در روزهای سرد زمستان، گرمای یک پتوی نرم و سیستم گرمایشی خانه آرامش‌بخش است. با این حال، پژوهش‌های جدید نشان داده‌اند که تنظیم دمای خانه بیش از حد گرم یا حتی سرد می‌تواند اثرات منفی بر سلامت مغز داشته باشد، به‌ویژه برای افراد بالای 65 سال. محققان تأکید دارند که دمای محیط زندگی نقش مهمی در توانایی‌های شناختی افراد مسن دارد و می‌تواند تمرکز و حافظه آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
دمای بالاتر و کاهش توانایی شناختی
در مطالعه‌ای که در نشریه علمی «Gerontology» منتشر شده، این پرسش را مطرح شده که آیا دمای بالای داخل خانه می‌تواند به کاهش توانایی‌های ذهنی در دوران سالمندی منجر شود؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که دمای زیاد می‌تواند توانایی تمرکز افراد مسن را کاهش دهد. دکتر امیر بنی‌اسدی، محقق ارشد این پژوهش، می‌گوید: «یافته‌های ما اهمیت درک تأثیر عوامل محیطی، مانند دمای داخل خانه، را بر سلامت ذهنی در جمعیت سالمندان نشان می‌دهد.» او تأکید دارد که دمای مناسب می‌تواند به بهبود توجه و تمرکز سالمندان کمک کند.
بهترین دما برای خانه سالمندان چقدر است؟
در این تحقیق که به مدت یک سال انجام شد، 47 فرد بالای 65 سال در شهر بوستون مورد بررسی قرار گرفتند. دمای خانه آن‌ها بین 16 تا 28 درجه متغیر بود. شرکت‌کنندگان در این پژوهش مشکلات تمرکز خود را گزارش کردند و مشخص شد که بیشترین مشکلات در زمانی اتفاق می‌افتد که دمای خانه خارج از بازه 20 تا 24 درجه باشد. افرادی که دمای خانه‌شان در این بازه بود، تمرکز و عملکرد ذهنی بهتری داشتند. وقتی دمای خانه بیش از حد سرد یا گرم می‌شد، گزارش مشکلات توجه دو برابر افزایش می‌یافت.
چرا دمای نامناسب خانه مضر است؟
محققان بر این باورند که دمای نامناسب می‌تواند روند زوال مغزی را تسریع کند. این موضوع به‌ویژه برای سالمندانی که در خانه‌های محقر یا جوامع کم‌برخوردار زندگی می‌کنند، خطرناک‌تر است. کمبود منابع مالی برای تنظیم دمای محیط باعث می‌شود این افراد بیشتر در معرض آسیب‌های ذهنی قرار بگیرند. دکتر بنی‌اسدی تأکید می‌کند: «این تحقیق نشان می‌دهد که مداخلات بهداشت عمومی و سیاست‌های مسکنی که اولویت را به محیط‌های دماکنترل‌شده برای سالمندان می‌دهند، چقدر حیاتی است. با افزایش دمای جهانی، دسترسی به محیط‌های مناسب از نظر دما برای حفظ سلامت ذهنی سالمندان ضروری خواهد بود.»
پژوهش‌های دیگری که این یافته‌ها را تأیید می‌کنند
این تحقیق تنها مطالعه‌ای نیست که ارتباط دمای محیط و عملکرد ذهنی را بررسی کرده است. در ژوئن 2024، روزنامه نیویورک تایمز گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد گرمای بیش از حد می‌تواند توانایی‌های شناختی را کاهش دهد و باعث تحریک‌پذیری و حتی رفتارهای تهاجمی شود. این گزارش به مطالعه‌ای اشاره کرد که در آن افراد در اتاق‌هایی با دماهای مختلف تحت آزمایش شناختی قرار گرفتند. افرادی که در اتاق‌های گرم‌تر بودند، در حافظه، زمان واکنش و عملکردهای اجرایی عملکرد ضعیف‌تری داشتند. مطالعه دیگری در سال 2016 نشان داد دانشجویانی که در ساختمان‌های فاقد سیستم تهویه مطبوع زندگی می‌کردند، در طول موج‌های گرما، نتایج بسیار بدتری در آزمایش‌های ذهنی داشتند.
چگونه از سالمندان در برابر دمای نامناسب محافظت کنیم؟
با توجه به این یافته‌ها، تنظیم دمای خانه در بازه مناسب می‌تواند گامی مؤثر برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان باشد. دولت‌ها و سازمان‌های بهداشتی می‌توانند با ارائه راهکارهایی برای کنترل دما در خانه‌های سالمندان، از تأثیرات منفی دمای نامناسب جلوگیری کنند. دسترسی به سیستم‌های تهویه مطبوع و گرمایشی قابل اعتماد باید بخشی از سیاست‌های بهداشتی برای حمایت از این گروه آسیب‌پذیر باشد.
حفظ دمای مناسب در خانه، به‌ویژه برای افراد بالای 65 سال، نه تنها راحتی بیشتری ایجاد می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در حفظ سلامت ذهنی آن‌ها دارد. با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دمای جهانی، توجه به این موضوع بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.
این نوشته‌ها را هم بخوانید