نفرکتومی یک عمل جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از کلیه است. این روش معمولا برای درمان آسیب کلیه یا بیماری هایی مانند سرطان کلیه انجام می شود. همچنین می توان برای برداشتن کلیه سالم از اهداکننده برای پیوند انجام داد.

رویکردهای جراحی برای نفرکتومی شامل جراحی باز سنتی، جراحی لاپاراسکوپی یا جراحی رباتیک است. بهبودی کامل ممکن است تا سه ماه طول بکشد.

نفرکتومی چیست؟

نفرکتومی برداشتن جزئی یا کامل کلیه است. توسط جراح اورولوژی انجام می شود. هدف برداشتن قسمت بیمار یا آسیب دیده کلیه یا کل کلیه در شرایط خاص است.

انواع اصلی نفرکتومی عبارتند از :
نفرکتومی جزئی، که در آن فقط قسمت بیمار یا آسیب دیده کلیه برداشته می شود.
نفرکتومی ساده که در آن کل کلیه برداشته می شود. این معمولاً برای موقعیت های اهدا کننده یا مراحل خاصی از سرطان کلیه انجام می شود.
نفرکتومی رادیکال، که در آن کل کلیه به اضافه غدد فوق کلیوی، غدد لنفاوی و برخی از بافت های اطراف برداشته می شوند.
گزینه های تکنیک های جراحی عبارتند از :

نفرکتومی باز : این جراحی سنتی شامل ایجاد یک برش طولانی در ناحیه پهلو یا شکم برای برداشتن کلیه است. اگر تومور بزرگ باشد یا به نواحی اطراف حمله کند، ممکن است ترجیح داده شود.

نفرکتومی لاپاروسکوپی : این روش کم تهاجمی شامل ایجاد برش های کوچک در امتداد شکم و استفاده از ابزارهای ویژه برای انجام نفرکتومی است. روش‌های لاپاراسکوپی پتانسیل بهبود سریع‌تر و برش‌های کوچک‌تر را دارند.

نفرکتومی با کمک ربات : مشابه روش لاپاراسکوپی مستقیم، این روش با استفاده از کمک رباتیک برای نفرکتومی کامل یا جزئی انجام می شود. ممکن است برای بیمارانی با تومورهای کوچکتر کلیه، آناتومی پیچیده یا ترجیح جراح در نظر گرفته شود.

از آنجایی که نفرکتومی شامل برداشتن یک عضو اصلی است، یک روش بستری است، به این معنی که نیاز به یک شب اقامت در بیمارستان دارد. نفرکتومی می تواند به صورت اورژانسی در صورت وجود ضربه یا بیماری ناگهانی به کلیه یا به عنوان یک روش برنامه ریزی شده در صورت اهدای کلیه برنامه ریزی شده انجام شود.

موارد منع نفرکتومی

نفرکتومی به صورت موردی برای بزرگسالان و کودکان در نظر گرفته می شود. به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله :

سلامت کلی بیمار
شدت بیماری یا آسیب
نیاز به اهدا کننده پیوند
اندازه، محل و مرحله تومور
مانند هر جراحی دیگری، ممکن است برخی از بیماران کاندید مناسبی برای نفرکتومی نباشند. به طور کلی، نفرکتومی برای افرادی که:
برای بیهوشی عمومی قابل پاکسازی نیست
بیماری قلبی یا ریوی شدید دارند
سابقه سیروز داشته باشد
عملکرد ضعیف کلیه شناخته شده است
یک اختلال خونریزی غیرقابل کنترل داشته باشید
داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند
عوامل دیگری نیز ممکن است در تصمیم گیری برای انجام نفرکتومی نقش داشته باشند. در نهایت، تیم پزشکی شما توصیه ای در مورد اینکه آیا احتمالاً یک روش ایمن و مؤثر برای شما است یا خیر، ارائه می دهد.

خطرات بالقوه

مانند همه جراحی‌ها، نفرکتومی می‌تواند خطراتی برای سلامتی شما ایجاد کند، از جمله:

عفونت
خونریزی
آسیب به بافت یا اندام مجاور
واکنش آلرژیک به بیهوشی
لخته شدن خون
زخم و درد بعد از عمل
پنومونی بعد از عمل
نیاز به دیالیز کوتاه مدت یا طولانی مدت
به طور خاص برای نفرکتومی، خطر بیماری کلیوی یا نارسایی در کلیه باقی مانده وجود دارد. شما هنوز هم می توانید با یک کلیه زندگی کنید، تا زمانی که سالم و کارآمد باشد.

