در روزگاری که پلتفرم‌های استریم (Stream) موسیقی مثل Spotify، Apple Music و حتی یوتیوب پر از پلی‌لیست‌های آماده‌اند، ما ایرانی‌ها همچنان دلبستگی عجیبی به داشتن فایل موسیقی داریم. شاید دلیلش روشن باشد: سرعت پایین اینترنت، فیلتر بودن بسیاری از سرویس‌ها و حق اشتراک‌هایی که به‌دلیل دلاری بودن‌شان عملاً برای بسیاری از ما گران تمام می‌شوند. از همه مهم‌تر، آن احساس روانیِ امنیت که وقتی چیزی را «در مالکیت خودمان» داریم، آرامش بیشتری داریم؛ چه روی فلش ماشین، چه در حافظه گوشی، یا پوشه‌ای در لپ‌تاپ‌مان.

در این میان، یکی از محبوب‌ترین منابع موسیقی برای کاربران ایرانی، سلکشن‌های بلند یوتیوب است؛ ویدئوهایی گاه یک‌ساعته یا بیشتر، که دربردارندهٔ ده‌ها قطعهٔ موسیقی از یک خواننده یا سبک خاص هستند. مشکل اینجاست که این ویدئوها اغلب در قالب یک فایل صوتی واحد دانلود می‌شوند. اما وقتی بخواهیم فقط یک آهنگ خاص از آن را گوش دهیم، یا آن‌ها را برای پخش در ماشین یا زمان ورزش دسته‌بندی کنیم، نبود مرزبندی بین ترک‌ها آزاردهنده می‌شود. پس سؤال مهم این است:

چگونه می‌توان فایل‌های صوتی طولانی حاصل از ویدئوهای یوتیوب را به قطعه‌های جداگانه تقسیم کرد و به یک آلبوم واقعی و منظم تبدیل کرد؟

مشخص است که ابتدا باید قطعه موسیقی طولانی را داشته باشید. من نمی‌خواهم مستقیم سایت خاصی را در این زمینه به شما معرفی کنم. اما روشن است که اگر در گوگل به سادگی جستجو کنید youtube to mp3 سایت‌های خوبی به شما معرفی خواهد شد و با کمی آزمون و خطا می‌توانید دو سه سایت را که در این زمینه خوب هستند پیدا کنید و در مرورگر خود بوک‌مارک کنید.

راه‌حل‌های کاربردی برای بریدن فایل صوتی به قطعه‌های جداگانه

۱. Audacity (آدَسیتی): نرم‌افزار رایگان و پرقدرت برای ویرایش صوتی

نرم‌افزار Audacity یکی از محبوب‌ترین ابزارهای رایگان برای ویرایش صوت است. این نرم‌افزار کاملاً رایگان و متن‌باز است و برای سیستم‌عامل‌های ویندوز، مک و لینوکس در دسترس است.

با استفاده از Audacity می‌توانید فایل MP3 را وارد نرم‌افزار کرده، نشانه‌گذاری (Label) کنید و سپس آن را به قطعه‌های جداگانه ذخیره نمایید. حتی امکان ایجاد Fade In، Fade Out، حذف نویز و تنظیم کیفیت خروجی نیز وجود دارد. با استفاده از ویژگی Export Multiple، می‌توانید کل پروژه را به‌صورت قطعه‌قطعه، به‌صورت خودکار ذخیره کنید.

ویژگی مهم: اگر تایم‌کد قطعه‌ها (زمان شروع و پایان هر آهنگ) را داشته باشید، می‌توانید برش‌ها را با دقت بسیار بالا انجام دهید.

۲. Music Cutter Online (برشگر آنلاین موسیقی): سریع و بی‌دردسر

سایت‌هایی مانند Audio Trimmer یا 123Apps Audio Cutter این امکان را می‌دهند که فایل MP3 را بدون نیاز به نصب هیچ نرم‌افزاری، مستقیم در مرورگر برش دهید. البته این ابزارها بیشتر برای برش دستی قطعه‌ها کاربرد دارند، نه برش خودکار.

این روش مناسب زمانی‌ست که فقط قصد دارید یکی دو قطعه خاص را از یک فایل جدا کنید و نمی‌خواهید با نرم‌افزارهای پیچیده سروکار داشته باشید. در عوض نیاز به اینترنت پایدار و فایل صوتی نه‌چندان سنگین دارید.

