سیستیت التهاب مثانه یا دستگاه ادراری تحتانی است. در نوع مزمن آن، سیستیت بینابینی نامیده می شود. هنگامی که به عنوان یک عفونت حاد رخ می دهد (به طور ناگهانی یا با شروع سریع رخ می دهد)، نوعی عفونت دستگاه ادراری (UTI) است.

درمان بسته به علت مشکل شما متفاوت است. عفونت ها را می توان با آنتی بیوتیک درمان کرد. درمان‌های خانگی، روش‌ها و داروهای خاص می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند.

سیستیت به عنوان سندرم مثانه دردناک نیز شناخته می شود

سیستیت همچنین به عنوان سندرم مثانه دردناک یا سندرم درد مثانه شناخته می شود زیرا معمولاً علائم درد و فشار در مثانه و ناحیه اطراف آن را شامل می شود.

به طور خاص، سندرم مثانه دردناک سیستیت بینابینی، شکل مزمن (طولانی مدت) سیستیت است که بیش از شش هفته طول می کشد. همچنین می‌تواند شامل درد در لگن، ناحیه تناسلی یا سایر قسمت‌های بدن شما باشد، با علائم خفیف تا شدید که در افراد مختلف متفاوت است.

سیستیت حاد در مقابل سیستیت مزمن

سیستیت می تواند به عنوان یک بیماری حاد که به طور ناگهانی شروع می شود رخ دهد. این در نتیجه میکروب‌ها، معمولاً باکتری‌ها، اتفاق می‌افتد که از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می‌شوند. در حالی که برخی از میکروب ها می توانند در طول ادرار از بدن شما پاک شوند، برخی از آنها می توانند باقی بمانند یا به قدری سریع رشد کنند که به طور طبیعی حذف نشوند. باقی می مانند و باعث عفونت می شوند.

سیستیت همچنین می تواند به عنوان یک بیماری مزمن رخ دهد که شامل التهاب طولانی مدت مثانه می شود. سیستیت مزمن می تواند دیواره مثانه شما را تحریک و ملتهب کند، مثانه شما را زخمی کند یا آن را سفت کند. سیستیت مزمن شامل علائم مجاری ادراری است که بیش از شش هفته طول می کشد.

سیستیت را می توان بر اساس علت بیماری به عنوان عفونی یا غیر عفونی طبقه بندی کرد. انواع شایع سیستیت عبارتند از:

سیستیت عفونی

سیستیت عفونی معمولاً باکتری اشریشیا کلی (E. coli) را در ۷۵ تا ۹۰ درصد از تمام عفونت‌های ادراری درگیر می‌کند. سایر باکتری هایی که باعث سیستیت عفونی می شوند عبارتند از:

پروتئوس میرابیلیس
کلبسیلا پنومونیه
استافیلوکوکوس ساپروفیتیکوس
استرپتوکوک گروه B
لاکتوباسیلوس
انتروکوک

سیستیت غیر عفونی

این شامل:

سیستیت شیمیایی : این نوع می تواند در اثر استفاده از عوامل شیمیایی خوراکی، داخل وریدی یا موضعی از طریق تماس مستقیم ایجاد شود. سیستیت شیمیایی می تواند منجر به شیمی درمانی، اسپرم کش ها، صابون ها، حمام های حباب دار و رنگ شود.

سیستیت ناشی از دارو : استفاده مزمن از برخی داروها می تواند باعث التهاب مثانه شود، از جمله کتامین (یک بیهوش کننده)، اسید تیاپروفنیک (نوعی داروی ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAID)، میتومایسین C (شکلی از شیمی درمانی)، پنی سیلین ها (یک گروه). آنتی بیوتیک ها و برخی از مهارکننده های ایست بازرسی ایمنی (ICI).

سیستیت جسم خارجی : این نوع سیستیت با استفاده مکرر یا مزمن از کاتترهای ادراری یا استنت ها، لوله هایی که برای تخلیه و جمع آوری ادرار از مثانه استفاده می شوند، مرتبط است. این دستگاه‌ها می‌توانند باکتری‌ها را وارد مثانه کنند و باعث عفونت‌های ادراری مکرر از جمله سیستیت شوند.

