ارتودنسی دندان یک زمینه تخصصی دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری‌های دندان و صورت اختصاص دارد. یکی از ابزارهای کلیدی در درمان ارتودنسی، ارتودنسی متحرک است که شامل وسایلی مانند ا‌لاینر، ریتینر و نگهدارنده فضا می‌شود. این دستگاه‌ها برای اصلاح ناهنجاری‌های دندان، بهبود عملکرد دهان و افزایش زیبایی طراحی شده‌اند.

دستگاه‌های ارتودنسی متحرک می‌توانند برای درمان انواع مختلف دندان‌ها و شرایط دندانی استفاده شوند. بسته به اهداف خاص ارتودنسی تمرکز اصلی ارتودنسی بر روی دندان‌های قدامی (جلویی) و برخی از دندان‌های خلفی (عقب) است.

دندان‌های قدامی

دندان‌های قدامی که شامل دندان‌های نیش مرکزی، دندان‌های نیش جانبی و نیش هستند، اغلب تمرکز اصلی درمان ارتودنسی متحرک هستند. ناهنجاری در این دندان‌ها می‌تواند به طور قابل توجهی بر لبخند و زیبایی کلی صورت فرد تأثیر بگذارد. ا‌لاینرهای متحرک، مانند ارتودنسی نامرئی برای اصلاح ازدحام، فاصله‌گذاری و بیرون‌زدگی یا عقب‌زدگی این دندان‌ها به ویژه موثر هستند.

دندان‌های خلفی

در حالی که درمان ارتودنسی متحرک در درجه اول دندان‌های قدامی را هدف قرار می‌دهد اما می‌تواند مسائل مربوط به دندان‌های خلفی مانند دندان‌های آسیاب کوچک و بزرگ را نیز برطرف کند. برای مثال، نگهدارنده‌های فضا اغلب در ارتودنسی کودکان استفاده می‌شوند که زودتر دندان‌های آسیاب شیری خود را از دست داده‌اند. این دستگاه‌ها به حفظ فضا برای رویش دندان‌های دائمی کمک می‌کنند و از ازدحام یا ناهنجاری‌های آینده جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، می‌توان از وسایل متحرک برای اصلاح مشکلات بایت شامل دندان‌های خلفی با تنظیم موقعیت آن‌ها استفاده کرد.

چه مشکلاتی با درمان ارتودنسی متحرک برطرف می‌شوند؟

درمان ارتودنسی متحرک برای طیف وسیعی از شرایط دندانی موثر است. برخی از شرایط رایج عبارتند از:

ازدحام دندانها

زمانی که فضای کافی در قوس دندانی برای قرارگیری مناسب تمام دندان‌ها وجود نداشته باشد، ازدحام ایجاد می‌شود. وسایل ارتودنسی متحرک می‌توانند با حرکت تدریجی دندان‌ها به موقعیت‌های مطلوب‌تر، فضای اضافی ایجاد کنند.

مشکلات فاصله‌گذاری

برخی افراد ممکن است به دلیل از دست دادن دندان یا اختلافات رشدی، فاصله‌هایی بین دندان‌های خود داشته باشند. ارتودنسی متحرک می‌تواند به بستن این فاصله‌ها یا حفظ فضا تا زمانی که یک راه حل دائمی‌تر اجرا شود، کمک کند.

اوربایت و آندر بایت

دستگاه‌های ارتودنسی متحرک می‌توانند برای اصلاح اوربایت (جایی که دندان‌های جلویی بالایی به طور قابل توجهی روی دندان‌های جلویی پایین را می‌پوشانند) و آندر بایت (جایی که دندان‌های جلویی پایین فراتر از دندان‌های جلویی بالایی بیرون می‌زند) طراحی شوند. این دستگاه‌ها می‌توانند با تغییر موقعیت دندان‌های آسیب دیده به تراز بایت کمک کنند.

کراس‌بایت

کراس‌بایت زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند دندان بالایی روی داخل دندان‌های پایین گاز بگیرد. وسایل متحرک می‌توانند با هدایت دندان‌ها به سمت یک جهت مناسب‌تر به اصلاح این ناهنجاری کمک کنند.

