تصور کنید بتوانید بدون اینکه غذای واقعی بخورید، طعم آن را احساس کنید. این ایده که روزی صرفاً یک تخیل علمی-تخیلی بود، حالا به لطف فناوری جدید e-Taste به واقعیت تبدیل شده است. محققان دانشگاه ایالتی اوهایو سیستم نوآورانه‌ای طراحی کرده‌اند که امکان بازآفرینی و انتقال طعم‌های دیجیتالی (Digital Taste Transmission) را به فضای واقعیت مجازی (Virtual Reality – VR) فراهم می‌کند. این سیستم با استفاده از حسگرهای شیمیایی (Chemical Sensors) و توزیع‌کننده‌های بی‌سیم، می‌تواند اطلاعات مربوط به طعم‌های مختلف را ثبت و از راه دور منتقل کند. افراد با استفاده از این فناوری قادر خواهند بود طعم‌های شیرین ، ترش ، شور، تلخ  و اومامی (Umami) را بدون نیاز به مصرف مواد خوراکی واقعی تجربه کنند. این پژوهش نشان می‌دهد که e-Taste می‌تواند نه‌تنها تجربه‌های دیجیتال را متحول کند، بلکه درک دانشمندان از نحوه پردازش طعم در مغز را نیز عمیق‌تر سازد.

چگونه فناوری e-Taste طعم‌ها را شبیه‌سازی می‌کند؟

محققان برای توسعه e-Taste از تکنیک‌های پیشرفته‌ای استفاده کرده‌اند که به‌طور دقیق مولکول‌های تشکیل‌دهنده طعم را شناسایی و بازآفرینی می‌کند. این سیستم شامل یک حسگر شیمیایی ویژه (Chemical Sensor Interface) است که قادر به شناسایی مولکول‌هایی مانند گلوکز (Glucose) و گلوتامات (Glutamate) است، دو ترکیبی که نماینده برخی از طعم‌های اصلی محسوب می‌شوند. وقتی این حسگرها مولکول‌های مربوط به یک طعم خاص را شناسایی می‌کنند، داده‌ها به‌صورت یک سیگنال الکتریکی (Electrical Signal) تبدیل شده و به یک دستگاه گیرنده ارسال می‌شود.

گیرنده این سیگنال‌ها را دریافت کرده و با استفاده از یک پمپ الکترومغناطیسی (Electromagnetic Pump)، محلول‌های حاوی ترکیبات شیمیایی خاص را درون یک لایه ژلی خاص (Gel Layer) قرار می‌دهد که روی دهان کاربر قرار گرفته است. بسته به مدت زمانی که این ترکیبات با این لایه در تماس هستند، شدت و میزان طعم قابل تنظیم است. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد طعم‌های مختلف را با دقت بالا احساس کنند و حتی ترکیب‌هایی از چند طعم مختلف را تجربه کنند.

دقت بالای فناوری e-Taste در آزمایش‌های انسانی

محققان برای بررسی کارایی e-Taste آزمایش‌های میدانی متعددی انجام دادند. در یکی از آزمایش‌ها، شرکت‌کنندگان باید شدت‌های مختلف یک طعم خاص را که توسط این سیستم شبیه‌سازی شده بود، شناسایی می‌کردند. نتایج نشان داد که افراد قادر بودند شدت‌های مختلف طعم را با دقت ۷۰٪ تشخیص دهند. این یافته‌ها نشان‌دهنده آن است که e-Taste توانایی بالایی در بازآفرینی طعم‌های مختلف دارد و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار دقیق برای انتقال اطلاعات چشایی در محیط‌های دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد.

چشیدن طعم از راه دور: مرزهای جدید در ارتباطات حسی

یکی از پیشرفته‌ترین قابلیت‌های e-Taste، امکان انتقال طعم از راه دور (Remote Taste Transmission) است. در یک آزمایش مهیج، محققان توانستند اطلاعات مربوط به طعم را از یک نقطه در کالیفرنیا (California) به نقطه‌ای دیگر در اوهایو (Ohio) ارسال کنند. این یعنی فردی که در اوهایو قرار داشت، می‌توانست طعمی را که در کالیفرنیا شناسایی شده بود، تجربه کند. این فناوری نه‌تنها می‌تواند تجربه‌های واقعیت مجازی (VR) را به سطحی کاملاً جدید ببرد، بلکه می‌تواند تحولی در صنایع غذایی، پزشکی و حتی ارتباطات ایجاد کند.

