شود.
-
تأثیر سکسکه بر تغذیه: اگر سکسکه باعث شود نوزاد نتواند به درستی شیر بخورد یا باعث بیدار شدن مکرر او شود.
-
علائم دیگر همراه: اگر سکسکه با علائمی مثل استفراغ، تب، تنگی نفس یا بی‌حالی همراه باشد.
-
سکسکه در نوزادان نارس یا با مشکلات پزشکی قبلی
در این موارد، سکسکه ممکن است نشانه یک مشکل زمینه‌ای جدی‌تر باشد که نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
راه‌های درمان و پیشگیری سکسکه در نوزادان
روش‌های خانگی و ساده
-
آرام کردن نوزاد: با نوازش و صحبت آرام می‌توان دیافراگم را آرام کرد.
-
برگرداندن گاز شکم نوزاد: پس از شیر دادن، نوزاد را به آرامی سر و شانه‌ها را بالا بیاورید و به آرامی پشتش را بزنید تا هوای بلعیده شده خارج شود.
-
شیر دادن در وضعیت مناسب: قرار دادن نوزاد در حالت نیمه قائم هنگام شیر خوردن کمک می‌کند هوای کمتری بلعیده شود.
-
قطع شیر در صورت پرخوری: شیر دادن به میزان کمتر و تعداد دفعات بیشتر می‌تواند کمک کند.
اجتناب از تحریکات
-
جلوگیری از تغییرات ناگهانی دما
-
پرهیز از تکان دادن یا تحریک ناگهانی نوزاد هنگام شیر خوردن
درمان دارویی
معمولاً درمان دارویی برای سکسکه در نوزادان توصیه نمی‌شود مگر در موارد خاص و تحت نظر پزشک، به ویژه در موارد سکسکه مزمن ناشی از رفلاکس یا مشکلات دیگر.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
-
سکسکه بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد.
-
همراه با علائم تنفسی مثل سختی در نفس کشیدن باشد.
-
باعث کاهش وزن یا تغذیه ناکافی نوزاد شود.
-
نوزاد بیش از حد تحریک‌پذیر یا خواب‌آلوده باشد.
پزشک ممکن است معاینات لازم را انجام دهد، در صورت نیاز آزمایش‌های تکمیلی بگیرد و درمان مناسب را تجویز کند.
مطالعات علمی درباره سکسکه در نوزادان
مطالعات متعدد نشان داده‌اند که سکسکه در نوزادان نه تنها طبیعی است بلکه بخشی از روند طبیعی تکامل سیستم عصبی و تنفسی محسوب می‌شود. برخی پژوهش‌ها سکسکه را به عنوان تمرین دیافراگم و آماده‌سازی سیستم تنفسی برای تنفس مستقل پس از تولد معرفی کرده‌اند.
نکات مهم برای والدین
-
سکسکه در بیشتر موارد کاملاً طبیعی و بی‌خطر است.
-
آرامش والدین به نوزاد کمک می‌کند که سریع‌تر سکسکه‌اش قطع شود.
-
مراقبت از تغذیه مناسب و پیشگیری از بلعیدن هوا اهمیت زیادی دارد.
-
اطلاع از علائم خطر و مراجعه به موقع به پزشک بسیار حیاتی است.
نتیجه‌گیری
سکسکه در نوزادان پدیده‌ای شایع و معمولاً طبیعی است که ناشی از تکامل سیستم عصبی و عضلانی، تغذیه و شرایط محیطی است. بیشتر مواقع نیاز به نگرانی یا درمان خاصی ندارد و به‌خودی‌خود رفع می‌شود. با این حال، شناخت علائم هشدار و توجه به وضعیت کلی نوزاد بسیار مهم است تا در صورت بروز مشکلات جدی‌تر به موقع به پزشک مراجعه شود. آگاهی والدین و مراقبت صحیح می‌تواند باعث کاهش سکسکه و حفظ سلامت و آرامش نوزاد شود.
۷ خرداد ۱۴۰۴ ۱۵:۲۶
اشتراک گذاری (چگونه میتوانید این مطلب را برای دیگران بفرستید)
source