در دوران بزرگسالی، زمان آزاد به یک منبع کمیاب تبدیل می‌شود.

می‌توان یک تقسیم ساده کرد و ۱۵۰ دقیقه ورزش حداقلی هفتگی را به روزهای هفته تقسیم کرد و به این نتیجه رسید که کنار گذاشتن این دقایق محدود که کاری ندارد. اما در مقام عمل وقتی دو کار داشته باشید دیگر توان ذهنی و انگیزه همین دقایق را هم پیدا نمی‌کنید.

از سوی دیگر فواید ورزش برای سلامتی، از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی و زوال عقل، انکارناپذیر هستند.

پس آیا به ورزش آخر هفته دل ببندیم یا خیر؟

یک مطالعه جدید که در مجله «نیچر ایجینگ» (Nature Aging) منتشر شده، خبر خوبی برای افرادی دارد که برای گنجاندن ورزش منظم در برنامه‌ هفتگی مشکل دارند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که این به اصطلاح «جنگجویان آخر هفته» که بیشتر ورزش‌های خود را در روزهای آخر هفته انجام می‌دهند، می‌توانند همان مزایای سلامتی برای مغز و روان را به‌دست آورند که افرادی که در طول هفته به‌طور منظم ورزش می‌کنند.

جزئیات تحقیق: تیم تحقیقاتی از چین داده‌های بیش از ۷۵ هزار نفر از بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) را تحلیل کردند. این یک مطالعه بزرگ کوهورت است که به بررسی سلامت حدود نیم میلیون نفر در بریتانیا می‌پردازد.

شرکت‌کنندگان در این تحقیق از دستگاه‌های ردیاب فعالیت‌های بدنی استفاده کرده بودند. میانگین سنی شرکت‌کنندگان در این مطالعه ۶۲ سال بود.

شرکت‌کنندگان اطلاعاتی از دستگاه‌های پوشیدنی ردیاب فعالیت‌های بدنی مچی خود برای ردیابی الگوهای فعالیت بدنی‌شان در مدت هفت روز ارائه دادند. سپس آن‌ها به سه گروه تقسیم شدند:

• گروه غیرفعال: افرادی که حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در هفته را نداشتند.
• گروه فعال منظم: افرادی که به‌طور منظم و در طول هفته فعالیت می‌کردند و به این استاندارد رسیدند.
• «جنگجویان آخر هفته»: افرادی که بیش از ۵۰٪ فعالیت بدنی خود را در یک یا دو روز از هفته جمع‌آوری می‌کردند (این روزها لزوماً شنبه و یکشنبه نبودند، بلکه هر یک یا دو روز از هفته می‌توانستند باشند).

محققان شرکت‌کنندگان را برای مدت میانگین ۸.۴ سال پیگیری کردند. آن‌ها از سوابق پزشکان عمومی، داده‌های بستری شدن در بیمارستان و سوابق مرگ و میر برای بررسی بروز بیماری‌های عصبی (زوال عقل، سکته مغزی و بیماری پارکینسون) و همچنین اختلالات روانی (از جمله افسردگی و اضطراب) استفاده کردند.

محققان عوامل مخدوش‌کنند چون سن، جنسیت، وضعیت سیگار کشیدن، مصرف الکل، رژیم غذایی و سابقه بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و سرطان را که می‌توانستند این نتایج را تحت تأثیر قرار دهند، در نظر گرفتند.

مزایای ورزش آخر هفته:

در میان حدود ۷۵۵۰۰ شرکت‌کننده، حدود ۲۴۳۰۰ نفر به عنوان غیرفعال، ۲۱۲۰۰ نفر به عنوان فعال منظم و ۳۰۰۰۰ نفر به عنوان «جنگجویان آخر هفته» طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که در مقایسه با بزرگسالان غیرفعال، «جنگجویان آخر هفته» ۲۶٪ کمتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل، ۲۱٪ کمتر در معرض خطر سکته مغزی و ۴۵٪ کمتر در معرض خطر بیماری پارکینسون بودند.

خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب نیز به ترتیب ۴۰٪ و ۳۷٪ کمتر از گروه غیرفعال بود. همه این آمارها در گروه «جنگجویان آخر هفته» با نتایج کسانی که به طور منظم فعال بودند، قابل مقایسه بود.

ارتباط محافظتی در برابر افسردگی و اضطراب در تمامی گروه‌های سنی، چه کمتر و چه بیشتر از ۶۵ سال، یکسان بود. اما کاهش خطر زوال عقل، سکته مغزی و بیماری پارکینسون به‌ویژه در افراد بالای ۶۵ سال برجسته‌تر بود. این یافته نشان‌دهنده مزایای قابل فعالیت بدنی برای بزرگسالان مسن‌تر قابل توجه‌تر است.

روش‌های مختلف برای به‌دست آوردن این مزایا:

اما اگر آخر هفته‌ها هم برای ورزش به دلیل کار، مسئولیت‌های خانوادگی یا تعهدات دیگر وقت پیدا نکنیم چه؟ خوشبختانه، محققان الگوهای مختلف سبک زندگی «جنگجوی آخر هفته» را مورد بررسی قرار دادند. آن‌ها دریافتند که تا زمانی که افراد بخش عمده‌ای از فعالیت بدنی متوسط تا شدید خود را در یک یا دو روز از هفته انجام بدهند – حتی اگر این روزها متوالی نباشند – به مزایای مشابهی دست می‌یابند.

در یک مطالعه قبلی که همچنین از داده‌های بانک زیستی بریتانیا استفاده شده بود، محققان به نتایج مشابهی دست یافتند که نشان می‌دهد افرادی که بیشتر ورزش خود را در یک یا دو روز انجام می‌دهند، مزایای مشابهی برای سلامت قلب، شبیه به افرادی که فعالیت بدنی خود را در طول هفته پخش می‌کنند.

و اگر ورزش‌های باشگاه یبرای شما جذاب نیستند، همچنان خوش‌شانسید. بررسی اطلاعات ردیاب‌های فعالیت نشان داد که صرف‌نظر از چگونگی انجام فعالیت بدنی متوسط تا شدید خود، فواید سلامتی به دست خواهد آمد.

این نتایج با مجموعه‌ای از تحقیقات رو به رشد همخوانی دارد که نشان می‌دهد چه از طریق فعالیت‌های کوتاه‌مدت روزانه مانند بالا رفتن از پله‌ها یا انجام کارهای خانه، چه پیاده‌روی در پارک و چه جلسات طولانی‌تر مانند دویدن یا تمرینات در باشگاه، مزایای سلامتی برای همه قابل دسترسی است.

منبع