کاربردهای متنوع: از بازی‌های ویدیویی تا درمان اختلالات حسی

تکنولوژی e-Taste تنها برای سرگرمی و تجربه‌های واقعیت مجازی توسعه نیافته است، بلکه می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای در حوزه‌های پزشکی و توانبخشی نیز داشته باشد. برای مثال، افرادی که به دلایل مختلف مانند کووید طولانی‌مدت (Long Covid) یا آسیب‌های مغزی (Traumatic Brain Injury) حس چشایی خود را از دست داده‌اند، ممکن است بتوانند از این فناوری برای بازگرداندن توانایی تشخیص طعم‌ها استفاده کنند. همچنین، این فناوری می‌تواند برای آزمایش غذاها قبل از تولید انبوه در صنایع غذایی به کار گرفته شود، به‌گونه‌ای که طراحان غذا بتوانند طعم‌های جدید را بدون نیاز به مصرف فیزیکی آزمایش کنند.

یکی دیگر از کاربردهای جذاب e-Taste، افزایش تجربه‌های چندحسی در بازی‌های ویدیویی (Multisensory Gaming Experience) است. تصور کنید در یک بازی ویدیویی در دنیای مجازی وارد یک رستوران شوید و بتوانید طعم غذای ارائه‌شده در بازی را احساس کنید! این فناوری می‌تواند سطح جدیدی از تعامل در بازی‌های دیجیتال ایجاد کند.

گام بعدی: کوچک‌تر، دقیق‌تر و هوشمندتر

با وجود اینکه e-Taste در حال حاضر توانایی شبیه‌سازی طعم‌های پایه را دارد، محققان به دنبال بهینه‌سازی این فناوری هستند تا بتواند طیف وسیع‌تری از طعم‌های پیچیده‌تر را شبیه‌سازی کند. هدف اصلی، کاهش اندازه این سیستم و افزایش دقت آن برای بازتولید ترکیبات طعمی پیشرفته‌تر مانند قهوه (Coffee)، شکلات (Chocolate)، غذاهای سرخ‌شده (Fried Food) و دسرهای ترکیبی (Desserts) است.

همچنین، پژوهشگران به دنبال توسعه مدل‌هایی هستند که بتوانند ترجیحات فردی کاربران را در نظر بگیرند. به این ترتیب، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence – AI) می‌تواند به سیستم کمک کند تا طعم‌هایی را که کاربر بیشتر دوست دارد، بهتر بازآفرینی کند. در آینده‌ای نزدیک، ممکن است e-Taste به بخشی جدایی‌ناپذیر از متاورس (Metaverse) تبدیل شود و تجربه‌های حسی دیجیتالی را به سطحی کاملاً جدید ارتقا دهد.

جمع‌بندی: آیا e-Taste آینده ارتباطات دیجیتال را متحول می‌کند؟

تکنولوژی e-Taste با ترکیب علم بیوشیمی (Biochemistry)، نانوحسگرها (Nanosensors) و ارتباطات بی‌سیم (Wireless Communication)، یک گام بزرگ به سمت ادغام حواس انسانی با دنیای دیجیتال (Sensory Integration with Digital World) برداشته است. این پژوهش نه‌تنها می‌تواند تجربه‌های دیجیتالی را متحول کند، بلکه پتانسیل‌های بزرگی در زمینه توانبخشی حسی (Sensory Rehabilitation) و صنایع غذایی هوشمند (Smart Food Industry) دارد.

آیا در آینده می‌توانیم بدون خوردن یک وعده غذایی، طعم آن را بچشیم؟ یا شاید هم بتوانیم طعم یک غذای سنتی را از کشوری دیگر دریافت کنیم؟ آنچه مشخص است، این است که با پیشرفت e-Taste، مرزهای میان دنیای واقعی و مجازی بیش از هر زمان دیگری در حال محو شدن هستند.

منبع