مزایای درمان ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک نسبت به ارتودنسی ثابت چندین مزیت دارد که آن را به یک گزینه جذاب برای بسیاری از بیماران تبدیل می‌کند:

• بهبود بهداشت دهان: از آنجایی که وسایل متحرک را می‌توان برای تمیز کردن خارج کرد، بیماران می‌توانند نسبت به افرادی که دارای بریس ثابت هستند، بهداشت دهان بهتری داشته باشند. این امر خطر تجمع پلاک و پوسیدگی دندان را در طول درمان کاهش می‌دهد.
• راحتی و سهولت استفاده :ارتودنسی متحرک نسبت به وسایل ثابت راحت‌تر است، زیرا شامل براکت‌های ارتودنسی و سیم‌هایی نیست که بتواند لثه‌ها و گونه‌ها را تحریک کند. بیماران همچنین می‌توانند آن‌ها را در طول وعده‌های غذایی و برای مناسبت‌های خاص خارج کنند.
• سفارشی‌سازی: دستگاه‌های ارتودنسی متحرک اغلب با استفاده از فناوری تصویربرداری سه‌بعدی و رادیوگرافی ارتودنسی دندان ساخته می‌شوند و اطمینان از تناسب دقیق با آناتومی دندان و اهداف درمانی هر بیمار را تضمین می‌کنند.
• بهبود بهداشت دهان: یکی از مهم‌ترین مزایای درمان ارتودنسی متحرک، آسان شدن حفظ بهداشت دهان است. بریس‌های ثابت سنتی می‌توانند در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای بیماران مشکل ایجاد کنند. در مقابل، وسایل متحرک را می‌توان در هنگام غذا خوردن و مراقبت‌های دهان و دندان خارج کرد و این ویژگی به بیماران اجازه می‌دهد تا بدون مانع دندان‌های خود را مسواک بزنند و نخ دندان بکشند.
• راحتی و سهولت استفاده: وسایل ارتودنسی متحرک به طور کلی راحت‌تر از بریس‌های ثابت هستند. بسیاری از بیماران گزارش می‌دهند که الاینرهای شفاف و سایر دستگاه‌های متحرک نسبت به بریس‌های فلزی سنتی باعث تحریک کمتر لثه‌ها و گونه‌ها می‌شوند. علاوه بر این بیماران می‌توانند در صورت لزوم مانند ورزش یا مناسبت‌های خاص، که سطحی از راحتی را فراهم می‌کند که وسایل ثابت نمی‌توانند با آن مطابقت کنند، وسایل خود را خارج کنند.
• جذابیت زیبایی: جنبه‌های زیبایی نقش مهمی در تصمیم‌گیری بسیاری از بیماران در مورد درمان ارتودنسی دارد. درمان ارتودنسی متحرک به ویژه الاینرهای شفاف، جایگزینی برای بریس‌های فلزی سنتی ارائه می‌دهند. ا‌لاینرهای شفاف هنگام استفاده تقریباً نامرئی هستند و به بیماران اجازه می‌دهند تا بدون جلب توجه به وسایل ارتودنسی خود، تحت درمان قرار گیرند. این مزیت زیبایی به ویژه برای بزرگسالان و نوجوانانی جذاب است که ممکن است در مورد استفاده از بریس احساس خجالت کنند.
• انعطاف‌پذیری در درمان: درمان ارتودنسی متحرک در مقایسه با وسایل ثابت انعطاف‌پذیری بیشتری در برنامه‌ریزی درمان ارائه می‌دهد. اگر بیمار احساس ناراحتی کرد یا نیاز به غذا خوردن داشت، می‌تواند به راحتی ا‌لاینر یا ریتینر خود را خارج کند بدون اینکه بر کل برنامه درمانی تأثیر بگذارد.

انواع مختلف ارتودنسی متحرک

الاینرهای شفاف

امروزه ا‌لاینرهای شفاف یکی از محبوب‌ترین اشکال ارتودنسی متحرک هستند. برندهایی مانند اینویزیلاین با ارائه جایگزینی برای بریس‌های سنتی، درمان ارتودنسی را متحول کرده‌اند. الاینرهای شفاف که از مواد ترموپلاستیک شفاف ساخته شده‌اند، به صورت سفارشی برای دندان‌های بیمار ساخته می‌شوند و به تدریج آن‌ها را به موقعیت دلخواه جابجا می‌کنند.

