دندان‌درد یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که افراد در ندگی تجربه می‌کنند. این درد می‌تواند از یک ناراحتی خفیف تا یک عذاب طاقت‌فرسا متغیر باشد و دلیال متعددی مثل پوسیدگی، عفونت، یا آسیب فیزیکی داشته باشد. در چنین شرایطی، بسیاری از افراد تصور می‌کنند که عصب‌کشی تنها راه درمان است. اما آیا واقعا اینگونه است؟

عصب‌کشی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

عصب کشی یا درمان ریشه، یک روش دندانپزشکی است که برای درمان عفونت یا التهاب پالپ دندان به کار می‌رود. پالپ دندان، لایه داخلی نرمی است که شامل اعصاب، عروق خونبی، و بافت همبند می‌شود. این بخش از دندان نقش مهمی در رشد و تغذیه آن دارد، اما زمانی که به دلیل عفونت یا آسیب شدید دچار مشکل می‌شود، می‌تواند باعث درد شدید و حتی از بین رفتن دندان شود.

مراحل عصب ‌کشی دندان شامل موارد زیر می‌شود:

۱- بی‌حسی موضعی 🡨 برای جلوگیری از درد، ابتدا دندانپزشک دندان و اطراف آن را بی‌حس می‌کند.

۲- باز کردن دندان 🡨 یک سوراخ کوچک در تاج دندان ایجاد می‌شود تا به پالپ دسترسی پیدا کند.

۳- حذف پالپ آسیب‌دیده 🡨 پالپ ملتهب یا عفونی برداشته می‌شود.

۴- تمیز کردن کانال‌ها 🡨 کانال‌های ریشه (روت‌کانال‌ها) به دقت تمیز و ضدعفونی می‌شوند.

۵- پر کردن کانال‌ها 🡨 کانال‌ها با ماده‌ای خاص پر می‌شوند تا از ورود مجدد عفونت جلوگیری شود.

۶- ترمیم دندان 🡨 در نهایت، دندان به‌ وسیله‌ی پرکردگی و روکش ترمیم می‌شود تا استحکام آن بازگردانده شود.

چه زمانی عصب‌کشی لازم است؟

عصب‌کشی معمولا در زمان رخ دادن آسیب‌دیدگی‌های جدی دندان توصیه می‌شود و زمانی به کار گرفته می‌شود که دیگر راهکاری برای حفظ پالپ وجود نداشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از:

• پوسیدگی عمیق دندان 🡨 وقتی پوسیدگی به داخل دندان و پالپ نفوذ کرده باشد
• عفونت شدید 🡨 عفونتی که به عنوان مثال باعث تشکیل آبسه در ریشه دندان شود
• شکستی‌ها یا ترک‌های عمیق 🡨 چنین ترک‌هایی تا ریشه دندان گسترش می‌یابند
• آسیب‌های فیزیکی 🡨 مثلا ضربه‌ای که منجر به مرگ پالپ شود

آیا عصب‌کشی تنها گزینه است؟

پاسخ کوتاه این است: خیر؛ عصب‌کشی همیشه ضروری نیست. روش‌های دیگری وجود دارد که می‌توانند به حفظ دندان بدون نیاز به حذف پالپ کمک کنند، به ویژه اگر مشکل زود تشخیص داده شود. در ادامه به راهکارهای جایگزین برای درمان دندان‌درد خواهیم پرداخت:

۱- استفاده از فلوراید (دهان‌شویه)

فلوراید به تقویت مینای دندان شما کمک می‌کند. در مواردی که پوسیدگی هنوز به پالپ نرسیده باشد، استفاده از آن می‌تواند روند پوسیدگی را متوقف کند و از پیشرفت آن جلوگیری کند.

۲- پر کردن دندان

در مواردی که پوسیدگی به پالپ نفوذ نکرده باشد، پر کردن دندان می‌تواند یک راح‌حل موثر باشد. این روش شامل حذف بخش پوسیده و جایگزینی آن با مواد پرکننده مثل کامپوزیت یا آمالگام است که البته بسته به موقعیت دندان موردنظر و موارد دیگر می‌تواند کمتر رایج باشد.

۳- پالپ کپینگ

این روش زمانی استفاده می‌شود که پالپ آسیب‌دیده باشد ولی هنوز زنده باشد. در این حالت، دندانپزشک از مواد خاصی برای پوشاندن پالپ استفاده می‌کند تا روند بهبودی را تسریع کند و از عصب‌کشی جلوگیری شود. پالپ کپینگ دو نوع مستقیم و غیر مستقیم دارد که به ترتیب وقتیست که آسیب مستقیما به پالپ رسیده باشد و وقتی که پوسیدگی به پالپ نزدیک باشد اما هنوز به آن نفوذ نکرده باشد.

