به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،چاقی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سلامت عمومی در ایران، در سال‌های اخیر به سرعت افزایش یافته و به یک بحران خاموش اما نگران‌کننده تبدیل شده است. بر اساس آخرین آمارها، حدود ۷۰ درصد از جمعیت بزرگسال تهران درگیر اضافه‌وزن و چاقی هستند و این میزان در افراد بالای ۳۰ سال به بیش از ۸۰ درصد می‌رسد؛ موضوعی که نشان‌دهنده شیوع گسترده این مشکل در میان قشر فعال جامعه است.
چاقی تنها یک مسئله ظاهری نیست، بلکه زمینه‌ساز بروز بیماری‌های مزمنی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سکته‌های مغزی و برخی سرطان‌ها است. این بیماری‌ها هزینه‌های هنگفت درمانی و کاهش بهره‌وری را برای نظام سلامت و اقتصاد کشور به همراه دارد. همچنین کودکان و نوجوانان نیز به این معضل دچار شده‌اند و حدود ۲۰ درصد آن‌ها چاقی دارند، وضعیتی که می‌تواند سلامت نسل آینده را به خطر بیندازد.
دلایل افزایش چاقی
عوامل متعددی در گسترش این بیماری نقش دارند، اما تغییر سبک زندگی و محیط زندگی مهم‌ترین عوامل محیطی هستند. کاهش فعالیت بدنی، استفاده گسترده از خودرو و تکنولوژی‌های رفاهی، تغییر الگوی غذایی به سمت مصرف غذاهای پرکالری و فرآوری‌شده، و نبود آموزش کافی در زمینه تغذیه سالم باعث شده‌اند تا «محیط مولد چاقی» در کشور ایجاد شود. در واقع، اختلاف بین میزان انرژی دریافتی و مصرفی بدن به شدت افزایش یافته است.
نقش ژنتیک و محیط
در حالی که ژنتیک در استعداد فرد برای چاقی نقش دارد، افزایش سریع شیوع چاقی در چند دهه اخیر به وضوح نتیجه تغییرات محیطی است؛ چرا که تغییرات ژنتیکی در چنین بازه کوتاهی اتفاق نمی‌افتد. به همین دلیل، تغییر سبک زندگی و اصلاح عادات تغذیه‌ای از اولویت‌های اصلی کنترل چاقی محسوب می‌شوند.
رژیم‌های غذایی و نگرانی‌ها
رژیم‌های متنوعی مانند کتوژنیک یا گیاه‌خواری محبوب شده‌اند، اما متخصصان تغذیه تأکید دارند که رژیم سالم باید متنوع، متعادل و متناسب با نیازهای فردی باشد. حذف گروه‌های اصلی غذایی می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد و منجر به کمبود مواد مغذی و مشکلات جبران‌ناپذیر شود. بنابراین، توصیه‌های علمی و نظارت بر رژیم‌های غذایی باید جدی گرفته شود.
ضرورت پیشگیری از چاقی
پیشگیری از چاقی به‌ویژه از همان مراحل اولیه زندگی اهمیت حیاتی دارد. تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری، شروع غذای کمکی صحیح، و آموزش تغذیه سالم در مدارس می‌تواند مسیر سلامت آینده کودکان را رقم بزند. پیشگیری موفق نیازمند هماهنگی بین‌دستگاهی، برنامه‌ریزی ملی و همکاری همه‌جانبه است. علاوه بر وزارت بهداشت، نقش بیمه‌ها، آموزش‌وپرورش و نهادهای مرتبط بسیار کلیدی است.
تبعات آینده و راهکارها
اگر این روند ادامه یابد، در سال‌های آینده شاهد افزایش چشمگیر بیماری‌های غیرواگیر، کاهش کیفیت زندگی و فشار مالی بر نظام سلامت خواهیم بود. مقابله با چاقی باید به اولویت ملی تبدیل شود و سیاست‌هایی چون ارتقای فعالیت بدنی، آموزش همگانی، اصلاح رژیم غذایی و حمایت از خانواده‌ها به صورت جدی دنبال شود.
بحران چاقی، چالشی فراتر از سلامت فردی است و سلامت کل جامعه و اقتصاد کشور را تهدید می‌کند. مقابله با آن نیازمند عزم ملی، برنامه‌های مستمر و مشارکت همه نهادها است. تنها با اقدامات هماهنگ و پیشگیرانه می‌توان امیدوار بود که این بیماری خاموش، از تبدیل شدن به بحرانی بزرگ‌تر جلوگیری شود.