سیستیت پرتویی : این نوع سیستیت از عوارض رادیوتراپی لگن است که برای سرطان های لگن استفاده می شود. سیستیت پرتویی می تواند شامل علائمی باشد که از تحریک خفیف در هنگام ادرار تا سیستیت هموراژیک تهدید کننده زندگی متغیر است.

التهاب مثانه سیستیت چگونه احساس می شود

التهاب مثانه سیستیت می تواند باعث ایجاد احساساتی شود که از خفیف تا شدید متغیر است. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
میل شدید و مداوم برای تکرر ادرار
ادرار دردناک
احساس سوزش در هنگام ادرار
بی اختیاری ادرار
هماچوری (خون در ادرار شما)
ادرار کدر یا با بوی تند
شب ادراری (ادرار مکرر شبانه)
ناراحتی لگن
فشار در شکم شما (ناحیه زیر ناف شما)
درد هنگام مقاربت جنسی
درد ناحیه تناسلی
تب با درجه پایین
خستگی

در افراد مسن‌تر، سیستیت ممکن است بدون علائم مشترک این بیماری رخ دهد. با این حال، آنها ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنند که عبارتند از:

تب
گیجی
دلیریوم (تغییر حاد توجه و آگاهی)
اگر سیستیت درمان نشده باقی بماند و به کلیه های شما سرایت کند، می توانید به عفونت کلیه مبتلا شوید که نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. علائم عفونت کلیه عبارتند از :

تب
درد بالای کمر، معمولا در یک طرف یا طرف دیگر
حالت تهوع
استفراغ کردن

علائم سیستیت در زنان

علائم در زنان ممکن است با چرخه قاعدگی آنها تغییر کند. زنان اغلب گزارش می دهند که در طول تخمک گذاری (تخمک از تخمدان در اواسط چرخه قاعدگی آزاد می شود) و یا درست قبل از قاعدگی، شعله ور شدن را گزارش می کنند.

علاوه بر علائم رایج سیستیت، زنان ممکن است درد در ناحیه فرج یا واژن را نیز تجربه کنند.

زنان همچنین ممکن است دردی را تجربه کنند که در سراسر شکم یا پشت گسترش می یابد. این درد اغلب با یک مثانه عمدتاً یا کاملاً خالی بدتر می شود.

علائم سیستیت در مردان

سیستیت در مردان با افزایش سن بیشتر می شود. در حالی که در مردان جوان نادر است، مردان ۵۰ ساله و بالاتر با بزرگ شدن غده پروستات و مسدود شدن جریان ادرار از مثانه، احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.

علاوه بر علائم کلی سیستیت، مردان ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنند :

مایع شفاف یا مقدار کمی چرک از آلت تناسلی خارج می شود
کمردرد در نتیجه عفونت پروستات یا عفونت کلیه
احساس فشار، درد و حساسیت بین مقعد و کیسه بیضه
درد در آلت تناسلی، کیسه بیضه، بیضه یا ناحیه رکتوم

علت سیستیت ؛ چگونه مثانه ملتهب می شود

سیستیت معمولاً توسط باکتری های خارجی ایجاد می شود که از مجرای ادرار به مثانه می روند. همانطور که باکتری ها تکثیر می شوند و رشد می کنند، باعث تحریک و تورم در پوشش مخاطی مثانه می شوند.

باکتری‌ها می‌توانند با مجرای ادرار شما تماس پیدا کنند در نتیجه :

آمیزش واژینال
رابطه مقعدی
کنترل ضعیف مثانه
بی اختیاری مدفوع یا پاکسازی ناکافی پس از اجابت مزاج
قرار دادن کاتتر در مجرای ادرار
آلت تناسلی ختنه نشده در مردان

عواملی که خطر ابتلا به سیستیت حاد را افزایش می دهند عبارتند از:

از نظر جنسی فعال بودن
استفاده از اسپرم کش
شریک جنسی جدید
سابقه سیستیت حاد
عواملی که خطر ابتلا به سیستیت پیچیده را افزایش می دهند عبارتند از:

