عطارد شاید سیاره‌ی محبوب کسی نباشد، اما طبق پژوهشی جدید از تیمی از دانشمندان چینی و بلژیکی، ممکن است لایه‌ای ضخیم از الماس در زیر سطح این سیاره وجود داشته باشد. این مطالعه به بررسی ساختار زیرین عطارد پرداخته و به این نتیجه رسیده که ممکن است لایه‌ای 16 کیلومتری از الماس در زیر سطح آن وجود داشته باشد.

فرضیه‌ی وجود اقیانوس کربن مذاب

دانشمندان معتقدند که در تاریخ اولیه‌ی عطارد، اقیانوسی از کربن مذاب در سطح این سیاره وجود داشته که به تدریج سرد شده و لایه‌ای غنی از کربن در زیر پوسته‌ی سیاره به جا گذاشته است. با استفاده از داده‌های کاوشگر مسنجر ناسا، این پژوهش محاسبه کرده است که بخشی از لایه‌ی زیرین که پیشتر به عنوان گرافیت تصور می‌شد، در واقع ممکن است لایه‌ای ضخیم از الماس باشد.

اولیویه نامور، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد دانشگاه KU Leuven، بیان کرده است: «ما محاسبه کردیم که با توجه به برآورد جدید از فشار در مرز بین گوشته و هسته‌ی عطارد و با توجه به اینکه عطارد یک سیاره‌ی غنی از کربن است، ماده معدنی حاوی کربن که در مرز بین گوشته و هسته تشکیل می‌شود، الماس است و نه گرافیت.»

شبیه‌سازی‌های فشاری

تیم پژوهش با فشرده‌سازی یک نمونه‌ی مصنوعی از گوشته‌ی عطارد در یک پرس حجمی بزرگ، فشارها و دماهای داخلی سیاره را شبیه‌سازی کرده و نشان داده‌اند که مواد کربن‌دار مذاب در تاریخ اولیه عطارد چگونه رفتار می‌کرده‌اند.

تشکیل لایه‌ الماس

شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهد که در دوران جوانی پرتلاطم عطارد، فلز هسته‌ی مایع آن به تدریج متبلور شده است. با پیشرفت تبلور، هر کربنی که در هسته وجود داشته به فلز مذاب غیر متبلور متمرکز شده و در نهایت الماس از کربن غیرقابل حل و تحت فشار تشکیل شده است. به دلیل اینکه الماس چگالی کمتری نسبت به فلز دارد، به سمت بالا شناور شده و به تدریج یک لایه‌ی ضخیم از الماس در مرز بین هسته و گوشته تشکیل داده است.

حجم لایه‌ الماس

مدل‌های تیم پژوهش نشان می‌دهد که لایه‌ی الماس به مرور زمان رشد کرده است. امروزه، اگر محاسبات این پژوهش درست باشد، گوشته‌ی عطارد دارای لایه‌ای 16 کیلومتری از الماس است. با استفاده از ارقام این پژوهش برای شعاع میانگین عطارد و عمق مرز هسته-گوشته، حجم این لایه‌ی الماس حدود 292 میلیارد متر مکعب محاسبه شده است.

ارزش اقتصادی لایه‌ الماس

یک متر مکعب الماس حدود 17,570,000 قیراط است که ارزش آن به بیش از 70 میلیارد دلار می‌رسد. با داشتن تقریباً 300 میلیارد متر مکعب الماس، ارزش اقتصادی این لایه می‌تواند به طرز غیرقابل تصوری بالا باشد و شاید اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار دهد. مسلم است که فقط یک محسابه تخیلی است وگرنه استخراج این الماس در صورت وجود، چطور باید در شرایط عملی صورت بگیرد و هزینه این استخراج چقدر می‌شود و به فرض وارد کردن مقدار عظیمی از الماس، مسلما به خاطر فراوان شدن این ماده، ارزش آن به اندازه الماس منیاب زمینی نخواهد بود.

اما در کل این تحقیق به ما نشان می‌دهد که جهان همچنان پر از شگفتی‌های ناشناخته است.

منبع