تب یک عکس العمل طبیعی از طرف بدن برای خنثی کردن عفونتهای باکتریایی یا ویروسی است. دمای بدن ما در حالت تب به بالای 38 درجه سانتی گراد میرسد در حالیکه در شرایط عادی بین 36.5 و 37.5 درجه قرار دارد. تب های معمولی بدون مصرف دارو نیز بین 2 تا 3 روز درمان می شوند؛ اما تب های بالا به همراه حالت تهوع و استفراغ باید حتما تحت نظر پزشک باشند.
چرا تب میکنیم؟
عوامل متعددی برای تب وجود دارد مانند آنفلوانزا، آنژین، ذات الریه و غیره. البته وجود تومور، مصرف برخی از داروها و عوامل دیگر نیز باعث تب میشوند و با علائمی مانند احساس سرما و لرز، سوزش چشم، بی اشتهایی، دهیدراته شدن، ضعف، دردهای عضلانی و تعریق زیاد، خود را نشان میدهد. در این مطلب به تغذیه ی مناسب در حین و بعد از تب اشاره می کنیم. لطفا با ما باشید.
چگونه در 5 دقیقه از تب خلاص شویم؟
قرار دادن یک پارچه سرد و مرطوب روی پیشانی و پشت گردن می تواند به بهبود علائم تب کمک کند. همچنین ممکن است بخواهید به خودتان یک حمام اسفنجی با آب خنک بدهید و روی نواحی با حرارت بالا مانند زیر بغل و کشاله ران خود تمرکز کنید. به طور معمول، این روش که به نام اسفنج ولرم شناخته می شود، حدود 5 دقیقه انجام می شود.
لیست بهترین مواد غذایی برای خوردن در هنگام تب
سوپ مرغ. آبگوشت ها. سیر. آب نارگیل. . چای داغ. عسل. زنجبیل.
معمولا داشتن تب باعث بی اشتهایی فرد میشود به طوری که لب به غذا نمیزند. در این صورت می توانید در طول روز هر دو ساعت یکبار آب پرتقال و آب به او بدهید. در واقع لازم است نصف لیوان آب ولرم را با نصف لیوان آب پرتقال مخلوط کنید و به فرد تب دار بدهید. این کار باعث افزایش انرژی و بالا بردن حجم ادرار میشود و مقاومت بدن در برابر عفونت را بالا میبرد. مصرف زیاد آب و مایعات برای افراد تب دار لازم و ضروری است.
خوراکی های تب بر
میوه ها و سبزیجات: شاید مصرف سبزیجات برای فردی که تب دارد و دچار ضعف و بی اشتهایی است کمی دشوار باشد. اما این افراد باید میزان زیادی سبزیجات مانند اسفناج، کاهو و میوه هایی مانند سیب، انگور، پرتقال، هلو و دیگر میوه های آبدار فصل را مصرف کند.
غلات کامل: غلات باید به خوبی پخته و مصرف شود. میشود غلات را با شیر آماده و مصرف کرد.
قند شیر به جای قند معمولی: در مدت تب مصرف شیر باعث جذب قند میشود. در واقع قند شیر بهتر از قند معمولی است.
سوپ های رقیق: سوپ حاوی انواع سبزیجات با آب مرغ یا آب گوشت یکی از بهترین غذاها برای افراد تب دار است. البته باید سعی کنید تمام چربی های آب مرغ یا گوشت را بگیرید.
بهترین صبحانه برای کودک تب دار
در دوران بیماری و تب، تغذیه نقش مهمی در کمک به بهبود وضعیت جسمانی کودکان ایفا میکند. کارشناسان تغذیه توصیه میکنند که کودکان تبدار از وعدههای غذایی سبک، آبرسان و سرشار از مواد مغذی استفاده کنند تا بدن آنها بتواند انرژی لازم برای مقابله با بیماری را به دست آورد.
برای صبحانه، سوپ جو یا سوپ سبزیجات از گزینههای مناسب محسوب میشود. این نوع سوپها با داشتن مواد مغذی و ویتامینها، به هیدراته نگهداشتن بدن و تقویت سیستم ایمنی کودک کمک میکنند.
از دیگر انتخابهای توصیهشده میتوان به بلغور جو دوسر اشاره کرد. این صبحانه نهتنها سبک و هضمشونده است، بلکه به دلیل غنی بودن از فیبر و ویتامینها، انرژی لازم را بدون تحریک معده تأمین میکند. برای بهبود طعم و افزایش ویتامینها میتوان این غذا را با موز یا سیب رندهشده ترکیب کرد.