۵- درمان لیزری

فناوری لیزر در دندانپزشمی به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و لیزر می‌تواند با دقت بالا بافت‌های عفونی را حذف کرده و از نیاز به عصب‌کشی جلوگیری کند. این روش درد کمتری دارد و کمتر تهاجمی است.

۶- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها

در برخی موارد، عفونت دندان با آنتی‌بیوتیک‌ها کنترل می‌شود. این روش بیشتر به عنوان یک راه‌حل موقت استفاده می‌شود تا التهاب کاهش پیدا کند و امکان درمان‌های دیگر فراهم شود.

چرا باید از عصب‌کشی اجتناب کنیم، مگر در صورت نیاز؟

عصب کشی با وجود مزایای خود معایبی نیز دارد:

• هزینه بالا 🡨 عصب‌کشی به دلیل مراحل پیچیده و استفاده از تجهیزات خاص هزینه‌بر خواهد بود.
• تضعیف ساختار دندان 🡨 دندانی که عصب‌کشی می‌شود معمولا شکننده‌تر است و احتمالش زیاد است که به مراقبت بیشتری نیاز داشته باشد.
• احتمال شکست درمان 🡨 با این که چنین چیزی نادر است، توجه داشته باشید که ممکن است درمان موفقیت‌آمیز نباشد و نیاز به عصب‌کشی مجدد یا حتی کشیدن دندان باشد.

نحوه پیشگیری از عصب‌کشی

پیشگیری از بروز مشکلات دندانی می‌تواند از نیاز به عصب‌کشی جلوگیری کند. در اینجا نکاتی برای حفظ سلامت دندان‌ها می‌آوریم:

۱- رعایت بهداشت دهان و دندان 🡨 حداقل دو بار در روز مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.

۲- رژیم غذایی سالم 🡨 مصرف غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را کاهش دهید.

۳- معاینات منظم 🡨 هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید. همانطور که گفتیم یکی از نکاتی که مهم است این است که حتی اگر مشکلی وجود داشته باشد زود به آن پی ببرید تا بتوانید بهترین اقدامات لازم را انجام دهید.

۴- استفاده از دهانشویه 🡨 استفاده از محصولات حاوی فلوراید می‌تواند به تقویت دندان‌ها کمک کند.

۵- محافظت از دندان‌ها 🡨 هنگام انجام ورزش‌های پرخطر از محافظ دندان استفاده کنید.

تجربه بیماران: آیا راهکارهای جایگزین موثر هستند؟

بسیاری از افرادی که دندان‌‌درد را تجربه کرده‌اند، گزارش داده‌اند که با درمان‌های جایگزین توانسته‌‌اند درد را کاهش داده و از نیاز به عصب‌کشی جلوگیری کنند. به عنوان مثال:

• نازنین، ۳۴ ساله 🡨 دندانم به شدت درد می‌کرد و فکر می‌کردم که باید عصب‌کشی کنم. اما دندانپزشکم با استفاده از پالپ کپینگ توانست دندانم را نجات دهد.
• رضا، ۴۲ ساله 🡨 بعد از استفاده از دهانشویه و تغییر رژیم غذایی، دیگر نیازی به عصب کشی پیدا نکردم.

نتیجه گیری

عصب‌کشی یکی از روش‌های موثر برای درمان مشکلات جدی دندان است اما همیشه ضروری نیست. با شناخت دقیق گزینه‌های جایگزین و مراجعه بموقع به دندانپزشک می‌توانید از سلامت دندان‌های خود محافظت کنید و از درمان‌های پیچیده‌تر جلوگیری کنید. انتخاب روش درمانی مناسب به شرایط دندان، میزان آسیب و مشاوره دندانپزشک بستگی دارد. بنابراین پیشگیری را جدی بگیرید و از سلامت دهان و دندان‌های خود مراقبت کنید.

در صورتی که نیاز به عصب‌کشی دارید توصیه می‌کنیم که حتما برای این کار به یک دندانپزشک مجرب مراجعه کنید، چرا که عدم انجام درست این فرآیند می‌تواند منجر به عوارض مختلف، شکست درمان، و در نتیجه هزینه‌های اضافی و تکرار درمان و … شود. در صورتی که به دنبال دندانپزشک در تهران می‌گردید توصیه ما کلینیک دندانپزشکی دکتر سپهریان است که با سال‌ها تجربه موفق و استفاده از بروزترین تجهیزات بهترین خدمات را با منصفانه‌ترین هزینه به شما ارائه خواهند داد./۳۷۲۸۳۵