هدف از نفرکتومی

نفرکتومی برای برداشتن تمام یا بخشی از کلیه در شرایط مختلف انجام می شود، از جمله :

سرطان کلیه
آسیب ناشی از بیماری کلیوی یا سنگ کلیه
آسیب ناشی از تصادف یا تروما
نقایص مادرزادی
اهدای پیوند کلیه
قبل از نفرکتومی، باید آزمایش‌های خاصی انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که به اندازه کافی سالم هستید تا بتوان این عمل را انجام داد یا به اندازه کافی سالم بود که کلیه را به شخص دیگری اهدا کرد. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اشعه ایکس قفسه سینه
الکتروکاردیوگرام
آزمایش خون، از جمله آزمایش عملکرد کبد و کلیه
آزمایش ادرار
ارزیابی علائم حیاتی، مانند فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن و اشباع اکسیژن
نتایج آزمایشات منفی برای HIV، هپاتیت، یا سایر شرایط پزشکی جدی (برای اهداکنندگان زنده کلیه)

نحوه آماده شدن برای عمل

قبل از انجام نفرکتومی باید چندین مرحله انجام شود و آماده سازی ممکن است برای هر فرد کمی متفاوت باشد. مطب جراح شما این روش را از قبل برنامه ریزی می کند و به شما اطلاع می دهد که برای آماده شدن برای جراحی چه کاری باید انجام دهید.

باید انتظار داشته باشید که چندین هفته از کار و سایر تعهدات برای خود جراحی و دوره نقاهت مرخصی بگیرید.

مکان

نفرکتومی در یک اتاق عمل استاندارد بیمارستان انجام می شود و حداقل یک روز و حداکثر یک هفته پس از جراحی نیاز به بستری در بیمارستان دارد.

چه چیزی بپوشیم

با پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت که به راحتی می‌توانید از آن‌ها خارج شوید، برنامه‌ریزی کنید. شما برای جراحی و بیشتر مدت اقامت در بیمارستان روپوش بیمارستانی می پوشید، اما ممکن است بخواهید جوراب، دمپایی، روپوش یا شلوار ورزشی راحت خود را همراه داشته باشید.

غذا و نوشیدنی

از آنجایی که نفرکتومی شامل بیهوشی است، قبل از جراحی محدودیت های غذایی و نوشیدنی خاصی وجود خواهد داشت. جراح احتمالاً به شما دستور می دهد که بعد از نیمه شب شب قبل از عمل چیزی نخورید یا ننوشید.

اگر به شما گفته شده است که ادامه مصرف داروهای معمولی با نسخه بی خطر است، ممکن است آنها را با یک جرعه کوچک آب مصرف کنید.

داروها

قبل از عمل، ممکن است مجبور شوید مصرف برخی داروها و مکمل ها را متوقف کنید. دسته خاصی از داروها – مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و ضد انعقادها (رقیق کننده های خون) باعث افزایش خونریزی می شوند و می توانند در بهبود زخم اختلال ایجاد کنند.

جراح شما دستورالعمل هایی را در مورد آنچه که باید در مورد داروهای فعلی خود انجام دهید را به شما می دهد و داروهای مورد نیاز قبل از جراحی را تجویز می کند.

تغییرات سبک زندگی قبل از عمل

جراح شما را به ترک سیگار حداقل دو هفته قبل و بعد از جراحی تشویق می کند. دود سیگار بر رگ های خونی تأثیر می گذارد و میزان خون و اکسیژنی را که به زخم جراحی می رسد کاهش می دهد. این نه تنها روند بهبودی را کند می کند، بلکه خطر شکست درمان را افزایش می دهد.

چه چیزی در روز جراحی انتظار می رود

در روزهای منتهی به جراحی، انتظار داشته باشید که با تیم جراحی و سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی بیمارستان در تماس باشید. آنها شما را در مورد آماده شدن برای نفرکتومی به روز می کنند و برای پاسخ به هر سوال لحظه آخری که ممکن است داشته باشید در دسترس خواهند بود.

قبل از جراحی

در روز جراحی، در ساعت مشخصی برای معاینه در بیمارستان حاضر می شوید. این زمانی است که قبل از اینکه برای آماده شدن به اتاق قبل از عمل برگردید، مدارک یا فرم های پزشکی باقی مانده را پر می کنید.