الاینرهای شفاف عمدتا برای درمان موارد خفیف تا متوسط ازدحام، فاصله‌گذاری، اوربایت، آندر بایت و کراس‌بایت استفاده می‌شوند .درمان ارتودنسی متحرک در این نوع شامل یک سری ا‌لاینر است که هر یک تا دو هفته یکبار تغییر می‌کند و هر ا‌لاینر جدید دندان‌ها را به سمت تراز نهایی خود حرکت می‌دهد.

ریتینرها

ریتینرها نوع دیگری از دستگاه درمان ارتودنسی متحرک هستند که عمدتا پس از درمان فعال ارتودنسی استفاده می‌شوند. آن‌ها به حفظ موقعیت دندان‌ها پس از برداشتن بریس یا ا‌لاینر کمک می‌کنند.

ریتینرها برای جلوگیری از عود کردن بهم ریختگی دندان‌ها ضروری هستند، جایی که دندان‌ها ممکن است به موقعیت‌های اصلی خود بازگردند. آن‌ها معمولاً راحت هستند و می‌توان آن‌ها را برای غذا خوردن و تمیز کردن برداشت، که آن‌ها را برای استفاده طولانی مدت عملی می‌کند.

نگهدارنده‌های فضا

نگهدارنده‌های فضا دستگاه‌های متحرکی هستند که اغلب در دندانپزشکی کودکان برای حفظ فضا در قوس دندانی زمانی استفاده می‌شود که یک دندان شیری زودتر از دست می‌رود. این نگهدارنده‌ها اطمینان حاصل می‌کنند که دندان دائمی فضای کافی برای رویش صحیح دارد.

نگهدارنده‌های فضا می‌توانند ثابت یا متحرک باشند. نگهدارنده‌های فضا متحرک معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که کودک جوان است و ممکن است در آینده دندان‌های بیشتری را از دست بدهد. آن‌ها از حرکت دندان‌های مجاور به فضای خالی باقی مانده توسط دندان از دست رفته جلوگیری می‌کنند.

وسایل فانکشنال

وسایل فانشنال نوعی دستگاه درمان ارتودنسی متحرک هستند که برای تاثیرگذاری بر رشد فک و بهبود رابطه بین دندان‌های بالا و پایین طراحی شده‌اند. آن‌ها اغلب در کودکان در حال رشد و نوجوانان استفاده می‌شوند.

اکسپندرهای کام

در حالی که معمولاً به عنوان یک دستگاه ثابت در نظر گرفته می‌شود، برخی از اکسپندرهای کام را می‌توان به عنوان دستگاه‌های درمان ارتودنسی متحرک طراحی کرد. آن‌ها برای گسترش فک بالا (ماگزیلا) برای ایجاد فضای بیشتر برای دندان‌ها استفاده می‌شوند.

سخن پایانی

به طور سنتی بریس های ثابت گزینه اول برای درمان ارتودنسی بودند اما در سال های اخیر ارتودنسی های متحرک به دلیل راحتی و موثر بودن محبوبیت زیادی پیدا کردند. بسیاری از دستگاه‌های درمان ارتودنسی متحرک، به ویژه ا‌لاینرهای شفاف، هنگام استفاده تقریباً نامرئی هستند. این مزیت زیبایی به ویژه برای بزرگسالان و نوجوانانی که ممکن است در مورد بریس‌های فلزی سنتی احساس خجالت کنند مهم است.

البته برای اینکه مطمئن شوید ارتودنسی متحرک برای درمان مشکلات دندان‌های شما بهترین گزینه است یا خیر باید با متخصص ارتودنسی در شرق تهران مشورت کنید تا متخصص با بررسی وضعیت دندان‌های شما بهترین روش را پیشنهاد کند. یکی از بهترین کلینیک‌های دندانپزشکی در شرق تهران که دارای کادر درمان ارتودنسی باتجربه است کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق است. برای دریافت مشاوره و ارزیابی دندانهای خود می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق مراجعه کنید.
کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق خدمات دندانپزشکی اقساطی از جمله ایمپلنت، ارتودنسی دندان و وش‌های زیبایی دندان از جمله لمینت و کامپوزیت را ارائه می‌دهد

شماره تماس کلینیک دندانپزشکی ستاره شرق: 02177555220 و 02177555330