وایکینگ‌ها به‌عنوان جنگجویانی بی‌باک و دریانوردانی جسور شناخته می‌شوند، اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که زندگی آن‌ها سرشار از درد، عفونت و بیماری‌های خطرناک بوده است. جمجمه‌های کشف‌شده از گورستان وارنهم (Varnhem) در سوئد که مربوط به قرون دهم تا دوازدهم میلادی هستند، شواهدی از بیماری‌های دهان، فک و سینوس را نشان می‌دهند که می‌توانستند زندگی این جنگجویان را به جهنمی از درد و رنج تبدیل کنند.

تحقیقاتی که چهره‌ی واقعی زندگی وایکینگ‌ها را آشکار کرد

دانشمندان برای بررسی وضعیت سلامت این افراد، از اسکن‌های سی‌تی‌اسکن CT scan استفاده کرده و ۱۵ جمجمه را با کمک دندان‌پزشکان و متخصصان بیماری‌های فک و صورت تجزیه‌وتحلیل کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که بسیاری از وایکینگ‌ها از بیماری‌های مزمن و دردناک رنج می‌بردند، به‌گونه‌ای که حتی برخی از آن‌ها تلاش کرده بودند با روش‌هایی ابتدایی و وحشتناک، درد خود را کاهش دهند.

چرا وایکینگ‌ها مستعد بیماری‌های فک و دندان بودند؟

۱. رژیم غذایی خشن و آسیب‌زننده به دندان‌ها
رژیم غذایی وایکینگ‌ها شامل مقدار زیادی گوشت شکار، ماهی، غلات آسیاب‌شده و غذاهای فرآوری‌نشده بود. ذرات ریز سنگ که در هنگام آسیاب کردن غلات وارد غذا می‌شدند، به‌مرور زمان مینای دندان آن‌ها را فرسوده می‌کردند و باعث ایجاد حفره‌های دندانی و پوسیدگی‌های شدید می‌شدند. این آسیب‌ها در نهایت به عفونت‌های دندانی و بیماری‌های خطرناک دهانی منجر می‌شدند.

۲. نبود روش‌های بهداشتی مناسب برای دندان‌ها
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد وایکینگ‌ها به‌صورت منظم دندان‌های خود را تمیز می‌کردند. در نبود مسواک و خمیر دندان، باقی‌مانده‌ی غذا و باکتری‌ها روی دندان‌های آن‌ها جمع شده و به التهاب لثه (gingivitis) و عفونت‌های گسترده منجر می‌شد. این عفونت‌ها در برخی موارد حتی به استخوان فک سرایت کرده و موجب بیماری‌های مرگباری مانند استئومیلیت osteomyelitis (عفونت استخوانی) می‌شد.

۳. جنگ‌های بی‌پایان و ضربات مداوم به فک و دندان
جنگ‌های مداوم باعث می‌شد که بسیاری از وایکینگ‌ها دچار شکستگی‌های فک و دندان شوند. با توجه به نبود درمان‌های مؤثر، این زخم‌ها و شکستگی‌ها به‌سرعت عفونی می‌شدند. عفونت‌های شدید نه‌تنها درد شدیدی ایجاد می‌کردند، بلکه می‌توانستند به سپسیس sepsis (عفونت گسترده در بدن) و مرگ منجر شوند.

۴. زندگی در هوای سرد و تأثیر آن بر سیستم ایمنی بدن
آب‌وهوای سرد اسکاندیناوی می‌توانست روند بهبودی زخم‌ها را کند کرده و باعث تشدید عفونت‌ها شود. در هوای سرد، جریان خون کاهش پیدا می‌کند و این امر موجب ضعف سیستم ایمنی بدن در مقابله با عفونت‌های دهانی و دندانی می‌شد. بسیاری از وایکینگ‌ها احتمالاً به دلیل نبود درمان مناسب و ضعف سیستم ایمنی در برابر بیماری‌های عفونی جان خود را از دست داده‌اند.

