به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب‌سایت تخصصی «نوروساینس نیوز»، نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که حس هدفمندی در زندگی می‌تواند نقش قابل‌توجهی در کاهش خطر زوال عقل و اختلالات شناختی مرتبط با پیری داشته باشد.
در این تحقیق که نتایج آن در مجله روانپزشکی سالمندان آمریکا منتشر شده، داده‌های مربوط به بیش از ۱۳ هزار فرد بالای ۴۵ سال در بازه‌ای ۱۵ ساله بررسی شده است.
یافته‌های کلیدی مطالعه:
-
افرادی که حس هدفمندی بالاتری در زندگی داشتند، تا ۲۸ درصد کمتر در معرض ابتلا به زوال عقل و اختلالات شناختی قرار گرفتند.
-
این اثر محافظتی در تمام گروه‌های نژادی و قومی مشاهده شد و حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، تحصیلات، افسردگی و ژن APOE4 (عامل خطر ژنتیکی برای آلزایمر)، همچنان معنادار باقی ماند.
چرا هدفمندی مؤثر است؟
به گفته دکتر آلیزا وینگو، سرپرست این پژوهش، داشتن هدف در زندگی، به مغز کمک می‌کند انعطاف‌پذیرتر و مقاوم‌تر در برابر روند پیری عمل کند.
حتی در افرادی که دارای زمینه ژنتیکی آلزایمر هستند، حس هدفمندی باعث تأخیر در بروز علائم شناختی شده است.
هدفمندی یعنی چه؟
هرچند در این مطالعه مستقیماً از شرکت‌کنندگان درباره فعالیت‌های معنادار زندگی‌شان پرسش نشده، اما بر اساس پژوهش‌های پیشین، موارد زیر می‌توانند مصادیقی از حس هدفمندی باشند:
-
مراقبت از خانواده و وقت‌گذرانی با عزیزان
-
فعالیت داوطلبانه یا مشارکت اجتماعی
-
باورهای معنوی و دینی
-
پیگیری اهداف شخصی و یادگیری مهارت‌های جدید
-
کمک به دیگران و انجام امور خیریه
در فرهنگ ژاپنی، این مفهوم با واژه «ایکیگای (Ikigai)» توصیف می‌شود؛ یعنی «دلیلِ بودن».
تأخیر در شروع زوال شناختی چقدر است؟
بر اساس این تحقیق، در افرادی که حس هدفمندی بالاتری دارند، شروع علائم شناختی به طور میانگین حدود ۱.۴ ماه دیرتر اتفاق می‌افتد. شاید این عدد اندک به‌نظر برسد، اما در مقایسه با داروهای جدید آلزایمر مانند لِکانمَب یا دونانمَب، تأثیر آن قابل‌توجه است؛ چراکه:
داروهای فعلی فقط اندکی در کاهش سرعت بیماری مؤثرند، در حالی که هدفمندی ایمن، رایگان و در دسترس همگان است.
سلامت روان، کلید سالمندی موفق
دکتر توماس وینگو، متخصص مغز و اعصاب و یکی از پژوهشگران این مطالعه می‌گوید:
«این یافته‌ها نشان می‌دهد که رفاه روانی و معنا داشتن در زندگی، از عناصر کلیدی در حفظ سلامت مغز در دوران سالمندی هستند.»
او می‌افزاید:
«نکته امیدوارکننده اینجاست که حس هدفمندی را می‌توان در هر سنی ایجاد یا تقویت کرد. هیچ‌وقت برای معنا بخشیدن به زندگی دیر نیست.»
داشتن هدف در زندگی نه تنها روحیه را بالا نگه می‌دارد، بلکه می‌تواند ابزاری علمی و مؤثر برای پیشگیری از بیماری‌های مغز در سالمندی باشد. از همین امروز می‌توان با فعالیت‌های معنادار، روابط انسانی، یا حتی یادگیری یک مهارت جدید، مغز را برای سال‌های آینده آماده‌تر کرد.