دیابت
سیستم ایمنی ضعیف
بارداری
یائسگی
کاتتر مثانه در جای خود یا به تازگی استفاده شده است
مثانه نوروژنیک (عدم کنترل ادرار به دلیل مشکلاتی در اعصاب کنترل کننده مثانه
نارسایی کلیه
سنگ کلیه
مشکلاتی در دستگاه ادراری که جریان ادرار یا کنترل مثانه را کند می کند
سابقه پیوند کلیه
تومور
آندومتریوز (زمانی که بافتی شبیه به آنچه در رحم رشد می کند در خارج از رحم رشد می کند)

درمان های خانگی سیستیت برای تسکین

سیستیت عفونی حاد معمولاً نیاز به درمان با آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری دارد. درمان مناسب سیستیت غیر عفونی به علت آن بستگی دارد. با این حال، درمان‌های خانگی مانند نوشیدن آب بیشتر و استفاده از گرما درمانی ممکن است به تسکین علائم کمک کند تا زمانی که داروها یا سایر درمان‌ها تاثیرگذار باشند.
در حالی که شواهد علمی در مورد سودمندی آنها متناقض است، داروهای خانگی زیر ممکن است علائم سیستیت را تسکین دهند :

زغال اخته
دارچین
توت خرس
پروبیوتیک ها
داروهای گیاهی دیورتیک (مارچوبه، توس، چمن نیمکت، دم اسب)
داروهای بدون نسخه بدون نسخه (OTC) زیر نیز ممکن است به کاهش علائم خفیف سیستیت کمک کنند:
موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی. درمان سیستیت بینابینی جولای ۲۰۱۷.

NSAID ها، مانند ادویل (ایبوپروفن) و آلو (ناپروکسن سدیم)
تیلنول (استامینوفن)
آزو (فنازوپیریدین هیدروکلراید)
سیستکس (متنامین و سدیم سالیسیلات)

درمان سیستیت

اگر علائم سیستیت دارید، یک متخصص اورولوژی می تواند درمان و نظارت مناسب را بر وضعیت شما ارائه دهد. درمان بر اساس نوع و علت بیماری شما است.

سیستیت حاد که به خودی خود بهبود نمی یابد، معمولاً به یک دوره آنتی بیوتیک خوراکی نیاز دارد تا از گسترش عفونت به کلیه ها جلوگیری شود. درمان های خانگی ممکن است به تسکین علائم تا زمانی که عفونت از بین برود کمک کند.

درمان سیستیت بینابینی سندرم درد مثانه پیچیده تر است زیرا علت این بیماری مشخص نیست. درمان ها می تواند شامل موارد زیر باشد :

فیزیوتراپی کف لگن : این نوع فیزیوتراپی معمولاً به مدت یک ساعت و یک بار در هفته به مدت حداقل ۱۲ هفته انجام می شود. هدف آن کاهش سفتی عضلات و درد لگن است.

داروهای خوراکی برای درد مثانه، از جمله:

PPS، Elmiron (پنتوسان پلی سولفات سدیم)
Uribel (متنامین، سدیم فسفات، مونوبازیک، مونوهیدرات، فنیل سالیسیلات، متیلن بلو، و هیوسیامین سولفات)
الاویل (آمی تریپتیلین)
آنتی هیستامین های خوراکی
نصب داخل مثانه (داروهایی که از طریق کاتتر به مثانه شما تزریق می شود) برای ترمیم پوشش مثانه و کاهش حساسیت عصبی عبارتند از:

هپارین
لیدوکائین
بی کربنات سدیم
دی متیل سولفوکسید (DMSO)
سیستوسکوپی با هیدرودیستنشن : این روش شامل پر کردن مثانه با آب تا ظرفیت کامل آن برای کشش ظرفیت است.

درمان نورومدولاسیون : این درمان پیشرفته از تکانه های الکتریکی بی ضرر به اعصابی که به مثانه شما می روند و از آن خارج می شوند استفاده می کند تا نحوه عملکرد آنها را تغییر دهد.

تزریق بوتاکس : دوزهای کوچک بوتاکس (onabotulinumtoxinA) می تواند عضلات مثانه را برای تسکین درد فلج کند.

جراحی : تغییرات فیزیکی دائمی در مثانه ایجاد می کند.

منبع : verywellhealth