در آمریکا، هر سال حدود ۳۰۰ هزار کودک برای بهبود مشکلات تنفسی حین خواب یا کاهش عفونت‌های مکرر، تحت جراحی برداشتن لوزه‌ها (Tonsillectomy) قرار می‌گیرند.
پژوهشی جدید که توسط گروهی بین‌المللی از دانشمندان انجام شده است، نشان می‌دهد این جراحی رایج ممکن است خطر ابتلا به اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی و استرس پس از سانحه (PTSD) را در سال‌های آینده زندگی افزایش دهد.
بررسی کلان‌داده‌ها و نتایج نگران‌کننده
در این پژوهش، محققان دانشگاه پزشکی گوانگشی در چین و مؤسسه کارولینسکا در سوئد، اطلاعات بیش از یک میلیون نفر را از یک پایگاه داده سلامت در سوئد تحلیل کردند.
نتایج این تحقیق نشان داد که افرادی که در کودکی لوزه‌هایشان برداشته شده است، ۴۳ درصد بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به اختلالات مرتبط با اضطراب قرار دارند.
نکته جالب اینجاست که این ارتباط حتی پس از بررسی عوامل مختلف از جمله جنسیت، سن جراحی، سابقه خانوادگی بیماری‌های روانی و سطح تحصیلات والدین (به‌عنوان شاخصی از وضعیت اجتماعی-اقتصادی) همچنان ثابت باقی ماند.
بالاترین میزان خطر برای PTSD
پژوهشگران متوجه شدند که میان تمام اختلالات مرتبط با اضطراب، بیشترین افزایش ریسک مربوط به PTSD بود. افرادی که در کودکی تحت عمل لوزه قرار گرفته بودند، ۵۵ درصد بیشتر از دیگران به این اختلال مبتلا شده بودند.
علاوه بر این، محققان حتی خانواده‌هایی با چند فرزند را هم بررسی کردند. در این تحلیل، مشخص شد کودکانی که لوزه‌هایشان برداشته شده، ۳۴ درصد بیشتر از خواهر و برادرهایشان که این عمل را انجام نداده‌اند، دچار اختلالات اضطرابی شده‌اند.
اثرات طولانی‌مدت جراحی لوزه
یکی از یافته‌های مهم این پژوهش این بود که خطر ابتلا به این اختلالات تنها به چند سال بعد از عمل محدود نمی‌شود. افزایش خطر حتی تا ۲۰ سال بعد از جراحی همچنان مشاهده شد.
این موضوع اهمیت بررسی دقیق‌تر عواقب درازمدت جراحی لوزه را پررنگ‌تر می‌کند.
چرا برداشتن لوزه ممکن است چنین اثری داشته باشد؟
در حالی که بدن انسان می‌تواند بدون لوزه‌ها (Tonsils) هم زنده بماند، این بافت‌ها بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که در مبارزه با عفونت‌ها نقش دارند. نبود آن‌ها ممکن است بدن را در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر کند.
همچنین احتمال دارد که بیماری اولیه‌ای که منجر به جراحی لوزه شده (مانند التهاب‌های مزمن) خودش زمینه‌ساز مشکلات روانی بعدی باشد.
تحقیقات قبلی و یافته‌های مشابه
این اولین تحقیقی نیست که ارتباط جراحی لوزه با مشکلات سلامتی را نشان می‌دهد. مطالعات گذشته هم نشان داده بودند که برداشتن لوزه می‌تواند خطر بیماری‌های خودایمنی، برخی سرطان‌ها و مشکلات تنفسی را افزایش دهد.
محدودیت‌های پژوهش و نیاز به مطالعات بیشتر
محققان اذعان دارند که این پژوهش تنها رابطه آماری بین جراحی لوزه و اختلالات روانی را نشان می‌دهد و نمی‌تواند علت این رابطه را مشخص کند.
همچنین اطلاعات این پژوهش بر اساس یک پایگاه داده سلامت بوده و شامل جزئیات بالینی مانند دلایل جراحی یا شدت بیماری اولیه نمی‌شود. این اطلاعات می‌تواند در بررسی دقیق‌تر این ارتباط مؤثر باشد.
به همین دلیل، پژوهشگران معتقدند مطالعات بیشتری لازم است تا سازوکار دقیق این ارتباط روشن شود—مثلاً بررسی نقش التهاب یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای که ممکن است در ایجاد این مشکلات روانی تأثیر داشته باشند.
اندیکاسیون‌های علمی و پزشکی برای برداشتن لوزه‌ها – چرا برداشتن لوزه‌ها هنوز انجام می‌شود؟
علی‌رغم نگرانی‌های مطرح‌شده، جراحی لوزه همچنان یکی از رایج‌ترین عمل‌های کودکان است و در برخی موارد، ضروری به شمار می‌رود. مهم‌ترین دلایل انجام این جراحی عبارت‌اند از:
- عفونت‌های مکرر و شدید لوزه‌ها (Tonsillitis):
- اگر کودک بیش از ۷ بار در سال یا ۵ بار در دو سال متوالی دچار گلودرد چرکی شدید شود، جراحی توصیه می‌شود.
- بزرگ شدن بیش از حد لوزه‌ها (Tonsillar Hypertrophy):
- لوزه‌های بسیار بزرگ می‌توانند راه‌های هوایی را مسدود کنند و باعث خروپف، آپنه خواب (Sleep Apnea) و مشکلات تنفسی شوند.
- آبسه لوزه (Peritonsillar Abscess):
- عفونتی که در اطراف لوزه گسترش می‌یابد و باعث تورم و درد شدید می‌شود، گاهی با جراحی درمان می‌شود.
- مشکلات بلع یا صحبت کردن:
- لوزه‌های بزرگ یا عفونت‌دار ممکن است غذا خوردن یا تکلم را دشوار کنند.
- تومورهای لوزه:
- در موارد نادر، رشد غیرطبیعی یا مشکوک در لوزه‌ها نیاز به بررسی و گاهی جراحی دارد.
احتیاط در تصمیم‌گیری برای جراحی لوزه‌ها
با وجود ضرورت این عمل در شرایط خاص، یافته‌های جدید نشان می‌دهند که پزشکان و والدین باید در تصمیم‌گیری دقت بیشتری داشته باشند و مزایا و معایب را به‌طور کامل بسنجند.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
source