سپس، لباس های خود را به لباس بیمارستان در می آورید. یک پرستار لیست داروهای شما را بررسی می کند، موارد حیاتی شما (فشار خون، ضربان قلب و دما) را ثبت می کند و یک خط وریدی (IV) را در رگ بازو یا دست شما قرار می دهد. مایعات و هر گونه داروی مورد نیاز از طریق آن خط IV تجویز می شود. آنها همچنین ممکن است موهای زائد را در ناحیه شکم یا پهلو کوتاه کنند.

اندکی قبل از نفرکتومی، جراح شما به استقبال شما می آید، روش را با جزئیات توضیح می دهد و خطرات موجود را بررسی می کند. از شما خواسته می شود که یک فرم رضایت نامه را امضا کنید که اجازه جراحی را می دهد و نشان می دهد که خطرات احتمالی مربوط به آن را درک می کنید. جراح سمت جراحی را نیز مشخص خواهد کرد.

از آنجا به اتاق عمل هدایت خواهید شد. ارائه دهنده بیهوشی شما ابتدا به شما یک آرامبخش IV می دهد تا به شما کمک کند آرام شوید و مطمئن شوید که نمی توانید حرکت کنید یا در طول عمل احساس درد نکنید. سپس، یک لوله تنفسی (لوله داخل تراشه) از طریق دهان و به نای شما وارد می شود تا به شما در تنفس در طول عمل کمک کند. یک کاتتر نیز در مجرای ادرار برای جمع آوری ادرار و اندازه گیری خروجی ادرار قرار می گیرد.

کارکنان جراحی شکم شما را با یک محلول ضد عفونی کننده که میکروب ها را می کشد سواب می کشند و برای جلوگیری از عفونت، یک پارچه در اطراف ناحیه جراحی قرار می دهند.

پس از بیهوشی کامل، جراحی شما شروع می شود.

در طول جراحی

نفرکتومی شما ممکن است یک جراحی باز یا یک جراحی لاپاراسکوپی یا جراحی رباتیک باشد. پس از برداشتن کامل یا جزئی کلیه، برش ها با بخیه یا منگنه بسته می شوند و پانسمان هایی برای تمیز و خشک نگه داشتن آن ها قرار داده می شود.

این عمل می تواند یک تا سه ساعت طول بکشد و جراح با تیمی از ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و پرستاران کمک خواهد کرد. در طول کل فرآیند، شما تحت بیهوشی خواهید بود، به این معنی که شما در خواب خواهید بود و نمی توانید درد را احساس کنید.

بعد از عمل جراحی

هنگامی که نفرکتومی کامل شد، بیهوشی متوقف می شود و به آرامی شروع به بیدار شدن خواهید کرد. برای چند ساعت به اتاق ریکاوری هدایت می‌شوید، جایی که احساس بی‌حالی می‌کنید و احتمالاً با شروع به هوشیاری‌تر شدن، کمی درد را تجربه می‌کنید.

در این مدت، یک پرستار علائم حیاتی شما را تحت نظر خواهد داشت. هنگامی که بیدار شدید و فشار خون، نبض و تنفس شما ثابت شد، برای شروع بهبودی به اتاق بیمارستان منتقل خواهید شد.

یک تیم پزشکی از نزدیک شما را زیر نظر خواهد داشت :

عملکرد کلیه
شمارش خون
فشار خون
الکترولیت ها
تعادل مایعات
IV در جای خود باقی خواهد ماند تا بتوانید داروها و مایعات را برای باقیمانده مدت اقامت خود در بیمارستان دریافت کنید. سوند ادراری نیز تا زمانی که بتوانید از رختخواب بلند شوید و به سمت حمام بروید در جای خود باقی می ماند. رژیم غذایی شما با مایعات شروع می شود و با ادامه دوره بهبودی به جامدات می رسد.

ریکاوری

نفرکتومی یک عمل جراحی بزرگ است و بدن شما برای بازیابی عملکرد طبیعی خود و بهبودی کامل به زمان نیاز دارد. عوامل خاصی می توانند زمان بهبودی را افزایش یا کاهش دهند، از جمله :

تکنیک جراحی مورد استفاده
سلامت کلی شما
چقدر خوب از زخم جراحی خود مراقبت می کنید
چه سیگار بکشی یا نه

منبع : verywellhealth