ماست ساده با میوههای تازه مانند موز یا توتفرنگی نیز یک گزینه مغذی است. ماست با دارا بودن پروبیوتیکها، به تقویت سلامت دستگاه گوارش و سیستم ایمنی کودک کمک میکند. همچنین، تخممرغ آبپز یا نیمرو به عنوان منبع پروتئین و انرژی میتواند انتخابی مناسب برای صبحانه باشد.
از دیگر غذاهای پیشنهادی، پوره سیبزمینی یا هویج است که با داشتن بافت نرم و سرشار از ویتامینها، به هضم آسان و جذب سریع مواد مغذی کمک میکند. موز نیز به دلیل داشتن پتاسیم و کربوهیدراتهای ساده، میوهای مفید برای کودک تبدار است که علاوه بر تامین انرژی، به تعادل الکترولیتها کمک میکند.
کارشناسان توصیه میکنند که در این دوران، به جای وعدههای حجیم، وعدههای کوچکتر و بیشتر در طول روز به کودک داده شود. همچنین، مصرف مایعات از جمله آب، دمنوشهای ملایم و آبمیوههای طبیعی بسیار حائز اهمیت است.
در نهایت، تاکید میشود که در صورت شدت یا طولانی شدن تب، مراجعه به پزشک ضروری است.
هیچ دلیل علمی برای پرهیز از شیر در هنگام بیماری با تب یا بیماری تنفسی مانند سرماخوردگی وجود ندارد. اگرچه این موضوع درباره بیماری های گوارشی یا معده داستان کمی متفاوت است، زیرا توصیه می کنیم در برخی موارد اسهال مزمن از خوردن شیر خودداری کنید.
همانطور که گفته شد شیر برای فرد تب دار نوشیدنی مناسبی است. هر فرد تب دار میتواند روزانه بین یک و نیم تا دو لیتر شیر مصرف کند. برای ایجاد تنوع میتوانید به شیر مقداری کاکائو اضافه کنید. همچنین میتوانید تخم مرغ را با شیر زده و به فرد تب دار بدهید.
فراموش نکنید که بیمار تب دار باید غذاهای ساده و زودهضم مانند سوپ و همچنین آب میوه های طبیعی مصرف کند تا بدنش به میزان کافی آب دریافت کرده و دچار بی آبی(دهیدراته) نشود. مصرف مایعات زیاد به دستگاه گوارش این امکان را می دهد که استراحت کرده و بعد از نابودی عفونت یا بیماری تجدید قوایی بکند
تغذیه ی مناسب برای بعد از تب
زمانی که با مراقبتهای خاص دوره ی تب توانستید درجه ی حرارت بدن را به حالت نرمال یعنی زیر 37.5 درجه برسانید بیمار میتواند به مدت دو روز تغذیه ی خود را بیش از هر چیز دیگر بر پایه ی میوه شروع کند. به خاطر اینکه بیمار همچنان بی اشتهاست و معمولا ضعف دارد. در هر حال باور غذا نخوردن در هنگام تب باور اشتباهی است. بعد از پشت سر گذاشتن تب فرد بیمار حتما باید روزانه سه وعده ی غذایی را به همراه میوه های تازه و آبداری مانند گلابی، سیب، انگور، پرتقال، آناناس، هلو، هندوانه و تمام میوه های فصل شروع کند.
از بین نوشیدنی ها، آب در درجه ی اول و سپس آبمیوه های خانگی و به خصوص آب حاوی لیموترش بدون قند افزوده برای فردی که تب دارد و یا به تازگی از آن خلاص شده است مفید است. سپس فرد بیمار میتواند به تدریج به تغذیه ی عادی برگردد و به ویژه میوه های تازه و یا سبزیجات خام یا کم پخته شده را مصرف کند.
منوی پیشنهادی
برای صبحانه: آب یک لیموترش را بگیرید و با یک لیوان آب ولرم و یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کرده و میل کنید.
میتوانید میوه ی تازه، یک لیوان شیر و عسل، غلات سبوس دار یا آجیل را هم امتحان کنید
ناهار: سبزیجات تازه ی بخارپز شده، سوپ، مقداری برنج
میان وعده: یک لیوان آب میوه ی خانگی تازه
شام: سالاد سبزیجات، جوانه ها با آب لیموترش به همراه غذایی که میل تان می کشد. مصرف این میزان میوه و سبزیجات برای بازگشت به تغذیه ی عادی و دریافت ویتامین های لازم موثر است.
