پژوهشگران مرکز «Shriners Children’s St. Louis» در طول چهار سال گذشته در تلاش بوده‌اند تا روشی نوین برای جلوگیری از اثرات چاقی کودکان ارائه کنند. اکنون، با استفاده از ژن‌ درمانی، دکتر «فرشید گیلک (Farshid Guilak)» و دکتر «روهانگ تنگ (Ruhang Tang)» موفق شده‌اند در آزمایش‌های خود روی موش‌ها، اسیدهای چرب مضر را به اسیدهای چرب مفید تبدیل کنند. این روش می‌تواند به کودکانی که با چاقی مبارزه می‌کنند، کمک کند تا خطر ابتلا به بیماری‌های دیگر، به‌ویژه آرتروز، را کاهش دهند.

در مقاله‌ای که در مجله «Proceedings of the National Academy of Sciences» منتشر شده است، این تحقیق جدید به بررسی اثرات ژن‌ درمانی در جلوگیری از اختلالات متابولیکی ناشی از چاقی، پیری سلولی و آرتروز پرداخته است. دکتر گیلاک می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین عوامل خطر قابل پیشگیری برای آرتروز در کودکان، اضافه وزن است. اما مسئله اصلی فقط چاقی نیست؛ بلکه نوع رژیم غذایی و اسیدهای چربی که کودکان مصرف می‌کنند نقش کلیدی در افزایش وزن و مشکلات همراه آن دارد.»

دکتر تنگ توضیح می‌دهد که روش ژن‌ درمانی آن‌ها شامل استفاده از ویروس‌های «آدنو-همراه (AAV)» است که ژن آنزیمی خاص را به سلول‌ها وارد می‌کند. این ژن‌ درمانی به طور خودکار اسیدهای چرب امگا-۶ التهابی را به امگا-۳ که برای سلامت متابولیک بدن مفیدتر است، تبدیل می‌کند. امگا-۳ که در ماهی‌ها و برخی از مغزها یافت می‌شود، می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد، متابولیسم چربی را تسریع کند و التهاب و خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با چاقی را کاهش دهد. این روش همچنین باعث کاهش سلول‌های التهابی شده است که نقش مهمی در ایجاد التهاب و آرتروز دارند.

این تحقیق به‌ویژه به نوعی از آرتروز که در کودکان شایع است، یعنی «آرتروز پس از آسیب (post-traumatic arthritis)» پرداخته است. این نوع آرتروز ناشی از آسیب به زانو، مانند پارگی مینیسک است که به عنوان تثبیت‌کننده و بالشتکی برای زانو عمل می‌کند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که یک تزریق از ژن‌ درمانی به طور قابل‌توجهی اثرات یک رژیم غذایی پرچرب و غنی از امگا-۶ را بر روی سلامت متابولیکی و آرتروز زانو کاهش می‌دهد. نکته جالب دیگر این است که چاقی ناشی از رژیم غذایی باعث «پیری» زودرس در موش‌های آزمایش شده، که با ژن‌ درمانی متوقف شد.

دکتر گیلک در ادامه می‌گوید: «ما مشاهده کرده‌ایم که چاقی منجر به پیر شدن زانوها در بیماران جوان می‌شود. رژیم غذایی مدرن، به‌ویژه در ایالات متحده، سرشار از امگا-۶ و کمبود امگا-۳ است، که منجر به ناهماهنگی در بدن، به‌ویژه در کودکان، می‌شود. ژن‌ درمانی که توسعه داده‌ایم به طور خودکار امگا-۶ را به امگا-۳ در بدن تبدیل می‌کند و این تبدیل باعث می‌شود که اسیدهای چرب مضر به مفید تبدیل شوند.»

تیم گیلک امیدوار است که در سه تا پنج سال آینده بتواند با همکاری سازمان FDA، وارد مراحل آزمایشی انسانی شود.