بیماری‌هایی که وایکینگ‌ها را عذاب می‌دادند

۱. پریودنتیت آپیکال (Apical Periodontitis) – عفونت مرگبار ریشه‌ی دندان
بررسی‌های انجام‌شده نشان داد که ۸۰٪ از جمجمه‌های مورد مطالعه دارای نشانه‌هایی از پریودنتیت آپیکال apical periodontitis بودند. این بیماری که به دلیل عفونت باکتریایی ریشه‌ی دندان ایجاد می‌شود، باعث تورم شدید، درد طاقت‌فرسا و حتی مرگ بافت‌های اطراف دندان می‌شد.

۲. سینوزیت مزمن (Chronic Sinusitis) – درد مداوم و گرفتگی بینی
سه جمجمه‌ی مورد بررسی، نشانه‌هایی از سینوزیت sinusitis مزمن داشتند. این بیماری احتمالاً باعث گرفتگی بینی، فشار شدید در ناحیه‌ی صورت، ترشحات سینوسی و از دست دادن حس بویایی در افراد مبتلا می‌شد. این مشکلات، در کنار دردهای ناشی از عفونت‌های دهان و دندان، زندگی وایکینگ‌ها را بیش از پیش سخت می‌کرد.

۳. آرتریت روماتوئید (Rheumatoid Arthritis) – بیماری دردناک مفاصل فک
برخی از جمجمه‌ها دارای زائده‌هایی روی مفصل فک بودند که احتمالاً نشان‌دهنده‌ی ابتلا به آرتریت روماتوئید rheumatoid arthritis است. این بیماری باعث التهاب شدید مفاصل، درد مزمن و مشکلات در باز و بسته کردن دهان می‌شد.

۴. عفونت‌های گوش و مشکلات ناشی از آن
بسیاری از وایکینگ‌ها به دلیل شرایط غیربهداشتی، دچار عفونت‌های مزمن گوش otitis می‌شدند که در موارد شدید باعث ایجاد رشد غیرطبیعی استخوان در ناحیه‌ی گوش و صورت می‌شد. این عفونت‌ها می‌توانستند به کاهش شنوایی، دردهای شدید و مشکلات تعادلی منجر شوند.

روش‌های وحشتناک وایکینگ‌ها برای درمان بیماری‌های دندان

وایکینگ‌ها، علی‌رغم نبود دانش پزشکی پیشرفته، سعی داشتند دردهای دندانی خود را با روش‌هایی وحشیانه و ابتدایی درمان کنند. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که برخی از این روش‌ها عبارت بودند از:

سوراخ کردن دندان برای تخلیه‌ی عفونت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی وایکینگ‌ها با استفاده از ابزارهای ابتدایی، روی دندان‌های خود سوراخ‌هایی ایجاد می‌کردند تا عفونت را تخلیه کنند. این کار احتمالاً بدون هیچ نوع بی‌حسی انجام می‌شده و به‌شدت دردناک بوده است.

کشیدن دندان با ابزارهای فلزی یا چوبی: در شرایطی که عفونت شدید بود، ممکن بود دندان کاملاً کشیده شود. با توجه به نبود ابزارهای استریل، این کار احتمالاً با خونریزی شدید و خطر مرگ همراه بوده است.

استفاده از گیاهان دارویی برای کاهش درد: وایکینگ‌ها احتمالاً از گیاهانی مانند پوست درخت بید willow bark (حاوی سالیسین، ماده‌ای مشابه آسپرین) و آویشن برای کاهش التهاب و درد استفاده می‌کردند.

نتیجه‌گیری: زندگی با درد و عفونت، واقعیت تلخ وایکینگ‌ها

برخلاف تصورات رایج که وایکینگ‌ها را افرادی شکست‌ناپذیر و قوی نشان می‌دهد، این پژوهش‌ها ثابت می‌کنند که آن‌ها نیز مانند دیگر انسان‌ها درگیر بیماری‌ها و دردهای طاقت‌فرسا بوده‌اند. نبود مراقبت‌های پزشکی، شرایط سخت زندگی و سبک تغذیه‌ی خشن باعث شد که بسیاری از آن‌ها با مشکلات مزمن فک، دهان و سینوس‌ها دست‌وپنجه نرم کنند.

منبع