چه غذاهایی برای تب خوب نیست؟
گوشت قرمز پرچرب، چای، قهوه، نوشیدنی های گازدار، غذاهای تند، مواد غذایی سرخ کرده، فست فودها، چاشنی ها و غذاهای کنسروی، مواد غذایی تصفیه و فراوری شده، مواد غذایی صنعتی تهیه شده از آرد سفید و قندی جزو مواد غذایی است که فرد تب دار باید از مصرف آنها پرهیز کند.
هنگام تب این نکات را حتما رعایت کنید
- سوپ مرغ با رشته یکی از غذاهای مقوی برای بیماران تب دار است. سوپ مرغ بسیار سالم، خوشمزه و مفید است و سبزیجات، تکه های مرغ و حتی سبزیجات معطر داخل آن مانند جعفری، برای تقویت و رفع ضعف بیمار موثر است.
- معمولا فرد تب دار ضعف داشته و بیحال است. برای همین انرژی کافی برای نشستن و میل غذا ندارد. در اینصورت علاوه بر نوشیدن آب زیاد، آب میوه های خانگی و سوپ های رقیق، لازم است که به جای 3 وعده غذا، در طول روز چندین وعده غذایی کم حجم و جزئی داشته باشند تا این حالت ضعف کمتر شود. ترکیب پاستاها با سبزیجات یا یک پروتئین حیوانی، یک غذای سیرکننده برای فرد تب دار خواهد بود.
- مصرف بلغور جو دوسر یکی دیگر از غذاهای ساده و مفید برای مقابله با تب است. چون حاوی فیبرهای غذایی و پروتئین است و ترکیب آن با میوه ها یا حتی شیر میتواند برای بیمار مفید باشد.
- زمانی که تب با استفراغ یا اسهال همراه باشد باید حواستان باشد که بدن فرد بیمار دچار بی آبی نشود. استفراغ مکرر نشان دهنده ی از بین رفتن مایعات بدن است. برای همین لازم است که مصرف مایعات افزایش یابد. توجه داشته باشید که این گونه افراد حتما باید به پزشک مراجعه کنند. برای تامین دوباره ی آب بدن باید از مصرف نوشابه ها و نوشیدنیهای گازدار و صنعتی جدا خودداری شود. مصرف سوپ و نوشیدن آب میوه های تازه ی خانگی بهترین گزینه است. اگر فرد دچار اسهال شده باشد لازم است که آب میوه ی وی را با آب ترکیب کنید.
- رعایت بهداشت غذایی در این دوره و زمانی که بیمار به دلیل ضعف دستگاه گوارش بیشتر در معرض مسمومیت غذایی است لازم است. یادتان باشد که فرد تب دار باید مواد غذایی مقوی و سالم و زودهضم مصرف کند تا سیستم ایمنی بدنش قوی شده و زودتر بهبود یابد.
میوه های تب بر قوی
برخی از میوهها به دلیل دارا بودن ترکیبات خاص، میتوانند به کاهش تب کمک کنند. این میوهها معمولاً حاوی آب فراوان، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهایی هستند که به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک میکنند. در ادامه، چند نمونه از میوههای معروف بهعنوان تببر قوی معرفی میشود:
هندوانه : حاوی آب زیاد و ویتامین C است که به خنک شدن بدن و کاهش تب کمک میکند.
لیموترش : ویژگی: سرشار از ویتامین C و مواد آنتیاکسیدانی است که به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند.
توتفرنگی:ویژگی: دارای ویتامین C، فیبر و آنتیاکسیدان است.
پرتقال و مرکبات دیگر:ویژگی: منبع خوبی از ویتامین C هستند که به تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونتها کمک میکند.
خیار : : سرشار از آب و مواد معدنی است و باعث آبرسانی به بدن و خنکشدن آن میشود و در نتیجه به کاهش تب کمک میکند.
نارگیل : ویژگی: آب نارگیل سرشار از الکترولیتها و مواد معدنی است برای همین به حفظ تعادل الکترولیتها و هیدراته نگهداشتن بدن در زمان تب کمک میکند.
سیب : حاوی ویتامینها و مواد معدنی مختلف است و میتواند به بهبود هضم و کاهش تب کمک کند.
انگور : غنی از آنتیاکسیدانها و ویتامینها است.
این میوهها میتوانند به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم در دوران بیماری مصرف شوند، اما در صورتی که تب طولانیمدت و شدید باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.