۳. mp3splt (پیشنهاد من – نسخهٔ حرفه‌ای‌تر برای برش خودکار بر اساس تشخیص بر سکوت)

اگر دنبال یک ابزار خودکار و دقیق برای برش فایل صوتی هستید که بر اساس «سکوت بین قطعه‌ها» عمل کند، mp3splt انتخاب فوق‌العاده‌ای است. این نرم‌افزار می‌تواند به‌صورت خودکار نقاط سکوت را شناسایی کرده و قطعه‌ها را براساس آن جدا کند. اگر در ویدئوی یوتیوب انتخاب‌شده بین آهنگ‌ها وقفهٔ کوتاه وجود دارد، این روش بسیار مؤثر خواهد بود.

mp3splt کاملاً رایگان است و نسخه‌های مختلف آن برای ویندوز و لینوکس موجود است. تنها نقطه ضعفش این است کاربر ممکن است فقط ابتدای کار به کمی آموزش نیاز داشته باشد.

چطور کار می‌کند؟

mp3splt با تحلیل شدت صدای فایل، به‌دنبال بازه‌هایی با حجم بسیار پایین (زیر یک آستانه مشخص) می‌گردد. این بازه‌ها معمولاً همان لحظاتی هستند که بین دو قطعه موسیقی یا بین دو بخش از یک اجرا وقفه ایجاد شده. نرم‌افزار سپس این نقاط را به‌عنوان مرز بین ترک‌ها در نظر می‌گیرد و فایل را دقیقاً از همان‌جا تقسیم می‌کند.

چه چیزهایی باید تنظیم شود؟

تشخیص سکوت به‌صورت جادویی و بی‌نقص انجام نمی‌شود؛ باید برخی پارامترها را خودتان مشخص کنید:

Threshold (آستانهٔ صدا): مثلا بگویید هر بخشی که کمتر از -35dB است سکوت محسوب شود.
Minimum silence length (حداقل زمان سکوت): مثلاً اگر سکوتی بیشتر از ۱ ثانیه باشد، آن را به‌عنوان مرز قطعه در نظر بگیر. به قطعه موسیقی که می‌خواهید تقسیم کنید گوش کنید. اگر دیدید که قطعه‌ها به صاطلاح خیلی تنگ هم گذاشته شده‌اند و سکوت بین قطعات کم است می‌توانید حتی نیم ثانیه را هم انتخاب کنید.
Overlap یا padding: برای اینکه ابتدا یا انتهای قطعه ناقص نشود، می‌توان چند میلی‌ثانیه قبل و بعد را هم ذخیره کرد.

چه زمانی عالی عمل می‌کند؟

اگر فایل صوتی از یوتیوبی گرفته شده که بین آهنگ‌ها مکث مشخص و واضح دارد.
اگر کیفیت صدا خیلی پایین یا پر از نویز پس‌زمینه نباشد.
اگر سطح بلندی آهنگ‌ها یکنواخت باشد.

چه زمانی مشکل‌ساز می‌شود؟

اگر آهنگ‌ها پشت سر هم پخش شده باشند بدون حتی یک لحظه مختصر مکث.
اگر بین آهنگ‌ها تبلیغ یا گفت‌وگو یا صداهایی با بلندی مشابه موسیقی وجود داشته باشد.
اگر کل فایل اجرای زنده (Live) باشد که معمولاً سکوت وجود ندارد.

در کل:
mp3splt واقعاً می‌تواند فایل صوتی را با تشخیص سکوت تقسیم کند، ولی برای نتیجهٔ خوب، نیاز به تنظیم دقیق پارامترها و بررسی اولیه فایل دارد.

نکته: اگر نسخه عادی نرم‌افزار را دانلود کردید و در نصب به مشکل برخوردید، نسخه پرتابل را بگیرید.

۴. Labelled Split با نرم‌افزار paid مانند Sound Forge Audio Studio

اگر به‌دنبال ابزار حرفه‌ای‌تر هستید و مشکلی با پرداخت هزینه ندارید، نرم‌افزاری مانند Sound Forge Audio Studio به شما امکان می‌دهد ترک‌های صوتی را با برچسب‌گذاری دقیق و به‌صورت خودکار تقسیم کنید. این نرم‌افزار همچنین امکانات حرفه‌ای دیگری مانند حذف صداهای اضافی، افزایش کیفیت صوت، یا یکسان‌سازی حجم قطعه‌ها را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

این برنامه رایگان نیست، اما نسخه‌های تخفیف‌خورده یا نسخه‌های آموزشی با قیمت مناسب‌تری در دسترس هستند.