به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،پرستار متخصص، که در جهان با عنوان «نِرس پرکتیشنر» شناخته میشود، نقش کلیدی در نظامهای سلامت پیشرفته دارد. این گروه پرستاری با ارائه خدمات تخصصی و مراقبتهای اولیه، علاوه بر افزایش کیفیت خدمات، به کاهش هزینهها و ارتقای رضایت بیماران کمک میکند. در بسیاری از کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، کانادا، استرالیا، کشورهای اروپایی و حتی برخی کشورهای آسیای شرقی و خاورمیانه، این نقش به رسمیت شناخته شده و در نظام سلامت جایگاه مشخصی دارد.
موانع بهرهگیری از پرستار متخصص در ایران
با وجود آموزش و تربیت نِرس پرکتیشنر در ایران طی بیش از یک دهه گذشته، هنوز این نقش به صورت رسمی اجرایی نشده است. عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه حدود ۳۴ تا ۳۵ درصد از فارغالتحصیلان ارشد و دکترای پرستاری در جایگاه تخصصی خود فعالیت نمیکنند، تأکید میکند: «این موضوع نشاندهنده استفاده ناکافی از ظرفیتهای ارزشمند نظام سلامت است.»
کارشناسان و اساتید پرستاری، موانع اصلی را چنین توضیح میدهند:
-
تضاد منافع و مقاومت برخی گروهها، به ویژه پزشکان، که گسترش نقش پرستار متخصص را محدود میکنند.
-
کمبود برنامهریزی و زیرساخت قانونی برای تعریف و اجرای رده شغلی پرستار متخصص.
-
عدم آگاهی و اطلاعرسانی کافی در میان مسئولان و جامعه نسبت به مزایای این نقش.
تجربه جهانی
در آمریکا، این حرفه از سال ۱۹۶۰ آغاز شد اما به دلیل مقاومتهای اولیه، برنامه موقتی تعطیل شد. با اعتراضات عمومی و درخواست مردم برای بهرهمندی از خدمات پرستاران متخصص، این برنامه دوباره اجرایی شد و اکنون نِرس پرکتیشنرها بخش مهمی از نظام سلامت آمریکا را تشکیل میدهند. تجربه سایر کشورها نیز نشان میدهد که اجرای موفق این نقش موجب کاهش هزینهها، افزایش کیفیت مراقبتها و ارتقای رضایت بیماران میشود.
توانمندیهای نرس پرکتیشنر
اساتید دانشگاه تأکید میکنند که پرستاران متخصص قادرند:
-
مراقبتهای اولیه و تخصصی را به صورت مستقل ارائه دهند.
-
مهارتهای ارتباطی قوی با پزشک، تیم درمان و بیماران داشته باشند.
-
خدمات آموزشی، مشاوره و فالوآپ را به بیماران ارائه دهند.
-
نقش هماهنگکننده بینبخشی در مراقبتهای سلامت را ایفا کنند.
تهمینه صالحی، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، میگوید: «این پرستاران، کیفیت و رضایت از خدمات نظام سلامت را به شدت بالا میبرند و تجربه جهانی نشان داده است که حتی در مواجهه با مقاومتهای اولیه، این نقش با حمایت مردم و بهرهگیری از ظرفیتها جا افتاده و موفق عمل کرده است.»
لزوم توجه به پرستار متخصص در ایران
مجید صحت، کارشناس ارشد مراقبتهای ویژه پرستاری، تأکید میکند: «برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده، باید از ظرفیت نرس پرکتیشنر استفاده کنیم.»
سید علی حسینی، رئیس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، نیز معتقد است که توسعه این نقش میتواند خدمات تخصصیتر و مقرونبهصرفهتری در حوزه سلامت و توانبخشی فراهم کند و کمبود نیروی متخصص در این زمینه را کاهش دهد.
با توجه به مزایای پرستار متخصص در ارتقای کیفیت خدمات، کاهش هزینهها و افزایش رضایت بیماران، کارشناسان بر ضرورت رفع موانع قانونی، آموزشی و مدیریتی و اجرایی کردن این رده شغلی در ایران تأکید دارند. تجربه جهانی نشان میدهد که مقاومت اولیه در برابر این نقش، با آگاهی مردم و برنامهریزی دقیق قابل حل است و ایران نیز میتواند با بهرهگیری از ظرفیتهای خود، جایگاه نرس پرکتیشنر را تثبیت و توسعه دهد.